ZUS na start - na czym polega?

Rozwiązanie ulga na start to wsparcie dla osób rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej. Powstało, aby ułatwić i zachęcić do prowadzenia własnego biznesu. ZUS na start jest szczególnie pomocne osobom, którym wysokie składki ZUS utrudniały podjęcie decyzji o otworzeniu własnej firmy. Ile faktycznie można skorzystać na uldze i jakie są warunki, które trzeba spełnić? Sprawdź, co zrobić, aby być zwolnionym z płacenia składek ZUS nawet do 7 miesięcy.

ZUS na start – na czym polega?

Prawo Przedsiębiorców umożliwia skorzystanie z ulgi na start. Dzięki temu można uniknąć płacenia składek na ubezpieczenie społeczne ZUS przez 6 pełnych miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej. Oznacza to, że najkorzystniej jest rozpoczynać działalność w innym dniu niż pierwszy dzień miesiąca – wówczas ulga trwa 7 miesięcy.

Przykład. 1. 

Pan Karol rozpoczął działalność 1 października 2024 roku. Do kiedy może skorzystać z ulgi? Prawo do korzystania z ZUS na start przysługuje mu przez 6 miesięcy i zakończy się 31 marca 2025 roku.

Przykład 2.

Pan Karol rozpoczął działalność 2 października 2024 roku. Do kiedy może skorzystać z ulgi? Z ulgi na start może korzystać do 30 kwietnia 2025 roku. Pierwszym pełnym miesiącem korzystania z tego przywileju byłby listopad 2024 roku.

Składka zdrowotna – czy trzeba płacić?

Należy pamiętać, że ulga na start nie dotyczy ubezpieczenia zdrowotnego i trzeba je opłacać co miesiąc. Składka zdrowotna zależy od formy opodatkowania i osiągniętego przychodu/dochodu.

Więcej na ten temat: Składka zdrowotna osób prowadzących działalność.

Warunki skorzystania z ulgi na start

Aby skorzystać z preferencyjnych warunków prowadzenia działalności gospodarczej, należy spełnić kilka kryteriów. Po pierwsze, trzeba być osobą fizyczną, czyli można prowadzić działalność jednoosobową albo mieć status wspólnika spółek cywilnych. Po drugie, należy otwierać działalność gospodarczą po raz pierwszy lub ponownie, ale konieczne jest, by odczekać co najmniej 60 miesięcy od dnia zawieszenia lub zakończenia poprzedniej działalności. Kolejnym warunkiem jest przestrzeganie przepisu, aby nie wykonywać działalności na rzecz swojego byłego pracodawcy (bierze się tutaj pod uwagę bieżący lub poprzedni rok kalendarzowy pracy na etacie i wykonywania tych samych czynności). Ostatni wymóg to brak ubezpieczenia w KRUS, czyli ulga nie dotyczy przedsiębiorców, którzy podlegają ubezpieczeniu na podstawie przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. 

Jakie są formalności przy uldze na start?

Każda osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą automatycznie jest uznawana za płatnika składek ZUS. Podczas sporządzania wniosku w CEIDG można automatycznie utworzyć zgłoszenie ZZA z kodem 05 40.

Jeśli podczas składania wniosku nie oznaczy się opcji ZZA, wówczas w ciągu 7 dni należy zarejestrować się w ZUS-ie do ubezpieczenia zdrowotnego i wypełnić formularz ZUS ZZA. Formularz można wypełnić tradycyjnie w formie papierowej albo wysłać go elektronicznie. Dodatkowo konieczne jest, aby podczas rejestracji do ubezpieczenia zdrowotnego ZUS podać odpowiedni kod tytułu ubezpieczenia. Powinien on zawierać 6 cyfr i rozpoczynać się od 05 40 – czyli jest to osoba niepodlegająca ubezpieczeniom społecznym, ale opłacająca ubezpieczenie zdrowotne. Ostatnie 2 cyfry przedsiębiorca uzupełnia w zależności od tego, czy ma prawo do emerytury albo orzeczenie o niepełnosprawności. 

Jeżeli zgłoszenia nie wyśle się w terminie lub z innym kodem, ZUS może uznać to za dobrowolną rezygnację z ulgi na start i przedsiębiorca nie będzie mógł z niej skorzystać. 

Rezygnacja z ulgi na start

Skorzystanie z programu ulga na start jest dobrowolne i każda osoba rozpoczynająca działalność powinna się zdecydować, czy chce być objęta ubezpieczeniami społecznymi. Warto pamiętać, że nawet jeśli się zdecydujemy na program ulgowy, w każdym momencie można z niego zrezygnować. Jest to stosunkowo łatwe – wystarczy najpierw wypełnić deklarację ZUS ZWUA z kodu 05 40, a w dalszej kolejności trzeba wypisać deklarację ZUS ZUA (jest to zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych). Ewentualnie będzie konieczność wypełnienia deklaracji ZUS ZZA, ale tylko pod warunkiem, że dana osoba podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu, a podstawa do naliczania tego typu ubezpieczeń jest odpowiedniej kwoty. Inaczej wygląda sytuacja, gdy podmiot gospodarczy wyrazi wolę zgłoszenia się do ubezpieczeń społecznych w trakcie miesiąca. Należy wtedy wypełnić 2 deklaracje rozliczeniowe DRA. 

Zawieszenie działalności w trakcie ulgi na start

Ważną informacją jest także to, że jeśli w czasie korzystania z ulgi na start przedsiębiorca zawiesił swoją działalność, to okres zawieszenia nie przerywa 6 miesięcy, kiedy podmiot może liczyć na ulgę i w tym czasie można się zgłosić do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Wady ZUS-u na start

Istotną wadą, którą należy wziąć pod uwagę, chcąc skorzystać z ulgi na start, jest brak możliwości przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Brak tego ubezpieczenia powoduje, że przedsiębiorca nie ma prawa korzystać np. z zasiłku macierzyńskiego, renty inwalidzkiej po ciężkim wypadku albo koniecznej rehabilitacji. Czyli inaczej mówiąc, gdy zachorujesz, nie masz prawa do zasiłku chorobowego, a po wypadku nie będziesz mógł skorzystać ze świadczeń wypadkowych. 

Jeśli ktoś woli mieć pełne ubezpieczenie, w każdej chwili w ciągu 6 miesięcy, kiedy obowiązuje go ulga, może zgłosić się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i wyrazić chęć skorzystania z tego ubezpieczenia. Istotne jest, by po półrocznym okresie korzystania z ulgi nie zapomnieć o zarejestrowaniu się w ZUS-ie, by płacić za ubezpieczenia na standardowych warunkach albo preferencyjnych – płacąc niższe składki przez 24 miesiące.