Jaki jest wymiar urlopu po powrocie z okresowej służby wojskowej?

Na skróty

Kodeks pracy przewiduje skracanie wymiaru urlopu wypoczynkowego w niektórych przypadkach długotrwałej nieobecności pracownika w pracy. Jednym z nich jest odbywanie okresowej służby wojskowej. Jaki wymiar urlopu po powrocie z okresowej służby wojskowej przysługuje pracownikowi?

Okresowa służba wojskowa

Zgodnie z art. 100 ust. 1 Ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej obowiązek służby wojskowej żołnierzy rezerwy w czasie pokoju polega na odbywaniu ćwiczeń wojskowych oraz pełnieniu okresowej służby wojskowej.

Okresową służbę wojskową pełni się w przypadkach uzasadnionych potrzebami obrony państwa, potrzebami Sił Zbrojnych lub zarządzania kryzysowego, zwalczania klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, działań antyterrorystycznych, ochrony mienia, akcji poszukiwawczych oraz ratowania lub ochrony zdrowia i życia ludzkiego, oczyszczania terenów z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenia wojskowego oraz ich unieszkodliwiania, a także wykonywania zadań przez Siły Zbrojne poza granicami państwa. Żołnierza rezerwy pełniącego okresową służbę wojskową wyznacza się na stanowiska służbowe lub funkcje wojskowe określone w etacie jednostki wojskowej. W ramach okresowej służby wojskowej żołnierz rezerwy może być wyznaczony lub skierowany do pełnienia tej służby poza granicami państwa (art. 108 ust. 1, 3 i 5 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej).

Zobacz też

Czas trwania okresowej służby wojskowej nie może przekraczać łącznie dwudziestu czterech miesięcy. Może on zostać wydłużony za zgodą żołnierza rezerwy łącznie nie dłużej niż do czterdziestu ośmiu miesięcy przez:

dowódcę jednostki wojskowej – w trakcie pełnienia tej służby;
wojskowego komendanta uzupełnień – przed powołaniem do jej pełnienia.

Czas odbywania okresowej służby wojskowej żołnierzy skierowanych do pełnienia służby poza granicami państwa nie może jednorazowo trwać dłużej niż dziewięć miesięcy. Czas ten jest liczony od dnia przekroczenia granicy państwowej do dnia przekroczenia tej granicy w drodze powrotnej po zakończeniu służby (art. 108 ust. 6–7 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej).

Prawo do urlopu wypoczynkowego

Każdemu pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Prawa tego nie można się zrzec. Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym (art. 152–153 Kodeksu pracy).

Roczny wymiar urlopu pracownika pełnoetatowego wynosi:

20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu jego pracy, biorąc za podstawę wymiar urlopu określony dla pełnego etatu; niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia (art. 154 Kodeksu pracy).

Przykład 1.

Pracownik podjął swoją pierwszą pracę 1 października. Z upływem 31 października nabył prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 1/12 rocznego wymiaru, a z upływem listopada i grudnia do kolejnych części w wymiarze 1/12 za każdy miesiąc, co daje w sumie 3/12 za 3 miesiące. Roczny wymiar urlopu w przypadku tego pracownika wynosi 20 dni. Zatem za pierwsze 3 miesiące pracy pracownik nabył prawo do urlopu w wymiarze 5 dni (3 miesiące x 1/12 x 20 dni = 5 dni).

Wymiar urlopu po powrocie z okresowej służby wojskowej

W myśl art. 155(2)§ 1 pkt 3 Kodeksu pracy do pracownika powracającego do pracy u dotychczasowego pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego po trwającym co najmniej 1 miesiąc okresie odbywania okresowej służby wojskowej stosuje się odpowiednio art. 155(1) § 1 pkt 2 Kodeksu pracy stanowiący, że w roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy z pracownikiem uprawnionym do kolejnego urlopu, pracownikowi przysługuje urlop u kolejnego pracodawcy w wymiarze:

proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego – w razie zatrudnienia na czas nie krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego,
proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym – w razie zatrudnienia na czas krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego.

Jak wskazano, art. 155(1) § 1 pkt 2 Kodeksu pracy należy stosować odpowiednio, zatem pracodawca, do którego pracownik powraca po odbyciu okresowej służby wojskowej, jest traktowany jak gdyby był kolejnym pracodawcą pracownika w danym roku kalendarzowym.

Przy ustalaniu proporcjonalnego wymiaru urlopu kalendarzowy miesiąc pracy odpowiada 1/12 wymiaru urlopu przysługującego pracownikowi zgodnie z art. 154 § 1 i 2 Kodeksu pracy. Niepełny kalendarzowy miesiąc pracy zaokrągla się w górę do pełnego miesiąca. Jeżeli ustanie stosunku pracy u dotychczasowego pracodawcy i nawiązanie takiego stosunku u kolejnego pracodawcy następuje w tym samym miesiącu kalendarzowym, zaokrąglenia do pełnego miesiąca dokonuje pracodawca dotychczasowy.

Na podstawie wyżej przywołanych unormowań zredukowaniu ulega urlop wypoczynkowy za rok kalendarzowy, w którym pracownik powrócił do pracy po odbyciu okresowej służby wojskowej. Jednakże – zgodnie z art. 155(2) § 2 Kodeksu pracy – jeśli pracownik przed rozpoczęciem okresowej służby wojskowej wykorzystał cały urlop wypoczynkowy za dany rok kalendarzowy albo jego część w wyższym wymiarze niż przysługujący mu zgodnie z art. 155(2) § 1 Kodeksu pracy, pracodawca nie może już „odebrać” pracownikowi wykorzystanego w ten sposób urlopu.

Przykład 2.

20 stycznia pracownik z 15-letnim stażem pracy powrócił do pracy po odbyciu okresowej służby wojskowej. Oznacza to, że w roku kalendarzowym, w którym wrócił, jego nieobecność była krótsza niż 1 miesiąc, zatem wymiar urlopu wypoczynkowego tego pracownika za ten rok nie ulega skróceniu i wynosi 26 dni.

Przykład 3.

Pracownik ze stażem pracy uprawniającym go do urlopu wypoczynkowego w wymiarze rocznym 26 dni rozpoczął okresową służbę wojskową 1 listopada, a zakończył ją 31 marca następnego roku i przez całą pozostałą część tego roku (9 miesięcy od kwietnia do grudnia) pozostawał w zatrudnieniu u tego samego pracodawcy. W związku z tym proporcjonalny wymiar urlopu wypoczynkowego, przysługujący pracownikowi w roku powrotu do pracy, należy obliczyć następująco: 9 miesięcy x 1/12 x 26 dni = 19,5 dnia ≈ 20 dni.

Przykład 4.

Pracownik uprawniony do urlopu wypoczynkowego w wymiarze rocznym 20 dni rozpoczął okresową służbę wojskową 1 lutego, a zakończył w tym samym roku, 30 czerwca, i do końca tego roku pozostawał w zatrudnieniu u pracodawcy. Przepracował zatem w analizowanym roku 7 miesięcy (styczeń i okres od lipca do grudnia) Proporcjonalny wymiar urlopu pracownika wynosi w tym przypadku 12 dni (7 miesięcy x 1/12 x 20 dni = 11,7 dnia ≈ 12 dni). Jednak jeszcze przed powołaniem do odbywania okresowej służby wojskowej pracownik w styczniu wykorzystał 15 dni urlopu wypoczynkowego za rozpatrywany rok. Zatem po powrocie z odbywania służby nie ma już żadnego dnia urlopu do wykorzystania i nie musi „oddać” 3 dni urlopu wykorzystanego ponad wymiar wynikający z obliczenia.

Przykład 5.

Pracownik z 12-letnim stażem pracy odbywał okresową służbę wojskową w styczniu, lutym, marcu i kwietniu. 1 maja powrócił do pracy, a 30 września rozwiązał umowę o pracę. Przysługuje mu zatem urlop w wymiarze proporcjonalnym za 5 miesięcy od maja do września, wynoszący 11 dni (5 miesięcy x 1/12 x 26 dni = 10,8 dnia ≈ 11 dni).

Przykład 6.

Pracownik zatrudniony na pół etatu, z 14-letnim stażem pracy, 1 sierpnia powrócił do pracy po odbyciu okresowej służby wojskowej, która trwała od 1 grudnia poprzedniego roku, i do końca roku kalendarzowego, w którym powrócił do pracy, nie rozwiązał umowy o pracę. W związku z tym pracownikowi przysługuje urlop w wymiarze proporcjonalnym za 5 miesięcy (sierpień–grudzień) wynoszący 6 dni (5 miesięcy x 1/12 x 26 dni x 0,5 etatu = 5,4 dnia ≈ 6 dni).

Żołnierz odbywający okresową służbę wojskową korzysta w czasie jej trwania z szeregu uprawnień określonych w ustawie o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, w tym z prawa do urlopu wypoczynkowego udzielanego przez dowódcę jednostki wojskowej (art. 70 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy). W związku z tym skrócenie urlopu u pracodawcy, do którego pracownik powraca po odbyciu służby, nie oznacza faktycznego ograniczenia możliwości korzystania z urlopu, gdyż otrzymuje urlop w czasie pełnienia służby.

Polecamy:

Kiedy ma miejsce przedawnienie odprawy emerytalnej i rentowej?