Aktualne szanse na rynku pracy – jakie są zawody przyszłości?
Młodzi ludzie, stojąc przed wyborem swojej przyszłości, muszą pamiętać, aby patrzeć długofalowo. Zawody, które są na topie obecnie, za kilka lub kilkanaście lat mogą nie być aż tak bardzo pożądane na rynku pracy. Wobec tego, podejmując decyzję dotyczącą ścieżki kariery, należy brać pod uwagę tzw. „zawody przyszłości”.
Jakie są zawody przyszłości?
Zawody przyszłości to profesje, na które w perspektywie bliższej, tj. kilkuletniej, lub dalszej, tj. kilkunastoletniej, będzie zapotrzebowanie na rynku pracy.
Według najaktualniejszych danych zawodami przyszłości są:
- zawody z branży IT (np. programista Java, architekt IT i inne);
- zawód biotechnologa;
- zawód logistyka;
- zawód inżyniera elektrotechnologii;
- zawody medyczne (lekarze, pielęgniarki, fizjoterapeuci);
- zawód trenera personalnego i dietetyka;
- zawody związane z finansami;
- zawód analityka danych;
- zawód grafika komputerowego;
- zawód pracownika naukowego.
W polskich realiach zawodami przyszłości można nazwać wszystkie te profesje, w których już dziś brakuje wykwalifikowanych pracowników, w tym takie jak:
- betoniarz-zbrojarz;
- cieśla;
- monter konstrukcji budowlanych;
- monter stolarki budowlanej;
- technik montażu i automatyki stolarki budowlanej.
Ponadto zgodnie z prognozą zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego wymienia się następujące zawody o szczególnym znaczeniu dla rozwoju państwa: automatyk, betoniarz-zbrojarz, cieśla, dekarz, elektromechanik, elektryk, kierowca mechanik, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechatronik, monter konstrukcji budowlanych, monter nawierzchni kolejowej, monter stolarki budowlanej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, technik automatyk, technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik budowy dróg, technik dekarstwa, technik elektroenergetyk transportu szynowego, technik elektryk, technik energetyk, technik mechanik, technik mechatronik, technik programista, technik robotyk, technik spawalnictwa, technik montażu i automatyki stolarki budowlanej, technik transportu kolejowego.
Charakterystyka zawodów przyszłości
Branża IT
Żyjemy w czasach, kiedy nowoczesne technologie towarzyszą nam na co dzień, a to jeszcze nie koniec rewolucji technologicznej, która dokonuje się na naszych oczach. Śmiało można stwierdzić, że w przyszłości rozwój nowoczesnych technologii będzie jeszcze bardziej posunięty naprzód, niż ma to miejsce aktualnie. Osoby zajmujące się branżą IT będą więc poszukiwanymi przez pracodawców pracownikami. Nadmienić należy, że już dziś programiści Java, senior deweloperzy czy też architekci IT to specjaliści mogący liczyć na wyjątkowo dobre jak na polskie warunki zarobki. Wraz ze wzrostem zapotrzebowania na przedstawicieli tych profesji będą oni mogli spodziewać się jeszcze lepszych warunków finansowych niż te, które oferowane są im aktualnie. Przez najbliższe lata poszukiwane będą osoby zajmujące się m.in. tworzeniem aplikacji, kreowaniem wirtualnej rzeczywistości czy też rozwojem sztucznej inteligencji.
Wraz z rozwijającymi się technologiami na rynku pracy będzie zwiększać się zapotrzebowanie na inżynierów elektrotechnologii, którzy zajmują się m.in. elektrotechniką, elektroniką, inżynierią oprzyrządowania – telekomunikacyjną lub komputerową.
Branża medyczna
Zawody medyczne już od dobrych kilku lat wskazywane są jako zawody przyszłości. Wynika to z faktu, że brakuje nam lekarzy, a dodatkowo mamy do czynienia z odpływem specjalistów do innych państw. Nie stanowi tajemnicy, że warunki finansowe dla pracowników branży medycznej, w tym lekarzy, w Polsce odbiegają od tych, jakie otrzymują oni na Zachodzie. Postulowane są działania mające na celu poprawę tej sytuacji. Jednak mimo takich, a nie innych warunków finansowych oferowanych pracownikom służby zdrowia trudno dziś znaleźć bezrobotnego lekarza. Podobna sytuacja dotyczy innych pracowników tego sektora, w tym pielęgniarek, położnych czy fizjoterapeutów.
Wskazać należy, że duża część społeczeństwa korzysta z oferty prywatnego leczenia, dlatego lekarze nie są zdani wyłącznie na zatrudnienie w szpitalach czy przychodniach, przeciwnie – mogą dodatkowo wykonywać prywatną praktykę lekarską. W dzisiejszych czasach na znaczeniu zyskują także lekarze pomagający w poprawie wyglądu, w tym lekarze medycyny estetycznej czy chirurdzy plastyczni.
Branża grafiki komputerowej
Innymi poszukiwanymi specjalistami – aktualnie i w przyszłości – są i będą graficy komputerowi. Identyfikacja wizualna stanowi podstawy w każdym biznesie. Przeważająca część firm w Polsce może poszczycić się stroną internetowa bądź charakterystycznym logo. Pracownicy cechujący się dużą kreatywnością nie powinni mieć problemów ze znalezieniem pracy w tym zawodzie, zwłaszcza teraz, kiedy identyfikacja wizualna ma znaczenie przy wyborze przez konsumentów dóbr i usług.
Branża biotechnologii
Na znaczeniu zyskują także osoby wykonujące zawód biotechnologa. Biotechnolog to człowiek, który opracowuje technologie, dzięki którym wykorzystuje się substancje organiczne w różnych gałęziach przemysłu. Rozwój dziedzin takich jak medycyna, farmacja, ochrona środowiska, prowadzić będzie do zwiększenia miejsc pracy w tym zawodzie. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że konkurencja w tej profesji nadal jest niewielka, dlatego też pracownik może liczyć na satysfakcjonujące wynagrodzenie.
Branża logistyczna
Podobnie dobrą pozycję na rynku pracy mają i będą mieć logistycy. Już teraz specjaliści zajmujący się logistyką są pracownikami poszukiwanymi. Logistyk planuje i nadzoruje proces produkcyjny, transport i dystrybucję towarów. Wynagrodzenie w tym zawodzie wynosi od kilku do kilkunastu tysięcy złotych. Logistycy są niezbędni w szczególności dla następujących branż: transportowej, motoryzacyjnej oraz energetycznej.
Branża naukowa
Ponadto Polsce, jak dotąd, nie udało się nadrobić braków w liczbie pracowników naukowych z takich dziedzin, jak matematyka, chemia, fizyka czy też inżynieria. Dzięki pracy tych osób na rynku pojawiać się będą nowe technologie, usługi medyczne, leki czy inne wynalazki potrzebne ludzkości. Pracownicy naukowi są kluczowi dla dalszego rozwoju. Dlatego koniecznym jest, aby ich liczba w Polsce ulegała stałemu zwiększeniu.
Branża sportowa i dietetyczna
W ostatnich latach na znaczeniu zyskują także osoby będące dietetykami i trenerami personalnymi. Zatrudnienie w tych grupach zawodowych rośnie, gdyż coraz większa liczba Polaków korzysta z ich usług. Wynika to z faktu, że zmieniamy swój tryb życia, ponieważ chcemy dobrze wyglądać, ale też dbać o własne zdrowie.
Branża finansowa
Mówiąc o zawodach przyszłości, nie sposób pominąć branży finansowej. Osoby zajmujące się finansami są i będą szczególnie poszukiwane. Zapotrzebowanie na tego rodzaju pracowników zwiększyła pandemia, która uświadomiła wszystkim, jak ważne jest dobre zarządzanie posiadanymi finansami i posiadanie rezerw finansowych na gorszy czas. Ponadto aktualna sytuacja związana z rosyjską agresją na Ukrainę również uprzytomniła nam, że potrzebujemy specjalistów, którzy pomogą dobrze ulokować środki, gdyż nigdy do końca nie możemy być pewni tego, co się wydarzy.
Branża budowlana
Jeśli chodzi o wykwalifikowanych pracowników zatrudnianych w budownictwie, w tym betoniarzy-zbrojarzy, cieśli, monterów konstrukcji budowlanych, monterów stolarki budowlanej czy techników montażu i automatyki stolarki budowlanej, zauważyć należy, że pracownicy posiadający kwalifikacje z tych dziedzin już od dłuższego czasu mogą liczyć na dużą liczbę ofert pracy. Branża budowlana w Polsce przeżywała dotąd rozkwit, a dotychczasowe prognozy wskazują, że powinno być tak nadal.
Rynek pracy aktualnie
Wspomnieć należy, że wymienieni wyżej specjaliści już dziś są poszukiwanymi pracownikami. Obecnie mogą oni przebierać w różnych ofertach pracy i wybierać te najkorzystniejsze, zaś pracodawcy borykają się z problemem deficytu specjalistów. Najczęściej trudności ze znalezieniem odpowiednich pracowników związane są z brakiem właściwych kompetencji. Szanse pracowników na rynku pracy podnosi również stosunkowo niski poziom bezrobocia w Polsce. Jeszcze kilka dobrych lat temu bezrobocie było na wysokim poziomie. Ludziom niełatwo było znaleźć pracę, zaś te osoby, które ją miały, obawiały się jej utraty i robiły wszystko, aby utrzymać zatrudnienie. Jeszcze przed rozpoczęciem pandemii koronawirusa w Polsce, które miało miejsce w marcu 2020 roku, stopa bezrobocia kształtowała się na poziomie około 5,4%. Należy mieć również na uwadze, że stosunkowo duża liczba bezrobotnych mimo zarejestrowania w powiatowych urzędach pracy pracuje „na czarno”, dlatego poziom rzeczywistego bezrobocia jest jeszcze niższy.
Po wybuchu pandemii poziom stopy bezrobocia wzrósł do 6,3%, jednak nadal nie były to zatrważające liczby w porównaniu do tych z lat wcześniejszych. Aktualnie powróciła ona do tej sprzed pandemii i kształtuje się na poziomie 5,1%. Niskie bezrobocie daje pracownikom szansę na wynegocjowanie lepszych warunków zatrudnienia ze względu na braki kadrowe pracodawców.
W prowadzonych sondażach pracownicy wskazują na podstawowe kryteria, jakimi kierują się, szukając zatrudnienia. Wśród nich najczęściej wymienianymi są:
- wysokość zarobków;
- stabilność zatrudnienia;
- możliwość rozwoju;
- możliwość podwyższania swoich kwalifikacji;
- możliwość awansu;
- przyjazna atmosfera.
Oczywiście pracodawcy, aby skłonić pracowników do wyboru swojej oferty pracy, powinni zachęcać kandydatów do pracy atrakcyjnym wynagrodzeniem, jak też innymi benefitami, w szczególności oferując:
- karty sportowe;
- pakiety medyczne;
- szkolenia;
- dofinansowanie do studiów, kursów;
- dodatkowe dni wolne od pracy.
Prognoza zapotrzebowania na pracowników
Prognoza ta dzieli się na dwie części: krajową oraz wojewódzką, które określają zapotrzebowanie na pracowników w poszczególnych zawodach i w poszczególnych regionach kraju.
Prognoza zapotrzebowania na krajowym rynku pracy ma znaczenie przy podziale subwencji oświatowej, co pozwala szkołom na otworzenie kierunków kształcących w zawodach potrzebnych na rynku pracy, gwarantując jednocześnie ich finansowanie przez cały cykl kształcenia.