Odwołanie od decyzji ZUS - jak napisać? Wzór z omówieniem

Decyzja wydana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zostać zaskarżona za pomocą odwołania. Jego skuteczne złożenie powoduje, że sprawa zostanie rozpoznana przez sąd i zakończy się wydaniem wyroku. Odwołanie od decyzji ZUS musi zostać sporządzone zgodnie z zasadami przewidzianymi w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego.

Kiedy i gdzie złożyć odwołanie od decyzji lekarza orzecznika ZUS?

Termin na złożenie odwołania od decyzji ZUS-u jest ściśle określony i wynosi 1 miesiąc – jest liczony od dnia doręczenia przesyłki zawierającej decyzję. Uchybienie mu i złożenie odwołania po terminie będzie wiązało się z negatywnymi konsekwencjami dla strony, sąd odrzuci bowiem odwołanie od decyzji ZUS złożone po terminie jako niedopuszczalne.

Decyzja ZUS-u powinna zawierać pouczenie dotyczące możliwości złożenia odwołania, w tym powinna wskazywać sąd właściwy do rozpoznania sprawy. W większości przypadków będzie nim sąd okręgowy. Sądy rejonowe rozpatrują odwołania w sprawach dotyczących zasiłków, odszkodowań i ustalenia niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.

Odwołanie w sprawie przeciwko ZUS wnosi się na piśmie do sądu za pośrednictwem oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który wydał decyzję. Oznacza to, że pismo należy zaadresować do sądu, jednak składa się je w oddziale ZUS-u. Odwołanie można złożyć osobiście w biurze podawczym ZUS albo nadać przesyłką poleconą na jego adres.

Obowiązujące przepisy przewidują również możliwość złożenia odwołania w formie ustnej do protokołu w sądzie albo w oddziale ZUS-u, choć to rozwiązanie jest stosunkowo rzadko stosowane.

Co powinno zawierać odwołanie od decyzji ZUS do sądu?

Samo skuteczne złożenie odwołania nie wystarczy – choć sąd jest zobowiązany do zbadania wszystkich okoliczności sprawy, obowiązkiem odwołującego jest wskazanie błędów i uchybień w wydanej decyzji.

Pobierz darmowy wzór odwołania od decyzji ZUS w formacie PDF i DOCX!

W odwołaniu należy wyczerpująco wskazać wszystkie uchybienia, których dopuścił się ZUS, rozstrzygając sprawę (np. pominięcie istotnych okoliczności, zignorowanie dokumentacji medycznej odwołującego, przeprowadzenie badania przez lekarza innej specjalności niż wymagana w przypadku choroby, na którą cierpi odwołujący, błędne wyliczenie świadczenia, zastosowanie nieprawidłowych przepisów). Treść zarzutów będzie w każdym przypadku zależała od okoliczności sprawy.

Stawiane decyzji ZUS-u zarzuty należy uzasadnić. Przeważająca część odwołania powinna skupiać się na wyjaśnieniu przyczyn, z których powodu odwołujący uznaje decyzję wydaną przez ZUS za nieprawidłową. 

Obowiązkiem odwołującego jest również przedstawienie dowodów na poparcie jego twierdzeń. Katalog dowodów jest właściwie nieograniczony, chociaż w oczywisty sposób wybór środków będzie uzależniony od charakteru sprawy. W postępowaniach przeciwko ZUS-owi najbardziej typowymi środkami dowodowymi są przesłuchanie odwołującego, dokumenty (np. dokumentacja medyczna) oraz opinia biegłego – lekarza danej specjalności. Odwołujący może również domagać się przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków. Warto pamiętać, że domagając się przeprowadzenia dowodów przez sąd, należy wskazać je w odwołaniu i umożliwić sądowi ich przeprowadzenie (np. podając dane adresowe świadków czy załączając dokumentację medyczną).

Możliwe sposoby zakończenia sprawy

Jak wskazano powyżej, odwołanie od decyzji ZUS wnosi się do sądu, lecz za pośrednictwem oddziału ZUS-u, który wydał skarżoną decyzję. Taka procedura ma na celu umożliwienie ZUS-owi skorygowania swoich ewentualnych błędów – po otrzymaniu odwołania ZUS może uznać, że jest ono zasadne i wydać nową decyzję we własnym zakresie. Ma 30 dni na podjęcie takiego działania. Jeśli ZUS nie zdecyduje się na korektę decyzji, wówczas przekaże odwołanie wraz z aktami sprawy do sądu.

Sąd wyznaczy termin pierwszej rozprawy i poinformuje o nim strony. Sędzia prowadzący postępowanie może również zadecydować o dokonaniu dodatkowych czynności, również przed terminem sprawy, w celu przyspieszenia jej przebiegu – na przykład może podjąć decyzję o przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego sądowego, którym jest zazwyczaj lekarz danej specjalności. 

W toku sprawy sąd przeprowadzi wszystkie wnioskowane przez strony dowody, a następnie wyda wyrok. 

Sąd może:

• oddalić odwołanie (kiedy uzna, że jest ono bezpodstawne, a decyzja ZUS-u była prawidłowa);
• uwzględnić odwołanie i zmienić decyzję w całości (kiedy uzna, że decyzja ZUS-u była całkowicie błędna);
• uwzględnić odwołanie i zmienić decyzję w części (kiedy uzna, że decyzja ZUS-u była nieprawidłowa tylko w określonym zakresie);
• uchylić decyzję i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania przez ZUS (jeśli na przykład w sprawie pojawiły się nowe okoliczności i sąd uzna, że ZUS powinien rozpoznać sprawę jeszcze raz).

Wydany przez sąd wyrok jest zaskarżalny za pomocą apelacji wnoszonej w terminie 14 dni od daty doręczenia stronie wyroku wraz z uzasadnieniem.