Oszczędności w PPK można wykorzystać na leczenie dzieci

Na skróty

Poważne zachorowanie, w szczególności zachorowanie dziecka, jest jedną ze szczególnych przesłanek żądania przez uczestnika PPK wypłaty środków zgromadzonych na jego rachunku PPK, prowadzonym na zasadach określonych w Ustawie z dnia 4 października 2018 roku o pracowniczych planach kapitałowych. Jak wykorzystać oszczędności w PPK można na leczenie dzieci? O tym poniżej.

Generalna zasada wypłaty środków po 60. roku życia

Pracownicze plany kapitałowe (PPK) są prowadzone w celu systematycznego gromadzenia oszczędności przez ich uczestników z przeznaczeniem – co do zasady – na wypłatę po osiągnięciu 60. roku życia. Wypłata następuje w ten sposób, że:

25% środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnika PPK wypłacanych jest jednorazowo, chyba że uczestnik PPK złoży wniosek o wypłatę tej części środków w ratach;
75% środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnika PPK wypłacanych jest w co najmniej 120 ratach miesięcznych.

Uczestnik PPK może podjąć decyzję o wypłacie środków w mniejszej liczbie rat niż 120. Jednak w takim przypadku zobowiązany będzie zapłacić 19% zryczałtowanego podatku dochodowego od zysków kapitałowych osiągniętych z 75% środków zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 11b i ust. 13 Ustawy o z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 99 ust. 1 ustawy o PPK).

Oszczędności zgromadzone w PPK są dla jego uczestnika dostępne w każdej chwili – niekoniecznie dopiero po 60. roku życia. Jednakże z uwagi na to, że podstawowym celem programu PPK jest budowa oszczędności na okres po zakończeniu aktywności zawodowej, najkorzystniejsze warunki przewidziano w odniesieniu do wypłat dokonywanych po osiągnięciu wspomnianego wieku.

Przed ukończeniem 60 lat uczestnik PPK ma możliwość wycofania/wypłaty środków:

w postaci tzw. zwrotu – bez podawania przyczyny (wiąże się to z pewnymi pomniejszeniami kwoty, która zostaje przekazana uczestnikowi);
na pokrycie wkładu własnego przy kredycie hipotecznym, w szczególności na zakup mieszkania, domu lub gruntu (do ukończenia przez uczestnika PPK 45 lat);
w razie poważnego zachorowania uczestnika, jego małżonka lub dziecka (art. 98, art. 105 i art. 101 ustawy o PPK).

Zobacz też

Oszczędności w PPK - wypłata w przypadku poważnego zachorowania

Zgodnie z art. 101 ustawy PPK uczestnik PPK może wnioskować o wypłatę do 25% środków zgromadzonych na jego rachunku PPK w przypadku poważnego zachorowania:

uczestnika PPK;
małżonka – czyli osoby, z którą uczestnik PPK wstąpił w związek małżeński (mąż, żona), przy czym nie ma znaczenia, czy między małżonkami istnieje wspólność majątkowa, czy też nie;
dziecka własnego uczestnika PPK, dziecka małżonka uczestnika PPK, dziecka przysposobionego przez uczestnika PPK lub jego małżonka, a także dziecka, w którego sprawie toczy się – z wniosku uczestnika PPK lub jego małżonka – postępowanie o przysposobienie, lub dziecka, nad którym opiekę sprawuje uczestnik PPK lub jego małżonek – od poczęcia do osiągnięcia pełnoletności.

Wypłaty z rachunku PPK w razie poważnego zachorowania można dokonać w każdym czasie. Nie ma przy tym znaczenia, czy poważne zachorowanie zdiagnozowano lub jego przyczyna powstała w okresie uczestnictwa w PPK, czy wcześniej.

Przykład 1.

U dziecka pracownika stwierdzono poważne zachorowanie w 2021 roku. Umowę o prowadzenie PPK z instytucją finansową w imieniu i na rzecz pracownika jego pracodawca zawarł w 2023 roku. Zakładając, że pracownik zechce wypłacić środki z rachunku PPK w celu finansowania leczenia dziecka po upływie jakiegoś okresu uczestnictwa w PPK (gdy na jego rachunku będzie już zgromadzona odpowiednia kwota), czyli w 2023 roku lub w kolejnych latach, okoliczność, że w trakcie jego przystępowania do PPK dziecko miało już zdiagnozowaną chorobę, nie pozbawi uczestnika PPK możliwości dokonania wspomnianej wypłaty.

Poważnym zachorowaniem jest w myśl art. 2 ust. 1 pkt 23 ustawy o PPK:

całkowita niezdolność do pracy w rozumieniu Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ustalona w formie orzeczenia przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na okres co najmniej 2 lat, lub
umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności w rozumieniu Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ustalony w formie orzeczenia przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności na okres co najmniej 2 lat, lub
niepełnosprawność osoby, która nie ukończyła 16 lat, w rozumieniu Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ustaloną w formie orzeczenia przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności, lub
zdiagnozowanie u osoby dorosłej jednej z następujących jednostek chorobowych: amputacja kończyny, bakteryjne zapalenie mózgu lub opon mózgowo-rdzeniowych, wirusowe zapalenie mózgu, choroba Alzheimera, choroba Leśniowskiego-Crohna, choroba neuronu ruchowego (stwardnienie zanikowe boczne), choroba Parkinsona, dystrofia mięśniowa, gruźlica, niewydolność nerek, stwardnienie rozsiane, choroba wywołana przez ludzki wirus upośledzenia odporności (HIV), kardiomiopatia, nowotwór złośliwy, toczeń trzewny układowy, udar mózgu, utrata mowy, słuchu lub wzroku, wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub zawał serca, lub
zdiagnozowanie u dziecka jednej z następujących jednostek chorobowych: poliomyelitis (choroba Heinego-Medina), zapalenie opon mózgowych, zapalenie mózgu, anemia aplastyczna, przewlekłe aktywne zapalenie wątroby, padaczka, gorączka reumatyczna, nabyta przewlekła choroba serca, porażenie (paraliż), utrata wzroku, głuchota (utrata słuchu), potransfuzyjne zakażenie wirusem HIV, schyłkowa niewydolność nerek, tężec, cukrzyca, łagodny guz mózgu, przeszczepienie narządów, zabieg rekonstrukcyjny zastawek, zabieg rekonstrukcyjny aorty lub nowotwór złośliwy.

Jak wynika z ustawowej definicji poważnego zachorowania, zakres tego pojęcia różni się w odniesieniu do osób dorosłych i dzieci.

Wniosek o wypłatę

Wniosek o wypłatę składa się w wybranej instytucji finansowej, dołączając do niego, stosownie do okoliczności danego przypadku, orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy, umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 lat, lub zaświadczenie lekarza medycyny potwierdzające diagnozę wystąpienia jednostki chorobowej o charakterze poważnego zachorowania. We wniosku należy wskazać, czy wypłata ma zostać dokonana jednorazowo, czy w ratach.

Wypłata jednorazowa, a w przypadku wypłaty w ratach pierwsza rata, dokonywane są w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia złożenia przez uczestnika PPK wniosku o dokonanie wypłaty.

Jedna czy wiele wypłat?

Z wypłaty w razie poważnego zachorowania można korzystać wielokrotnie, jeżeli poważne zachorowania dotyczą różnych zdarzeń. Wypłata w związku z poważnym zachorowaniem małżonka uczestnika PPK nie jest też przeszkodą do kolejnej wypłaty w związku z poważnym zachorowaniem samego uczestnika lub jego dziecka. Innymi słowy, jedno ze zdarzeń mieszczących się w pojęciu „poważnego zachorowania” dotyczące danej osoby uzasadnia dokonanie jednej wypłaty o równowartości 25% środków na rachunku PPK albo wiele wypłat do wysokości łącznie 25% środków na tym rachunku.

Przykład 2.

Uczestnik PPK dokonał w przeszłości wypłaty 25% środków z rachunku PPK na leczenie zapalenia opon mózgowych dziecka. Po upływie pewnego czasu u tego samego dziecka zdiagnozowano cukrzycę. W związku z tym uczestnik ma prawo uzyskać kolejną wypłatę do wysokości 25% aktualnie zgromadzonych środków na rachunku PPK.

Wypłata z PPK w razie poważnego zachorowania nie wiąże się dla uczestnika PPK z żadnymi kosztami. W szczególności nie jest ona opodatkowana, a instytucja finansowa nie pobiera opłat za jej realizację.

Finansowanie leczenia dziecka środkami zgromadzonymi na rachunku PPK (podobnie jak leczenia samego uczestnika PPK lub jego małżonka) jest rozwiązaniem, które – jak należy się spodziewać – będzie często wykorzystywane. Trzeba mieć jednak świadomość, że w wielu przypadkach nie pozwoli ono na pełne pokrycie kosztów leczenia, zważywszy, że przyrost środków na rachunkach PPK jest rozłożony w czasie, a ich dostępność w omawianym trybie nie jest pełna, lecz w przypadku danego zachorowania obejmuje maksymalnie 25% zgromadzonych środków.

Polecamy:

Jak krok po kroku złożyć wniosek o świadczenie wspierające 2024?