Poradnik Pracownika
Header oprogramowania dla biur rachunkowych Header oprogramowania dla biur rachunkowych Header oprogramowania dla biur rachunkowych

Dni wolne z tytułu opieki nad dzieckiem. Komu przysługują?

Chciałabym poprosić pracodawcę o dzień wolnego na opiekę nad dzieckiem. Jak wnioskować o takie zwolnienie? Czy dni wolne z tytułu opieki nad dzieckiem przysługują w zależności od ilości dzieci, czyli jeżeli mam dwójkę to przysługują mi 4 dni? Czy dni można podzielić pomiędzy małżonków?

 

Marzena, Kraków 

 

Z tytułu wychowywania co najmniej jednego dziecka w wieku do 14 lat, pracownikowi przysługuje prawo dodatkowych dni wolnych z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Dni wolne z tytułu opieki nad dzieckiem - wymiar

Zgodnie z art. 188 Kodeksu pracy pracownik wychowujący przynajmniej jedno dziecko, które nie ukończyło 14 lat może wnioskować o zwolnienie od pracy w wymiarze 2 dni (w ciągu roku kalendarzowego) z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Co ważne, dziecko nie musi być chore, aby rodzic czy opiekun mógł otrzymać dwa dni zwolnienia.

Aby zwolnienie takie zostało przyznane, należy złożyć stosowny wniosek w swoim zakładzie pracy. Pracodawca jest zobowiązany udzielić wolnego we wnioskowanym przez pracownika terminie. Jednakże ma on również prawo by nie wyrazić zgody na dzień wolny w sytuacji, gdy nieobecność pracownika znacznie zakłóca organizację pracy w zakładzie.

Przepisy wyraźnie mówią o dwóch dniach wolnego z tytułu opieki nad przynajmniej jednym dzieckiem, czyli w przypadku wychowywania więcej niż jednego dziecka liczba ta się nie zwiększa.

Dni wolne z tytułu opieki nad dzieckiem może wykorzystać każde z rodziców. Podział zwolnienia jest możliwy - wtedy zarówno matce jak i ojcu (lub opiekunom) zostanie przyznane po jednym dniu wolnym.

Opieka nad dzieckiem w dniach lub godzinach

Przepisy obejmujące dni wolne z tytułu opieki nad dzieckiem nieznacznie zmieniły się w 2016 roku. Do końca roku 2015 wolne można było odebrać jedynie w dniach, natomiast od obecnie jest możliwość skorzystania z tego przywileju w wymiarze godzinowym. Zatem można wybrać pomiędzy 2 dniami a 16 godzinami. Pracownik powinien zdecydować o tym, w jaki sposób chce wykorzystać zwolnienie, poprzez zadeklarowanie swojej decyzji w pierwszym złożonym wniosku o dni wolne z tytułu opieki nad dzieckiem.

Przykład 1.

Pani Anna pracuje na cały etat i 6 marca złożyła wniosek o 3 godziny opieki nad dzieckiem. Taki wniosek wskazuje, że w danym roku będzie wykorzystywała opiekę na dziecko w wymiarze godzinowym. Pani Anna ponownie chciała skorzystać z opieki 5 czerwca, jednak w wymiarze całego dnia. Oczywiście może wykorzystać cały dzień na opiekę nad dzieckiem, jednak we wniosku powinna być wpisana liczba godzin, która wynika z harmonogramu pracy pani Anny.

Wymiar opieki nad dzieckiem a praca na część etatu

Dni opieki nad dzieckiem przysługują pracownikowi, bez względu na to na jaki wymiar etatu jest zatrudniony. Jak wskazuje art. 188 Kodeksu pracy, wymiar czasu opieki nad dzieckiem powinien być naliczony proporcjonalnie do wymiaru etatu. 

Przykład 2.

Pan Jerzy jest zatrudniony na 1/2 etatu i jest ojcem dwóch synów w wieku 4 i 7 lat. Panu Jerzemu przysługuje 8 godzin (16 godz. x 1/2 = 8 godz.) opieki nad dzieckiem w ciągu roku.

Urlop opiekuńczy – 5 dni bezpłatnego wolnego na opiekę

Od 26 kwietnia 2023 roku obowiązują przepisy Kodeksu pracy, które wprowadziły dodatkowe 5 dni urlopu opiekuńczego.

Dodatkowy urlop opiekuńczy jest wykorzystany na zapewnienie osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. Pracodawca nie będzie mógł odmówić pracownikowi tego urlopu. Wymiar tego urlopu to 5 dni. Urlop opiekuńczy jest bezpłatny i udzielany na wniosek pracownika.