Ile trwa i jak przebiega awans zawodowy nauczyciela?

W 2000 roku został wprowadzony awans zawodowy nauczyciela, który ściśle określony jest w Karcie Nauczyciela i rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 marca 2013 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli. Przedstawiciele tego zawodu dokładnie wiedza, jak może przebiegać ścieżka ich kariery i co muszą zrobić, by zdobyć kolejny stopień. Jak przebiega cały ten proces? Przeczytaj w niniejszym artykule

Awans zawodowy nauczyciela - 4 stopnie

Nauczyciel w swoim życiu zawodowym może uzyskać 4 stopnie. Są to kolejne etapy ścieżki jego kariery.

• Nauczyciel stażysta
• Nauczyciel kontraktowy
• Nauczyciel mianowany
• Nauczyciel dyplomowany

Jak wygląda awans zawodowy nauczyciela krok po kroku?

Jak można wywnioskować z powyższego, awans zawodowy nauczyciela składa się z czterech etapów. Jak przebiegają?

Nauczyciel stażysta

Kiedy nauczyciel podejmuje pracę, pierwszym jej etapem jest zatrudnienie przez rok jako nauczyciel stażysta. Zazwyczaj staż rozpoczyna się na początku roku szkolnego i kończy się po jego zakończeniu. Jest to czas, w którym osoba rozpoczynająca pracę w branży uczy się pracy z dziećmi i młodzieżą.

Nauczyciel stażysta realizuje własny program rozwoju zawodowego, który jest wcześniej zatwierdzany przez dyrektora szkoły. Stażysta ma również wyznaczoną osobę, która staje się jego opiekunem przez pierwszy rok pracy. Jest to zazwyczaj doświadczony nauczyciel, pracujący w zawodzie od kilkunastu lat. Służy on radą, stara się pomóc w rozwiązywaniu problemów, które pojawią się w pierwszym roku pracy.

Kiedy okres ten dobiegnie końca, nauczyciel stażysta musi udowodnić, że zrealizował plan rozwoju, poradził sobie jako nauczyciel, ma osiągnięcia, które sprawią, że może otrzymać pierwszy awans. Można powiedzieć, że jest to swego rodzaju egzamin sprawdzający kompetencje.

Nie da się ukryć, że pierwszy rok dla nauczyciela może okazać się kluczowy. Po tym czasie z pewnością zdaje już sobie sprawę, czy praca z dziećmi i młodzieżą jest tym, co chce nadal wykonywać, czy sobie radzi, potrafi przekazywać wiedzę i czy nie obciąża go to zbyt dużym stresem.

Jeśli nauczyciel stażysta pozytywnie przejdzie pierwszy test kompetencji po roku pracy, może starać się o awans na nauczyciela kontraktowego - nie otrzymuje tego stopnia od ręki.

Nauczyciel kontraktowy

Kolejnym etapem awansu jest nauczyciel kontraktowy. Nauczyciel, który stara się o jego uzyskanie, nadal jest stażystą, a czas przygotowań do nowego stopnia trwa 9 miesięcy.

Pracownik nadal może korzystać z pomocy opiekuna, który jest nim przez cały wspomniany powyżej czas, co z pewnością może ułatwić awans zawodowy nauczyciela, jeśli tylko stażysta będzie potrafił skorzystać z rad.

Po tym czasie nauczyciel stażysta ponownie jest sprawdzany - brane pod uwagę są:

• sposób prowadzenia lekcji,
• przeprowadzanie wszelkich przedsięwzięć w szkole,
• organizacja konkursów, w których uczestniczą uczniowie.

Jeśli ocena jest pozytywna, nauczyciel stażysta otrzymuje awans na stopień nauczyciela kontraktowego.

Nauczyciel mianowany

Uzyskanie stopnia nauczyciela mianowanego jest już dużo trudniejsze, czas do jego osiągnięcia również się rozszerza. Staż na nauczyciela mianowanego może bowiem rozpocząć osoba, która od dwóch lat jest nauczycielem kontraktowym (lub od roku, jeśli posiada stopień naukowy doktora), a jego długość to 9 miesięcy.

Po tym okresie ocena ma dwa etapy i zostaje przeprowadzona nie tylko w szkole, lecz także przed organem, który ją prowadzi, czyli na przykład w gminie.  

Przez pierwsze dwa lat drogi do kolejnego stopnia, nauczyciel musi dokładnie zaplanować to, jak będzie wyglądał jego rozwój zawodowy, jakich metod pracy będzie używał, co chciałby zrobić, aby nauczanie było jak najlepsze.

Następnie nauczyciel kontraktowy oceniany jest przez szkołę, która sprawdza, jak wyglądają jego osiągnięcia w określonym czasie. Następnie rozpoczyna się postępowanie administracyjne, które może zostać otwarte na wniosek nauczyciela, a prowadzi je komisja organizacyjna powołana przez organ prowadzący szkołę.

Jeśli nauczyciel otrzyma pozytywny wynik egzaminu, otrzymuje stopień nauczyciela mianowanego.

Nauczyciel dyplomowany

Staż na nauczyciela dyplomowanego również trwa 2 lata i 9 miesięcy lub rok i 9 miesięcy w przypadku posiadania stopnia naukowego doktora. Stopień ten nadaje organ, który sprawuje nadzór pedagogiczny (najczęściej kuratorium).

Podobnie jak w przypadku nauczyciela mianowanego, ocena przed nadaniem nowego stopnia ma dwa etapy. Pierwszy - szkolny - polega na ocenie dorobku i stażu. Drugi - przeprowadzany przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny - polega na jak najlepszym zaprezentowaniu się przed powołaną komisją.

Jeśli ocena jest pozytywna, ma miejsce awans zawodowy nauczyciela na stopień nauczyciela dyplomowanego.