Kogo dotyczy zwolnienie z opłacania abonamentu RTV?

Finansowanie mediów publicznych odbywa się ze środków pochodzących z wpłat właścicieli odbiorników radiowych i telewizyjnych. Są kategorie osób, które korzystają z takiego zwolnienia. Kogo i na jakich zasadach dotyczy zwolnienie z opłacania abonamentu RTV - na to pytanie odpowiadamy w tym artykule.

Obowiązek zapłaty abonamentu radiowo-telewizyjnego

Osoba, która posiada odbiornik radiofoniczny lub telewizyjny w stanie umożliwiającym natychmiastowy odbiór programu, za ich używanie ma obowiązek uiszczać opłaty abonamentowe.

Kogo dotyczy zwolnienie z obowiązku opłacania abonamentu RTV?

Ustawa wskazuje, że zwolnienie z opłacania abonamentu RTV dotyczy następujących osób:

• osoby, co do których orzeczono o zaliczeniu do I grupy inwalidów;
• osoby, co do których orzeczono o całkowitej niezdolności do pracy, na podstawie Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
• osoby, co do których orzeczono o znacznym stopniu niepełnosprawności;
• osoby, co do których orzeczono o trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, na podstawie Ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników;
• osoby, które ukończyły 75 lat;
• osoby, które otrzymują świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy z właściwego organu realizującego zadania w zakresie świadczeń rodzinnych jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej lub rentę socjalną z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub innego organu emerytalno-rentowego;
• osoby niesłyszące, u których stwierdzono całkowitą głuchotę lub obustronne upośledzenie słuchu (mierzone na częstotliwości 2000 Hz o natężeniu od 80 dB);
• osoby niewidome, których ostrość wzroku nie przekracza 15%;
• osoby, które ukończyły 60 lat oraz mają ustalone prawo do emerytury, której wysokość nie przekracza miesięcznie kwoty 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego;
• osoby, które mają prawo do korzystania ze świadczeń pieniężnych z tytułu Ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej;
• osoby spełniające kryteria dochodowe, określone w Ustawie z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych;
• osoby bezrobotne;
• osoby mające prawo do zasiłku przedemerytalnego;
• osoby mające prawo do świadczenia przedemerytalnego;
• osoby, które otrzymują zasiłek dla opiekuna określony w Ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 roku o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów.

Stopień niepełnosprawności – zwolnienie z opłacania abonamentu RTV

Znaczny stopień niepełnosprawności na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych otrzyma osoba z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolna do pracy albo zdolna do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagająca, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym – zwolnienie z opłacania abonamentu RTV

Na podstawie Ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym jest ubezpieczony, który z powodu naruszenia sprawności organizmu utracił zdolność do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym.

Niezdolność do pracy ustalona przez ZUS – zwolnienie z opłacania abonamentu RTV

Niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z  Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Zaliczenie do I grupy inwalidzkiej – zwolnienie z opłacania abonamentu RTV

Przepisy klasyfikujące o zaliczeniu do jednej z 3 grup inwalidzkich nie obowiązują, jednak jeśli orzeczenia wydane na ich podstawie zgodnie z przepisami prawa zachowały moc, uprawniają do zwolnienia z opłat za abonament RTV.

Jakie świadczenia z pomocy społecznej są podstawą do zwolnienia z abonamentu RTV?

Świadczenia pieniężne należne z tytułu ustawy o pomocy społecznej uprawniające do zwolnienia z opłaty za abonament RTV to:

1. zasiłek stały;
2. zasiłek okresowy;
3. zasiłek celowy lub specjalny zasiłek celowy;
4. zasiłek lub pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie;
5. pomoc dla rodzin zastępczych;
6. pomoc na usamodzielnienie oraz kontynuowanie nauki;
7. świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą;
8. wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przez sąd.

Kto może być uznany za bezrobotnego i uprawnionego do zwolnienia z abonamentu RTV?

Zgodnie z definicją legalną bezrobotnym jest osoba niezatrudniona na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego, umowy o pracę nakładczą i niewykonująca innej pracy zarobkowej, gotowa i zdolna do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy w danym zawodzie czy służbie lub połowie wymiaru czasu pracy w przypadku osoby z niepełnosprawnością, której stan zdrowia pozwala na podjęcie zatrudnienia, która ukończyła 18 lat i nie ukończyła 60 lat w przypadku kobiety lub 65 lat w przypadku mężczyzny oraz spełnia przesłanki wskazane w Ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Przebywanie na legalnym bezrobotnym wpływa na zwolnienie z opłacania abonamentu RTV.

Świadczenie pielęgnacyjne – zwolnienie z opłacania abonamentu RTV

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje matce, ojcu, małżonkowi, innym osobom, na których zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny, opiekunom faktycznym dziecka, rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej, dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego – jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Specjalny zasiłek opiekuńczy – zwolnienie z opłacania abonamentu RTV

1 stycznia 2024 roku, czyli z dniem wejścia w życie ustawy o świadczeniu wspierającym, został uchylony art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych regulujący zasady przysługiwania specjalnego zasiłku opiekuńczego. Dlatego też zasiłek ten nie będzie już przyznawany. 

Renta socjalna – zwolnienie z opłacania abonamentu RTV

Renta socjalna uprawniająca do zwolnienia z obowiązku opłat z tytułu abonamentu RTV przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1. przed ukończeniem 18. roku życia;
2. w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25. roku życia;
3. w trakcie kształcenia w szkole doktorskiej, studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Kryterium dochodowe wskazane w ustawie o świadczeniach rodzinnych – zwolnienie z opłacania abonamentu RTV

Kryterium dochodowym uprawniającym do zwolnienia z obowiązku opłacania abonamentu radiowo-telewizyjnego określonym w ustawie o świadczeniach rodzinnych jest kwota przeciętnego miesięcznego dochodu rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochodu osoby uczącej się nieprzekraczająca 674,00 zł, a w przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 764,00 zł.

Kryterium dochodowe osób, które ukończyły 60 lat – zwolnienie z opłacania abonamentu RTV

Zgodnie z komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 9 lutego 2024 roku przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2023 roku wyniosło 7155,48 zł. 

Świadczenie emerytalne – zwolnienie z opłacania abonamentu RTV

Świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie, która:

1. do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 56 lat – kobieta oraz 61 lat – mężczyzna i ma okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub
2. do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat – kobieta oraz 60 lat – mężczyzna oraz ma okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn, lub
3. do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność, i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości ukończyła co najmniej 56 lat – kobieta i 61 lat – mężczyzna i ma okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub
4. zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, ukończyła co najmniej 55 lat – kobieta oraz 60 lat – mężczyzna i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub
5. zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 60 dni od dnia ustania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, lub zasiłku dla opiekuna, pobieranych nieprzerwanie przez okres co najmniej 365 dni, jeżeli utrata prawa do nich była spowodowana śmiercią osoby, nad którą opieka była sprawowana, albo przyznaniem osobie, nad którą opieka była sprawowana, prawa do świadczenia wspierającego i do dnia, w którym ustało prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, ukończyła co najmniej 55 lat – kobieta oraz 60 lat – mężczyzna i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub
6. do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ma okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, lub
7. do 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, miała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.

Zasiłek przedemerytalny – zwolnienie z opłacania abonamentu RTV

Zasiłek przedemerytalny przysługuje osobie, która przez okres co najmniej 180 dni pobierała zasiłek dla bezrobotnych i nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna, oraz w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych, a ponadto spełnia te same kryteria, które wymienione są jako podstawa przyznania świadczenia przedemerytalnego.

Formalności, jakich trzeba dopełnić, aby skorzystać ze zwolnienia z opłacania abonamentu RTV

Warunkiem, aby uzyskać zwolnienie z opłacania abonamentu RTV jest przedstawienie dokumentów potwierdzających uprawnienie do zwolnienia od opłat oraz złożenie oświadczenia o spełnianiu warunków do korzystania z tego zwolnienia w placówce Poczty Polskiej.

Przykład 1. 

Czy pani Wiesława, która ma 80 lat, musi opłacać abonament radiowo-telewizyjny? W tej sytuacji kobiecie przysługuje zwolnienie pod warunkiem, że dopełniła ona formalności w placówce pocztowej, ponieważ w przeciwnym wypadku, jeśli posiada odbiornik radiowy lub telewizyjny, musi opłacać abonament.

Podsumowanie

Podsumowując, zwolnienie z opłacania abonamentu RTV odbywa się na różnych zasadach. Warto dopełnić związanych z tym formalności, bo tylko wtedy można nie opłacać należnego abonamentu.