500 plus dla firm – dla kogo niższe składki ZUS?

Jedną z barierą w rozwoju mikrofirm są wysokie składki ZUS. W ostatnich latach wprowadzono wiele nowych rozwiązań, dzięki którym przedsiębiorcy oszczędzają na składkach ZUS. Na czym polega przyjęty w ostatnich dniach przez rząd projekt ustawy mały ZUS plus? Kto będzie mógł skorzystać z ulgi określanej mianem 500 plus dla firm?

Ulga na start i preferencyjny ZUS

Jeszcze do niedawna było tak, że przedsiębiorcy, którzy nie byli ubezpieczeni z innego tytułu, w momencie otwarcia firmy musieli zgłosić się do ubezpieczeń społecznych. Aktualnie początkujący przedsiębiorcy mają łatwiej – mogą skorzystać z ulgi na start. Sprowadza się ona do zwolnienia właściciela firmy z opłacania składek ZUS na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe) przez 6 miesięcy od rozpoczęcia wykonywania działalności. Ulga nie obejmuje przy tym składki ZUS na ubezpieczenie zdrowotne.

Po upływie 6 miesięcy od założenia działalności gospodarczej przedsiębiorca może skorzystać z kolejnego ułatwienia – preferencyjnego ZUS-u. To przywilej, który pozwala płacić przedsiębiorcy składki ZUS w niższej wysokości przez następne 24 miesiące. Podstawą wymiaru preferencyjnych składek ZUS jest 30 proc. minimalnego wynagrodzenia brutto.

Składki od przychodu – mały ZUS od 2019 r.

Wyżej opisane ulgi to nie wszystkie, z których mogą skorzystać osoby prowadzące własny biznes. W 2019 r. w ramach zapowiadanej Konstytucji biznesu wprowadzone zostało kolejne udogodnienie. Zgodnie z jego założeniami przedsiębiorcy prowadzący działalność na małą skalę mogą opłacać składki ZUS zależne od przychodu.

Dla tzw. małego ZUS-u limit przychodu został ustalony na poziomie trzydziestokrotności minimalnego wynagrodzenia w roku poprzednim. W ten sposób od stycznia 2019 r. niższe składki opłacać mogli właściciele firm, którzy w 2018 r. osiągnęli przychód nieprzekraczający 63 tys. zł. Z tej ulgi przedsiębiorcy mogą korzystać przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej.

Jak podaje Ministerstwo Rozwoju, z możliwości opłacania składek od przychodu skorzystało 186 tys. firm. Ta liczba wniosków jest bardzo wysoka, uwzględniając, że na zmianę kodu ubezpieczenia społecznego przedsiębiorcy mieli czas jedynie do 8 stycznia 2019 r. Jednocześnie już od początku wdrożenia tego rozwiązania eksperci (w tym Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorstw) wskazywali, że nie obejmie ono np. właścicieli sklepów, którzy – mimo wysokich obrotów – uzyskują niskie dochody. W ostatnich dniach rząd przyjął projekt ustawy w sprawie małego ZUS-u plus, który jest rozszerzoną wersją dotychczas działającej ulgi, czyli małego ZUS-u.

Ulga mały ZUS obowiązywała do końca stycznia 2020 r.

Od 1 lutego 2020 r. 500 plus dla firmy, ale nie każdej

Ulepszona wersja ulgi mały ZUS obowiązuje od 1 lutego 2020 r. W dalszym ciągu jest ona skierowana do najmniejszych firm działających na polskim rynku, ale dzięki ustaleniu przychodu na wyższym niż dotychczas pułapie (120 tys. zł zamiast 63 tys. zł), szacuje się, że z ulgi skorzysta nawet 320 tys. mikrofirm. Nowością jest też połączenie przychodu i dochodu – 500 plus dla firm uzależnia skorzystanie z ulgi od wysokości przychodu, ale składka na ubezpieczenie społeczne jest wyliczana proporcjonalnie do uzyskiwanego dochodu.

By skorzystać z możliwości opłacania niższych składek ZUS, przedsiębiorca musi spełnić łącznie dwa warunki:

● w poprzednim roku kalendarzowym osiągnąć przychód nieprzekraczający wspomnianej wyżej kwoty 120 tys. zł,

● w poprzednim roku kalendarzowym prowadzić działalność gospodarczą przez co najmniej 60 dni.

Z możliwości opłacania niższych składek nie będą mogli skorzystać przedsiębiorcy, którzy nie spełnią wyżej wymaganego kryterium przychodowego oraz właściciele firm:

● którzy w poprzednim roku rozliczali się w formie karty podatkowej i jednocześnie korzystali ze zwolnienia sprzedaży z podatku VAT,

● wykonujący działalność na rzecz swoich byłych pracodawców.

Konieczne będzie też złożenie wniosku do ZUS. Tym razem przedsiębiorcy będą mieć więcej czasu – termin składania wniosków upłynie 2 marca 2020 r. (ostatni dzień lutego wypada w sobotę, więc termin przesunięty został na pierwszy dzień roboczy następujący po tej dacie)

Ile dzięki 500 plus dla firm zaoszczędzą przedsiębiorcy?

Wprowadzenie 500 plus dla firm ma stanowić istotną pomoc dla najmniejszych podmiotów. Zgodnie z założeniami systemu przedsiębiorcy mogą spodziewać się oszczędności na poziomie kilkuset złotych miesięcznie. Według danych zaprezentowanych na stronie Ministerstwa Rozwoju szacowany koszt nowych regulacji wyniesie 1,3 mld zł w 2020 r. i ponad 1,5 mld zł w kolejnych latach – o tyle mniej mają do budżetu państwa wpłacić firmy zakwalifikowane do skorzystania z 500 plus dla firm.

Rozwiązanie 500 plus dla firm korzystnie wpłynie też na wysokość składek beneficjentów ulgi mały ZUS. Więcej pieniędzy na rozwój zostanie w kieszeni tych przedsiębiorców, którzy przekraczali obowiązujący dotychczas próg przychodu na poziomie 63 tys. zł. Dodatkowo według ekspertów taka konstrukcja przepisów ograniczy też liczbę firm, które – po wyczerpaniu możliwości opłacania składek ZUS w preferencyjnej wysokości – nie były w stanie poradzić sobie z opłacaniem dużego ZUS.

Co z wysokością przyszłych rent i emerytur przedsiębiorców?

Uwagę na pułapkę, jaka wiąże się z opłacaniem niższych składek na ubezpieczenia społeczne, zwracają eksperci. Wysokość rent i emerytur wypłacanych przez ZUS zależy od wysokości środków zgromadzonych na indywidualnych kontach ZUS. Działa tu prosta zasada – im wyższe składki odprowadza przedsiębiorca, tym wyższe świadczenie otrzyma. Aktualnie obowiązujące przepisy są tak skonstruowane, że osoby, które osiągnęły odpowiedni staż (20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn) mogą liczyć na to, że ZUS dołoży im kwotę brakującą do świadczenia minimalnego. W przypadku przedsiębiorców taka sytuacja może nie mieć miejsca. Dlaczego?

Jedną z zasad, na której opiera się działanie systemu emerytalno-rentowego, jest zasada proporcjonalności. Została ona wyrażona w art. 87 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z nią przedsiębiorcy korzystający z ulgi 500 plus dla firm mogliby nie osiągnąć wymaganego stażu. Z tego względu wprowadzono czasowe ograniczenie – składka na zasadach ulgowych może być opłacana maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu kolejnych 60 miesięcy prowadzenia działalności. Taka konstrukcja rozwiązania ma umożliwić przedsiębiorcom wypracowanie stażu niezbędnego do otrzymania w przyszłości świadczenia z ZUS.