Nieprzepracowanie pełnego miesiąca a wynagrodzenie

Pracodawca poinformował mnie, że w bieżącym miesiącu nie wypracowałam przypadającego na ten okres całego wymiaru czasu pracy, w związku z czym uzupełni to, wpisując mi urlop wypoczynkowy. Jednak nieprzepracowanie pełnego miesiąca w moim przypadku spowodowane było źle ułożonym przez szefa grafikiem. Czy za brakujące dni może wpisać mi urlop, mimo że faktycznie go nie wykorzystałam? A jeśli nie, to czy nieprzepracowanie pełnego miesiąca wpłynie na wysokość mojego wynagrodzenia?

Maria, Radom

Uprawnienie do ustalenia przez pracodawcę terminu urlopu wypoczynkowego nie jest uprawnieniem do dokonania jednostronnej czynności. Przepisy prawa pracy pracy jasno wskazują, że pracodawca nie powinien udzielać pracownikowi urlopu w terminie, który nie został indywidualnie ustalony z tą osobą.

Nieprzepracowanie pełnego miesiąca zgodnie z grafikiem

Jeżeli pracodawca ustalił grafik z wyprzedzeniem i wynikało z niego, że zatrudniony nie przepracuje pełnego wymiaru czasu pracy w danym miesiącu, to kwestia ewentualnego urlopu (pod warunkiem, że pracownik się na niego zgodzi) powinna zostać ustalona w momencie sporządzania grafiku. Jeśli w tych dniach pracownik nie przebywał na urlopie, to nieprzepracowanych godzin, które wynikają z harmonogramu czasu pracy, pracodawca nie może rozliczać jako godziny urlopowe.

Nieprzepracowanie pełnego miesiąca nie zawsze jest powodem do obniżenia pensji

Gdy nieprzepracowanie pełnego miesiąca wydarzyło się z winy pracodawcy, nie ma on prawa do obniżenia pracownikowi wynagrodzenia za ten czas. Pracownik powinien otrzymać standardowe wynagrodzenie, czyli takie, jakie by wypracował w danym okresie, zgodnie z jego wymiarem czasu pracy. Wysokość pensji nie może być niższa od wynagrodzenia minimalnego.

Nieprzepracowanie pełnego miesiąca a obniżenie pensji

Może jednak dojść do sytuacji, gdy wykonuje się pracę tylko przez część miesiąca, a przez resztę jest się nieobecnym w pracy albo nie wykonuje się jej z innych powodów. W jakich przypadkach wynagrodzenie za pracę zostaje obniżone?

Choroba a wynagrodzenie zasadnicze

W przypadku choroby zasady obliczania wynagrodzenia za przepracowaną część miesiąca określa § 11 rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy. W miesiącu choroby w celu obliczenia wynagrodzenia ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości za przepracowaną część miesiąca należy:

1. miesięczną stawkę wynagrodzenia podzielić przez 30;
2. otrzymaną kwotę z pkt 1. pomnożyć przez liczbę dni wskazanych w zwolnieniu lekarskim;
3. otrzymaną kwotę z pkt 2. odjąć od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc.

Przykład 1.

Pracownik był nieobecny w pracy od 1 do 17 maja z powodu choroby, a pozostałą część miesiąca pracował. Jego wynagrodzenie wynosi 6 000,00 zł brutto. Jak wyliczyć wynagrodzenie?

Obliczenie wynagrodzenia za pracę:

1. 6 000,00 zł : 30 = 200,00 zł,
2. 200,00 zł × 17 dni = 3 400,00 zł,
3. 6 000,00 zł − 3 400,00 zł = 2 600,00 zł – podstawa za czas przepracowany.

Za maj pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie za pracę w kwocie 2 600,00 zł brutto.

Rozpoczęcie i zakończenie stosunku pracy w ciągu miesiąca

Zgodnie z § 12 rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy gdy okres pozostawania pracownika w stosunku pracy nie obejmuje pełnego miesiąca:

1. miesięczną stawkę wynagrodzenia dzieli się przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu;
2. otrzymaną kwotę z pkt 1. mnoży się przez liczbę godzin nieobecności pracownika w pracy lub przez liczbę godzin nieprzepracowanych w związku z rozpoczęciem pracy w trakcie miesiąca;
3. obliczoną kwotę z pkt 2. odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc.

Przykład 2.

Pracownik rozwiązał umowę o pracę za porozumieniem stron 17 czerwca 2024 r. Jego wynagrodzenie zasadnicze wynosiło 6 000,00 zł brutto. Jak wyliczyć wynagrodzenie?

Za przepracowaną część miesiąca wynagrodzenie powinno zostać obliczone w poniższy sposób:

1. stawka za 1 godzinę pracy w tym miesiącu: 6 000,00 zł (wynagrodzenie miesięczne): 160 godzin (liczba godzin do przepracowania) = 37,5‬0 zł;
2. wynagrodzenie za okres nieprzepracowany: 37,5‬0 zł × 80 godzin (liczba godzin do przepracowania w dniach 17–30 czerwca 2024 r.) = 3 000,00 zł
3. wynagrodzenie za pracę za okres przepracowany: 6 000,00 zł − 3 000,00 zł = 3 000,00 zł brutto.

Pracownik ma obowiązek świadczyć pracę w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Jednak to pracodawca ma obowiązek organizowania pracy w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy. Dlatego to pracodawca ponosi ryzyko związane z nieprawidłowym zaplanowaniem pracy pracowników. Oznacza to, że gdy niewypracowanie normy godzin wynikało z kwestii organizacyjnych leżących po stronie pracodawcy, nie ma możliwości obniżenia pracownikowi wynagrodzenia. Należy jednak pamiętać, że wynagrodzenie pracownika może zostać obniżone np. w przypadku choroby lub rozpoczęcia czy zakończenia pracy w ciągu miesiąca. Wówczas pracownik może zarobić mniej, niż wynosi minimalne wynagrodzenie za pracę – w tych przypadkach nie przysługuje mu jednak wyrównanie do minimalnej stawki.