Dotacja a obowiązek na gruncie podatku VAT

Prowadzę bar mleczny, otrzymałem dotację przedmiotową z urzędu miasta na posiłki. Czy podlega ona opodatkowaniu VAT? Kiedy należy rozpoznać obowiązek podatkowy z tytułu jej otrzymania - w momencie decyzji o przyznaniu czy wpływu na konto? Jak powinna zostać rozliczona dotacja?

Andrzej, Mysłowice

Otrzymana dotacja będzie podlegała opodatkowaniu. Obowiązek podatkowy należy rozpoznać w momencie wpływu środków na konto.

Należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Co do zasady samo otrzymanie dotacji, podobnie jak jej otrzymanie, nie może być uznane za czynność opodatkowaną ze względu na fakt, że pieniądze otrzymane tytułem dotacji nie odpowiadają pojęciu towaru w rozumieniu ustawy o VAT i w związku z tym przekazanie prawa do rozporządzania nimi nie stanowi dostawy towarów.

Niemniej otrzymanie niektórych dotacji może skutkować koniecznością zwiększenia o ich wartość podstawy opodatkowania, jako elementu realnie wpływającego na cenę (i tym samym podstawę opodatkowania) innej czynności (np. dostawa towarów, czy świadczenie usług).

Z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania obejmuje:

1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy. 

Jak wynika z przytoczonych uregulowań, dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na cenę towarów i usług, należy włączyć do podstawy opodatkowania VAT. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie dotacje podlegają opodatkowaniu VAT. Do podstawy opodatkowania wliczane są tylko te dotacje, które mają bezpośredni wpływ na cenę towaru lub usługi. Za każdym razem wynikać to będzie z warunków przyznawania środków,  sformułowania celów dofinansowania w konkretnej formie.

Mając na uwadze powyższe, uznać należy, że otrzymana dotacja będzie podlegała opodatkowaniu.

Stanowisko takie potwierdził dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 29 stycznia 2015 r., sygn. ITPP3/443-650a/14/MD w interpretacji indywidualnej, w której możemy przeczytać:

Z treści złożonego wniosku wynika, że Wnioskodawca zamierza rozpocząć działalność gospodarczą w formie baru mlecznego w rozumieniu art. 6 pkt 17 ustawy o pomocy społecznej. W tym celu zamierza skorzystać z dotacji przedmiotowej z urzędu miasta. Dotacje przedmiotowe będą dotyczyły konkretnych posiłków. Ze środków pochodzących z otrzymanej dotacji sfinansowane zostaną koszty związane z zakupem produktów spożywczych w celu przygotowania posiłków oraz wszystkie koszty wiążące się z przygotowaniem posiłków, które byłyby sprzedawane w barze mlecznym (koszty robocizny).

(…) potwierdzić należy pogląd Wnioskodawcy, że dotacje, o których mowa we wniosku (dotacje przedmiotowe z urzędu miasta), powinny zwiększać podstawę opodatkowania wynikającą ze sprzedaży dokonywanej w barze mlecznym. Są to dotacje do ceny wyrobów („konkretnych posiłków”), które będą sprzedawane przez Wnioskodawcę. Ich istotą jest (w ramach świadczenia pomocy społecznej) obniżenie ceny określonych produktów. Zatem spełniony jest warunek uznania ich za element podstawy opodatkowania, tj. mają one bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez Wnioskodawcę.

Natomiast na podstawie art. 19a ust. 1 ustawy o VAT możemy stwierdzić, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi.

Art. 19a ust. 5 pkt 2 i ust. 6 ustawy o VAT wskazuje z kolei, że otrzymanie dotacji, subwencji lub innej dopłaty o podobnym charakterze, o których mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, powoduje powstanie obowiązku podatkowego w dniu otrzymania całości lub części tej dopłaty.

Stanowisko takie potwierdził dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, w interpretacji indywidualnej z 7 czerwca 2016 r., sygn. ITPP1/4512-304/16/MS, gdzie czytamy:

Wnioskodawca samodzielnie zawiera umowy dostaw z placówkami szkolnymi, zakupuje od dostawców mleko, przetwory mleczne określone w rozporządzeniach Agencji Rynku Rolnego, odpowiada za organizację magazynu i przechowania zakupionych towarów, organizuje dostawy, zatrudnia pracownika w celu zapewnienia ciągłości i dochodowości działalności gospodarczej bez względu na źródło pochodzenia przychodów oraz formę ich opodatkowania.

Odnosząc wyżej przedstawiony opis zdarzenia do powołanych w sprawie przepisów prawa stwierdzić należy, że w sytuacji przedstawionej we wniosku z tytułu otrzymywanych dopłat związanych z dostawą mleka do placówek oświatowych - jak słusznie Pan wskazał - obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstaje z chwilą otrzymania dopłaty, tj. z chwilą uznania rachunku bankowego, zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

W tej sytuacji kwotę dotacji przypadającej na pojedynczy posiłek należy uznać za kwotę brutto, czyli zawierającą podatek od towarów i usług. Podatek powinien być zetem obliczany metodą „w stu”.