Dlaczego pracownicy odchodzą, czyli powody zmiany pracy

W niepamięć odeszły czasy, kiedy ludzie przez całe życie pracowali w jednym zakładzie pracy. Każdy pracownik prędzej czy później zmienia pracę: odbywa się to w różnych okolicznościach i z różnych przyczyn. W artykule przyjrzymy się dlaczego pracownicy odchodzą z firmy i szukają zatrudnienia gdzie indziej. Jakiego są tego powody?

Dlaczego pracownicy odchodzą? – wyniki raportu za 2020 rok

Według dostępnych danych trzy najczęściej podawane przyczyną zmiany pracy to:

• wyższe wynagrodzenie u nowego pracodawcy;
• chęć rozwoju zawodowego;
• korzystniejsza forma zatrudnienia u nowego pracodawcy.

Należy natomiast podkreślić, że dwie pierwsze przyczyny sukcesywnie spadają w punktach procentowych. Spadek jest wyraźny od początku 2020 roku. Z kolei w znaczący sposób rośnie wskazywanie jako przyczyny zmiany pracy:

• niezadowolenie z poprzedniego pracodawcy;
• utrata pracy u poprzedniego pracodawcy;
• przyczyny osobiste.

Jakie są przyczyny zmiany pracy?

Decyzja o zmianie pracy zazwyczaj jest decyzją podjętą świadomie – raczej nie jest spontaniczna (chociaż i takich przypadków wykluczyć nie można). Powody zmiany pracodawcy mogą być jednak naprawdę różne, w zależności od tego, co dla pracownika jest w pracy naprawdę ważne oraz w jakiej sytuacji życiowej się aktualnie znajduje. Poniżej przedstawiamy kilka najpopularniejszych przyczyn, dlaczego pracownicy odchodzą.

Wyższe wynagrodzenie

Wynagrodzenie jest dla wielu kwestią najważniejszą podczas poszukiwań pracy oraz wyboru pracodawcy, u którego chcą zacząć pracować. Trudno z tym polemizować. Wszystkie teorie psychologiczne wskazują, że człowiek może myśleć o potrzebach wyższego rzędu, jeśli ma zapewnione potrzeby podstawowe. Zarabianie pieniędzy daje każdemu człowiekowi możliwość zaspokajania wszystkich podstawowych potrzeb – jego i często również jego rodziny. Natomiast wysokość wynagrodzenia wpływa na to, na jakim poziomie materialnym żyje i co oprócz potrzeb podstawowych może za to sfinansować. Każdy chce zarabiać jak najwięcej. W oparciu o swoje doświadczenie i kompetencje pracownicy oczekują, że ich zarobki również będą rosły. Oczekiwania finansowe pracowników niekiedy wymuszone są także sytuacją ekonomiczną panującą na rynku (inflacja). Jeśli pracodawca podnosi jedynie poziom wynagrodzenia minimalnego wynikającego z prawa pracy, to pracownicy z takich firm odchodzą, szukając lepiej płatnego zajęcia.

Chęć rozwoju

Kolejną równie często podawaną przyczyną zmiany pracy jest chęć rozwoju. Powodów wpływających na taką decyzję może być kilka:

• brak możliwości rozwoju na obecnym stanowisku – jeśli pracownik wykonuje cały czas te same zadania, na tym samym poziomie skomplikowania i odpowiedzialności, może odczuwać, że się nie rozwija, a praca zaczyna go nudzić;
• brak szkoleń – jeśli pracodawca nie inwestuje w szkolenie pracowników, obojętnie w jakiej formie (szkolenia wewnętrzne czy zewnętrzne), pracownik może czuć, że stoi w miejscu;
• brak atmosfery rozwoju również może być demotywujący; kiedy zarówno pracodawca, jak i koledzy z pracy nie zabiegają o podnoszenie kwalifikacji, pracownicy mogą czuć się nierozumiani ze swoimi potrzebami.

Oprócz powyższych powodów w zakres braku rozwoju należy także wpisać brak możliwości awansu. Tak zwany „szklany sufit” może dotyczyć praktycznie każdego stanowiska, w każdej firmie. Nieistnienie konkretnej ścieżki rozwoju, tzn. brak określonej polityki sukcesji w firmie, wpływa na pracowników bardzo demotywująco. Osoby zatrudnione w takich firmach nie widzą celu, do którego mogliby dążyć. Niestety takie sytuacje nie są rzadkością. Często jest to wynikiem patologicznych praktyk, takich jak obsadzanie stanowisk (szczególnie kierowniczych) nie ze względu na kompetencje, a na koneksje i znajomości.

Forma zatrudnienia

Forma zatrudnienia również jest bardzo istotną kwestią przy wyborze pracodawcy lub przy podjęciu decyzji o jego zmianie. Pracownicy mogą być zatrudnieni na podstawie:

• umowy o pracę;
• umowy cywilnoprawnej (umowa zlecenie, umowa o dzieło);
• umowy B2B (czyli prowadzenie własnej działalności gospodarczej).

Mimo powszechnie panującej opinii, że umowa o pracę jest najlepszą formą zatrudnienia, pozwolę sobie się z nią nie zgodzić. Najkorzystniejszą formą zatrudnienia jest ta, która najbardziej odpowiada pracownikowi. Przykładowo dla młodego studenta do 26. roku życia najlepszą formą zatrudnienia jest najczęściej umowa zlecenie. Wtedy wynagrodzenie w całości trafia do jego kieszeni, nie jest pomniejszone o składki czy podatek, a dodatkowo praca najczęściej jest bardzo elastyczna.

Z kolei dla programisty najkorzystniejszą formą zatrudnienia jest B2B, ponieważ może prowadzić kilka projektów równocześnie, dla różnych kontrahentów. Natomiast dla młodej kobiety, planującej w niedługim czasie macierzyństwo, umowa o pracę może dać chociaż częściowe poczucie stabilności i bezpieczeństwa zatrudnienia, a na pewno korzyści wynikające z ochrony pracowników (prawo pracy).

Tak więc ilu pracowników, tyle opinii na temat najlepszej formy zatrudnienia. Jeśli jednak w którymś momencie podejmie się decyzję o konieczności lub chęci zmiany tej formy, a pracodawca nie będzie w stanie tego zapewnić, pracownik zapewne zacznie poszukiwania pracy na podstawie umowy, której oczekuje.

Chęć zmiany po wielu latach pracy w jednym miejscu

Różne teorie mówią o tym, że po kilku latach pracy w jednej firmie przychodzi pora na zmianę pracodawcy. Nie wszyscy zgadzają się z tym poglądem – wielu pracowników dostrzega korzyści wynikające z wieloletniej pracy dla tego samego pracodawcy. Niemniej jednak na rynku pracy są osoby, które wskazują na taki właśnie powód odejścia z pracy. Najczęściej stoi za tym chęć zmiany, doświadczenie nowych wyzwań a nawet całkowita zmiana branży.

Zmiana pracy po ukończonych studiach

Ukończenie studiów dla wielu osób jest przyczyną, dla której postanawiają zmienić pracę. Pracę, która w okresie studiowania miała być przede wszystkim elastyczna i zaspokajać potrzeby finansowe pracownika, a w nowej sytuacji nie jest już wystarczająca. Po zakończeniu pewnego etapu edukacji osoby poszukujące zatrudnienia zdecydowanie bardziej przywiązują uwagę do tego, aby praca była powiązana z ich wykształceniem. Nastawieni są na zdobycie wiedzy i doświadczenia w określonym zawodzie, nawet kosztem niższego wynagrodzenia. Liczą, że w niedługim czasie zdobyte umiejętności przełożą się na ich finanse.

Atmosfera

Powód mógłby wydawać się błahy, jednak zdecydowanie taki nie jest. Człowiek spędza w pracy przeciętnie 8 godzin w ciągu doby, czyli ⅓ całej doby. Zła atmosfera panująca w pracy i stres z tym związany potrafią być jednym z największych demotywatorów. W skrajnych przypadkach pracownicy odchodzą z takich firm mimo wielu innych zalet, takich jak np. wysokie zarobki czy atrakcyjne benefity.

Jak zatem widać, przyczyny odejścia z pracy mogą być naprawdę różne. Wpływ na to ma wiele czynników, takich jak wiek pracownika, jego sytuacja rodzinna i finansowa, a także cele zawodowe, jakie chce realizować. Należy jednak pamiętać, że dobrą praktyką jest niepalenie za sobą mostów, bez względu na to, z jakich przyczyn odchodzi się z pracy.