Praca przy komputerze - jakie przerwy przysługują pracownikowi?

Mam prośbę o wyjaśnienie sprawy przerw 5-minutowych po każdej godzinie gdy wykonywana jest praca przy komputerze. Czy oprócz wspomnianych przerw, wynikających z przepisów prawa pracy, pracownik ma także przerwy dodatkowe na toaletę? W moim zakładzie pracy, nie ma dodatkowych przerw. Czy to zgodne z prawem?

Aneta, Radom

Praca przy komputerze - przerwy

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe określa, że pracownikowi, który pracuje przy monitorze ekranowym, przysługuje 5-minutowa przerwa po każdej przepracowanej godzinie. Należy jednak mieć na uwadze, że przerwa ta przysługuje pracownikowi tylko w przypadku, gdy praca przy komputerze wykonywana jest nieustanie przez godzinę. Jeśli do obowiązków pracownika należą również inne zadania, które nie są wykonywane przy komputerze, w takim przypadku przerwa ta nie przysługuje, choć pracodawca ma prawo zadecydować inaczej. Przepisy również dopuszczają możliwość, w której pracodawca po godzinie pracy przy monitorze zleca pracownikowi inne zadanie i w ten sposób zwolniony jest z obowiązku dawania 5-minutowej przerwy.

Praca przy komputerze i przerwy z tym związane zostały w przepisach zawarte w celu odciążenia oczu i kręgosłupa pracownika. W związku z tym niedopuszczalne jest kumulowanie przerw po kilku godzinach pracy, aby uzyskać dłuższą przerwę. Również niezgodne z przepisami, jest przenoszenie przerw na inny dzień lub wykorzystywanie tego czasu na wcześniejsze wyjście z pracy.

Przerwy a dzienny godzinowy wymiar czasu pracy

Przepisy wskazują, że pracownik, który pracuje co najmniej 6 godzin w ciągu dobry, ma prawo do 15-minutowej płatnej przerwy wliczanej w czas pracy pracownika. Wymiar czasu przerwy może zostać wydłużony, np. ze względu na czas pracy pracownika, uciążliwe warunki pracy lub stopień niepełnosprawności pracownika.

Pracodawca może również wprowadzić jedną 60-minutową przerwę dziennie - na spożycie posiłku (tzw. lunch time) lub załatwienie spraw osobistych. Jednak przerwa ta nie wlicza się w czas pracy pracownika i nie przysługuje mu za ten czas wynagrodzenie. Pracodawca nie jest zobowiązany do wprowadzania takiej przerwy w zakładzie pracy.

Praca przy komputerze a wyjście do toalety

Żadne przepisy nie regulują kwestii przerw na wyjście do toalety. Zakaz wyjścia do toalety, pomniejszanie wymiaru przerwy lub obniżanie wynagrodzenia za ten czas wydaje się być sprzeczny z prawem. Odwołać się bowiem należy do art. 8 Kodeksu pracy. który mówi, że nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.