Wynagrodzenie ławnika 2024 - ile zarabia ławnik sądowy?
Kim jest ławnik sądowy? Jakie ma obowiązki i kto może nim zostać? Wśród wielu osób istnieje przekonanie, że osoba na tym stanowisku powinna mieć wykształcenie prawnicze. Czy tak jest naprawdę? Ile zarabia ławnik i czy jego wynagrodzenie pozwala na utrzymanie? Na te pytania odpowiemy w niniejszym artykule.
Kim jest ławnik?
Na początku, zanim odpowiemy sobie na pytanie ile zarabia ławnik, warto wyjaśnić, kim on jest. Określany jest on jako niezawodowy członek sądu. Co to oznacza? Wydawać się mogło, że w sprawach sądowych biorą udział jedynie sędziowie. Jednak obok nich w pewnych sprawach zasiadają także ławnicy, którzy nie są sędziami, ale są częścią składu sędziowskiego. Choć jest to członek niezawodowy, ma takie same prawa przy rozstrzyganiu spraw jak sędzia.
Ławnicy biorą udział w sprawach pierwszej instancji, jednak nie w każdej z nich, jest to bowiem ściśle określone. W związku z tym ławników możemy zobaczyć na przykład w sprawach dotyczących zbrodni (wówczas obok jednego sędziego w składzie zasiada dwóch ławników) czy też w sprawach na tyle poważnych, że za przestępstwa przewidywana jest kara dożywotniego pozbawienia wolności. Wówczas w składzie znajduje się aż trzech ławników. Lista spraw jest jednak dłuższa i osoby na tym stanowisku pojawiają się również w mniej poważnych sprawach, na przykład związanych z prawem pracy (w tym między innymi oskarżeniami o mobbing, dyskryminację) czy sprawami rodzinnymi (w tym między innymi rozwód czy sprawy o ojcostwo).
Kto może zostać ławnikiem?
Nie da się ukryć, że funkcja ławnika jest niezwykle wymagająca i osoby, które ją pełnią, muszą być do niej bardzo dobrze przygotowane. Jak wspominaliśmy, ma on takie same prawa przy rozstrzyganiu spraw, co sędzia, w związku z czym nie może być tutaj mowy o przypadku.
Kto więc może zostać ławnikiem? Na początku warto wspomnieć, że osoba pełniąca tę funkcję nie musi mieć wykształcenia prawniczego, ale wymagane jest co najmniej wykształcenie średnie. Dodatkowo musi ona ukończyć 30. rok życia i nie przekroczyć 70. roku życia. Kolejnym wymaganiem jest zebranie 50 podpisów od osób, które posiadają czynne prawa wyborcze i popierają jej kandydaturę na ławnika. Niezbędna jest również nieskazitelna opinia.
Wspominaliśmy o tym, że kandydat na ławnika musi zebrać 50 podpisów osób go popierających. Warto w tym miejscu wspomnieć, że osoby, które mają pełnić tę funkcję, są wybierani raz na 4 lata. Aktualnie trwa kadencja 2024-2027.
Warto również zaznaczyć, kto ławnikiem zostać nie może. Otóż tej funkcji nie mogą pełnić między innymi osoby, które są zatrudnione w sądach oraz prokuraturach, które są funkcjonariuszami policji, służby więziennej lub ścigają przestępstwa i wykroczenia. Poza tym ławnikiem nie może być żołnierz w czynnej służbie. Funkcji tej nie mogą pełnić również radni gminy, powiatu i województwa. Wyłączeni są także duchowni. Ławnikiem nie może być też aplikant adwokacki, radcowski, adwokat bądź radca prawny.
Jak pracuje ławnik?
Ławnik nie może sprawować swojej funkcji w kilku sądach jednocześnie. Wybierany jest na czteroletnią kadencję i w ciągu roku może uczestniczyć w maksymalnie 12 dniach rozpraw. Ławnicy są niezawiśli, a ich głos jest ważny na równi z sędziami. Mogą oni przegłosować przewodniczącego składu czy sędziego, który prowadzi proces, więc mają prawo wydać słuszny w ich mniemaniu wyrok. Nic więc dziwnego, że wymagania muszą być wysokie, a funkcja uznawana jest za prestiżową. A ile zarabia ławnik?
Ile zarabia ławnik?
Interesującym pytaniem jest więc to, ile zarabia ławnik. Jak można się domyślić, jest to raczej doraźna funkcja, a nie sposób na stałe utrzymanie. Jak więc wygląda jego wynagrodzenie?
Jak wspominaliśmy wcześniej, w ciągu roku może uczestniczyć w rozprawach tylko przez 12 dni co przekłada się na to ile zarabia ławnik. Czas ten można wydłużyć, jednak tylko z uwagi na ważne przyczyny.
Należności dla ławników biorących udział w rozpoznawaniu spraw w sądach powszechnych wynoszą:
- za jeden dzień pełnienia obowiązków ławnika obowiązuje rekompensata w wysokości 2,64% podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego, to jest około 143,74 zł,
- ryczałt na pokrycie kosztów dojazdu do sądu w celu wykonywania czynności w sądzie, środkami komunikacji miejscowej w wysokości 0,25% podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego, co stanowi 13,61 zł,
- ławnicy zamieszkali poza siedzibą sądu otrzymują diety oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu według zasad ustalonych w tym zakresie dla sędziów, to jest na zasadach obowiązujących przy ustalaniu wysokości należności przysługujących pracownikom z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.
Jak więc widać, nie jest to wynagrodzenie, które może zapewnić utrzymanie, a funkcji tej nie można traktować jako sposobu ułatwiającego zarobek. Dlatego też zazwyczaj pełnią ją osoby nazywane społecznikami, którym zależy na ideach i społeczeństwie.
Dodatkowo warto dodać, że jeśli ławnik zostanie powołany do wykonywania czynności w sądzie, pracodawca ma obowiązek zwolnienia go na ten czas z obowiązku pracy. Zachowuje on prawo do świadczeń ze stosunku pracy, ale nie ma prawa do wynagrodzenia.
