Poradnik Pracownika
Header oprogramowania dla biur rachunkowych Header oprogramowania dla biur rachunkowych Header oprogramowania dla biur rachunkowych

Zwolnienie lekarskie a wynagrodzenie chorobowe w 2024 r.

Każde zwolnienie lekarskie pracownika z powodu niezdolności do pracy na skutek choroby ma wpływ na wysokość wynagrodzenia w miesiącu, w którym ta niezdolność wystąpiła. Jak ustalić wysokość wynagrodzenia za czas przebywania na zwolnieniu lekarskim? Przez jaki okres wypłacane jest wynagrodzenie chorobowe i czym się różni od zasiłku chorobowego? Odpowiadamy w artykule.

Komu przysługuje zasiłek chorobowy 2024?

Wynagrodzenie oraz zasiłek za czas niezdolności do pracy przysługuje osobom zgłoszonym do ubezpieczenia chorobowego. Warunkiem wypłaty świadczeń z tytułu przebywania na zwolnieniu lekarskim potocznie nazywanym L4 jest wysyłka elektronicznego zwolnienia e-ZLA przez lekarza do ZUS-u. Następnie ZUS udostępnia zwolnienie w formie elektronicznej pracodawcy na jego konto PUE ZUS.

Obecnie zwolnienia lekarskie są wystawiane wyłącznie w formie elektronicznej. Płatnik, który nie ma założonego profilu na PUE powinien poinformować o tym swoich pracowników. Wtedy zatrudnieni muszą prosić lekarza, aby przekazał im ZLA w formie papierowej!

Zwolnienie lekarskie L4 a wynagrodzenie chorobowe 2024

Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy przysługuje pracownikowi przez 33 dni w ciągu roku kalendarzowego (lub 14 dni w przypadku osób, które ukończyły 50 rok życia). Oznacza to, że za ten okres wynagrodzenie wypłaca pracodawca. Wysokość pensji jest ustalana w zależności od tego, czym spowodowana jest niezdolność do wykonywania obowiązków. Poziom wynagrodzenia ze względu na zwolnienie lekarskie prezentuje poniższa tabela.

Wysokość wynagrodzenia

Powód niezdolności do pracy

80%

  • choroba,
  • odosobnienie w związku z chorobą zakaźną.

100%

  • choroba w trakcie ciąży,
  • wypadek w drodze do pracy lub z pracy,
  • poddanie się badaniom lekarskim w związku z kandydowaniem na dawcę komórek, tkanek i narządów oraz lub zabiegiem pobrania tych organów (tu przysługuje również 100% podstawy zasiłku jeśli pracownik przebywał w szpitalu w tym okresie).

Wynagrodzenie chorobowe przysługuje za cały okres, który określa zwolnienie lekarskie, czyli z uwzględnieniem dni wolnych od pracy.

Kto płaci za l4? 

Zasiłek chorobowy wypłacany jest pracownikowi od 34. dnia (lub od 15. dni osobom powyżej 50. roku życia) przebywania na zwolnieniu lekarskim. Świadczenia takie wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub pracodawca, jeżeli stan osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego na dzień 30 listopada roku ubiegłego roku wynosił co najmniej 20.

Rodzaj zasiłku

Podstawa wymiaru zasiłku

zasiłek chorobowy

  • 80% z powodu choroby
  • 100% z tytułu choroby w czasie ciąży, wypadku w pracy, choroby zawodowej, poddania się badaniom lekarskim w związku z kandydowaniem na dawcę komórek, tkanek i narządów oraz lub zabiegiem pobrania tych organów (tu przysługuje również 100% podstawy zasiłku jeśli pracownik przebywał w szpitalu w tym okresie)

zasiłek opiekuńczy

  • 80% z tytułu opieki nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny, nad którym ubezpieczony sprawuje osobistą opiekę

zasiłek macierzyński

  • 70, 81,5 lub 100% z tytułu urodzenia dziecka oraz przysposobienia lub przyjęcia na wychowanie jako rodzina zastępcza w czasie urlopu macierzyńskiego

Zasiłki chorobowe finansowane są przez ZUS ale to kto będzie je wypłacał uzależnione jest od stanu zatrudnienia danego pracodawcy. Gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 20 osób, wtedy zasiłki wypłaca ZUS.

Zwolnienie lekarskie a okres wyczekiwania

Pracownik zyskuje prawo do zasiłku dopiero po upływie 30 dni nieprzerwanego podlegania pod ubezpieczenie chorobowe. Natomiast osoba, która opłaca dobrowolnie składki na to ubezpieczenie, zasiłek otrzyma po 90 dniach - dzieje się tak np. w przypadku zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia. Ustalając okres wyczekiwania na świadczenia, należy uwzględnić również poprzednie okresy ubezpieczenia społecznego, jeśli przerwa między nimi nie wynosiła więcej niż 30 dni lub wynikała z urlopu bezpłatnego, wychowawczego lub czynnej służby wojskowej żołnierza niezawodowego.

Podstawa wymiaru świadczeń chorobowych w 2024 r.

Podstawę wymiaru wynagrodzenia/zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Ustalając podstawę, uwzględniane są konkretne miesiące poprzedzające zwolnienie lekarskie bez względu na to, kiedy nastąpiła wypłata wynagrodzenia.

W sytuacji gdy osoba ubezpieczona otrzymała zwolnienie lekarskie i pracuje krócej niż 12 miesięcy, podstawą wynagrodzenia/zasiłku jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.

Do podstawy wynagrodzenia/zasiłku chorobowego wchodzi nie tylko płaca zasadnicza, ale także inne składniki:

  • premie i prowizje (jeżeli są pomniejszane za okres niezdolności do pracy),
  • wynagrodzenie urlopowe,
  • wynagrodzenie za pracę w nocy i godzinach nadliczbowych,
  • inne dodatki i nagrody uzależnione od wykonywania swoich obowiązków

- o ile była od nich naliczona składka na wynagrodzenie chorobowe.

Jak liczone jest L4?

  1. Od podstawy wynagrodzenia chorobowego należy odjąć składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz chorobowe, czyli od wyliczonej podstawy należy odliczyć wysokość procentu na składki ubezpieczeń społecznych pokrywanego przez pracownika, czyli 13,71%.
  2. Za jeden dzień niezdolności do pracy osobie ubezpieczonej przysługuje wynagrodzenie w wysokości 1/30 podstawy wymiaru świadczenia chorobowego - podstawę po pomniejszeniu składek dzielimy przez 30 dni (niezależnie od faktycznej liczby dni kalendarzowych w danym miesiącu).
  3. Otrzymany wynik mnożymy przez procent wynagrodzenia przysługującego za okres zwolnienia lekarskiego, co daje nam wynagrodzenie za jeden dzień choroby, które następnie należy przemnożyć przez liczbę dni niezdolności do pracy.

Aby ustalić wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca, dzielimy płacę zasadniczą przez 30. Otrzymaną wartość należy pomnożyć przez liczbę dni kalendarzowych zwolnienia lekarskiego. Powstały wynik odejmuje się od płacy zasadniczej i otrzymuje się wynagrodzenie za dni, w których świadczono pracę.

Przykład 1.

Anna Malinowska jest zatrudniona na postawie umowy o pracę na 1/2 etatu. Stała wysokość wynagrodzenia miesięcznego wynosi 3 200,00 zł brutto. Oprócz tego pracownicy przysługuje dodatek funkcyjny w wysokości 550,00 zł brutto. Od maja 2023 roku otrzymuje ona również miesięczną premię motywacyjną w wysokości 280,00 zł brutto. Dodatki do wynagrodzenia nie są wypłacane za okresy pobierania świadczeń chorobowych. Pensja płatna jest do 10 dnia następnego miesiąca.

W okresie od 30 października 2024 roku do 6 listopada 2024 roku przebywała na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby. Jak wyliczyć wynagrodzenie chorobowe?

Podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego to przeciętne wynagrodzenie należne za okres od października 2023 roku do września 2024 roku. Mimo tego, że wynagrodzenie za wrzesień zostało wypłacone w październiku, czyli miesiącu choroby, zostaje zaliczone do ustalenia podstawy, gdyż znaczenie ma nie miesiąc wypłaty, a miesiąc, za który wynagrodzenie było należne.

1. Podstawę obliczmy następująco:

(3 200,00 zł + 550,00 zł) x 7 m-cy+ (3 200,00 zł + 550,00 zł + 280,00 zł) x 5 m-cy = 26 250,00 zł + 20 150,00 zł = 46 400,00 zł
46 400,00 zł / 12 miesięcy = 3 866,67 zł
2. Od podstawy odejmujemy procent składek na ubezpieczenia społeczne
3 866,67 zł - (13,71% x 3 866,67 zł) = 3 336,55 zł
3. Obliczamy wynagrodzenie za jeden dzień niezdolności do pracy:
3 336,55 zł / 30 dni x 80% = 88,98 zł
4. Wynagrodzenie za 8 dni choroby (30.10 - 06.11)
88,98 zł x 8 dni = 711,84 zł
5. Wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca:
październik: 4 030,00 zł / 30 dni x 2 dni = 268,67 zł
4 030,00 zł - 268,67 zł = 3 761,33 zł
listopad: 4 030,00 zł / 30 dni x 6 dni = 806,00 zł
4 030,00 zł - 806,00 zł = 3 224,00 zł 

Wynagrodzenie chorobowe nie jest trudne do ustalenia, gdy pracownik ma stałą pensję. W przypadku, gdy dochodzą składniki zmienne, wówczas mogą wystąpić wątpliwości co do przyjęcia właściwych danych. Dobrze jest jednak zorientować się na jakie środki można liczyć w razie wystąpienia niezdolności do pracy.