Jak napisać odwołanie w sprawie przeciwko ZUS? Omówienie wraz ze wzorem

Decyzja wydana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zostać zaskarżona za pomocą odwołania. Jego skuteczne złożenie powoduje, że sprawa zostanie rozpoznana przez sąd i zakończy się wydaniem wyroku. Odwołanie w sprawie przeciwko ZUS musi zostać sporządzone zgodnie z zasadami przewidzianymi w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego.

Kiedy i gdzie złożyć odwołanie w sprawie przeciwko ZUS?

Termin na złożenie odwołania od decyzji ZUS-u jest ściśle określony i wynosi 1 miesiąc – jest liczony od dnia doręczenia przesyłki zawierającej decyzję. Uchybienie mu i złożenie odwołania po terminie będzie wiązało się z negatywnymi konsekwencjami dla strony, sąd odrzuci bowiem odwołanie w sprawie przeciwko ZUS złożone po terminie jako niedopuszczalne.

Decyzja ZUS-u powinna zawierać pouczenie dotyczące możliwości złożenia odwołania, w tym powinna wskazywać sąd właściwy do rozpoznania sprawy. W większości przypadków będzie nim sąd okręgowy. Sądy rejonowe rozpatrują odwołania w sprawach dotyczących zasiłków, odszkodowań i ustalenia niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.

Odwołanie w sprawie przeciwko ZUS wnosi się na piśmie do sądu za pośrednictwem oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który wydał decyzję. Oznacza to, że pismo należy zaadresować do sądu, jednak składa się je w oddziale ZUS-u. Odwołanie można złożyć osobiście w biurze podawczym ZUS albo nadać przesyłką poleconą na jego adres.

Obowiązujące przepisy przewidują również możliwość złożenia odwołania w formie ustnej do protokołu w sądzie albo w oddziale ZUS-u, choć to rozwiązanie jest stosunkowo rzadko stosowane.

Co powinno zawierać odwołanie w sprawie przeciwko ZUS?

Samo skuteczne złożenie odwołania nie wystarczy – choć sąd jest zobowiązany do zbadania wszystkich okoliczności sprawy, obowiązkiem odwołującego jest wskazanie błędów i uchybień w wydanej decyzji.

Pobierz darmowy wzór odwołania od decyzji ZUS w formacie PDF i DOCX!

W odwołaniu należy wyczerpująco wskazać wszystkie uchybienia, których dopuścił się ZUS, rozstrzygając sprawę (np. pominięcie istotnych okoliczności, zignorowanie dokumentacji medycznej odwołującego, przeprowadzenie badania przez lekarza innej specjalności niż wymagana w przypadku choroby, na którą cierpi odwołujący, błędne wyliczenie świadczenia, zastosowanie nieprawidłowych przepisów). Treść zarzutów będzie w każdym przypadku zależała od okoliczności sprawy.

Stawiane decyzji ZUS-u zarzuty należy uzasadnić. Przeważająca część odwołania powinna skupiać się na wyjaśnieniu przyczyn, z których powodu odwołujący uznaje decyzję wydaną przez ZUS za nieprawidłową. 

Obowiązkiem odwołującego jest również przedstawienie dowodów na poparcie jego twierdzeń. Katalog dowodów jest właściwie nieograniczony, chociaż w oczywisty sposób wybór środków będzie uzależniony od charakteru sprawy. W postępowaniach przeciwko ZUS-owi najbardziej typowymi środkami dowodowymi są przesłuchanie odwołującego, dokumenty (np. dokumentacja medyczna) oraz opinia biegłego – lekarza danej specjalności. Odwołujący może również domagać się przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków. Warto pamiętać, że domagając się przeprowadzenia dowodów przez sąd, należy wskazać je w odwołaniu i umożliwić sądowi ich przeprowadzenie (np. podając dane adresowe świadków czy załączając dokumentację medyczną).

Możliwe sposoby zakończenia sprawy

Jak wskazano powyżej, odwołanie w sprawie przeciwko ZUS wnosi się do sądu, lecz za pośrednictwem oddziału ZUS-u, który wydał skarżoną decyzję. Taka procedura ma na celu umożliwienie ZUS-owi skorygowania swoich ewentualnych błędów – po otrzymaniu odwołania ZUS może uznać, że jest ono zasadne i wydać nową decyzję we własnym zakresie. Ma 30 dni na podjęcie takiego działania. Jeśli ZUS nie zdecyduje się na korektę decyzji, wówczas przekaże odwołanie wraz z aktami sprawy do sądu.

Sąd wyznaczy termin pierwszej rozprawy i poinformuje o nim strony. Sędzia prowadzący postępowanie może również zadecydować o dokonaniu dodatkowych czynności, również przed terminem sprawy, w celu przyspieszenia jej przebiegu – na przykład może podjąć decyzję o przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego sądowego, którym jest zazwyczaj lekarz danej specjalności. 

W toku sprawy sąd przeprowadzi wszystkie wnioskowane przez strony dowody, a następnie wyda wyrok. 

Sąd może:

• oddalić odwołanie (kiedy uzna, że jest ono bezpodstawne, a decyzja ZUS-u była prawidłowa);
• uwzględnić odwołanie i zmienić decyzję w całości (kiedy uzna, że decyzja ZUS-u była całkowicie błędna);
• uwzględnić odwołanie i zmienić decyzję w części (kiedy uzna, że decyzja ZUS-u była nieprawidłowa tylko w określonym zakresie);
• uchylić decyzję i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania przez ZUS (jeśli na przykład w sprawie pojawiły się nowe okoliczności i sąd uzna, że ZUS powinien rozpoznać sprawę jeszcze raz).

Wydany przez sąd wyrok jest zaskarżalny za pomocą apelacji wnoszonej w terminie 14 dni od daty doręczenia stronie wyroku wraz z uzasadnieniem.