Wypadek w drodze do pracy, dowiedz się co robić!

Wczoraj rano w drodze do pracy podczas wysiadania z autobusu skręciłam kostkę. Udałam się do lekarza, który po prześwietleniu stwierdził skręcenie kostki i wystawił zwolnienie na 2 tygodnie. Czy jest to wypadek w drodze do pracy? Ile będzie wynosić moje wynagrodzenie? Jakie dokumenty powinnam dostarczyć pracodawcy?

Kamila, Przemyśl

 Pojęcie „wypadku w drodze do pracy lub z pracy” zostało opisane w ustawie. Warto odróżnić wypadek w drodze do pracy od wypadku przy samej pracy, ponieważ postępowanie i przysługujące świadczenia mogą się różnić.

Definicja „wypadku w drodze do pracy lub z pracy”

Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia. Ustawa określa drogę do lub z pracy jako:

• najkrótszą bądź komunikacyjnie najdogodniejszą;
• nieprzerwaną bądź przerwaną, o ile przerwa jest życiowo i czasowo uzasadniona w granicach potrzeb;
• drogę z miejsca wykonywania zatrudnienia do miejsca zamieszkania.

Przepisy nie zawierają definicji początku i końca drogi. W tym zakresie na podstawie praktyki i orzecznictwa ustala się, że droga z domu do pracy rozpoczyna się z chwilą przekroczenia przez pracownika drzwi domu/mieszkania i kończy się w momencie przekroczenia bramy zakładu pracy. Droga z pracy do domu zaczyna się natomiast z chwilą opuszczenia bramy zakładu pracy i kończy z chwilą przekroczenia progu domu pracownika.

Przykład 1.

Pan Adam po zakończonej pracy udał się bezpośrednio do domu własnym samochodem. Podczas wysiadania z samochodu pod domem doznał urazu – złamania kości śródstopia. Czy jest to wypadek w drodze z pracy?

To zdarzenie należy uznać za wypadek w drodze z pracy do domu. Droga pracownika z pracy do domu rozpoczęła się z chwilą opuszczenia bramy zakładu pracy i skończyłaby się z chwilą przekroczenia progu domu. Jednak przed przekroczeniem progu swojego domu pracownik doznał urazu.

Dopuszcza się również, oprócz drogi do domu, drogę do miejsca innego zatrudnienia, do miejsca zwykłego wykonywania funkcji lub zadań społecznych (np. odbiór dziecka z przedszkola), zwykłego spożywania posiłków czy odbywania nauki lub studiów.

Przyczyna zewnętrzna, przywołana w definicji wypadku w drodze do pracy lub z pracy, to okoliczność, która pozostaje poza wolą i świadomością pracownika, przez co rozumiemy np. potrącenie przez samochód czy przewrócenie w środkach transportu komunikacji miejskiej.

Przykład 2.

Pan Karol zwykle dojeżdża do pracy rowerem i wybiera najkrótszą możliwą drogę. Gdy pewnego dnia bardzo padało, wówczas skorzystał z komunikacji miejskiej. Wybrał autobus, który jedzie dłuższą drogą, ale pan Karol jedzie bez przesiadek, przez co jest to najwygodniejsze połączenie. Podczas drogi do pracy autobus miał wypadek, zderzył się z busem dostawczym, w związku z czym pan Karol złamał dwa żebra. Czy jest to wypadek w drodze z pracy?

Wypadek powinien być uznany za wypadek w drodze do pracy, bo mimo że autobus jechał dłuższą trasą, to była to najdogodniejsza droga.

Wypadek w drodze do pracy – postępowanie

O tym, że zdarzył nam się wypadek w drodze do pracy, pracodawcę należy powiadomić jak najszybciej. Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku w drodze do lub z pracy dokonuje się, wypełniając kartę wypadku w drodze do lub z pracy. Pracodawca ma 14 dni na wypełnienie powyższego dokumentu, do którego musi dołączyć także oświadczenie samego pracownika o wypadku i ewentualne dowody pochodzące od służ badających zdarzenie, takich jak policja, straż pożarna bądź zespół karetki pogotowia, jeżeli została wezwana na miejsce zdarzenia.

Wysokość świadczenia w przypadku wypadku w drodze do lub z pracy

Pracownik nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie okresu wyczekiwania, który trwa 30 dni, jednak w sytuacji wypadku w drodze do pracy powyższy okres nie ma zastosowania i pracownik ma prawo do zasiłku już od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego.

Za czas zwolnienia lekarskiego z przyczyn wypadku w drodze do pracy lub z pracy przysługuje wynagrodzenie chorobowe w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku (również za okres pobytu w szpitalu). Jeżeli niezdolność do pracy będzie trwała dłużej niż 33 dni (14 dni w przypadku pracowników, którzy ukończyli 50. rok życia), to od 34. dnia (odpowiednio od 15. dnia) wypłacany zostanie zasiłek chorobowy, również w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku.

W przypadku gdy po okresie otrzymywania zasiłku, czyli 182 dniach, pracownik nadal będzie niezdolny do pracy, może starać się o przyznanie z ZUS-u zasiłku rehabilitacyjnego. Mimo że niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, świadczenie rehabilitacyjne przysługuje na ogólnych zasadach i wynosi:

• 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za pierwsze 3 miesiące (90 dni);
• 75% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za pozostały okres (9 miesięcy).

Świadczenie rehabilitacyjne można pobierać maksymalnie przez 12 miesięcy. Po tym okresie, jeżeli orzecznik ZUS-u stwierdzi, że pracownik jest niezdolny do pracy (trwale lub czasowo), otrzyma on rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Wypadek w drodze do pracy – czy przysługuje odszkodowanie?

W sytuacji wypadku w drodze do pracy lub z pracy nie przysługuje poszkodowanemu jednorazowe odszkodowanie z ZUS-u. Przepisy przewidują przyznanie odszkodowania wyłącznie dla okoliczności wypadków przy pracy.

Jednak w sytuacji wypadku w drodze do pracy warto sprawdzić, czy nie jest się objętym tzw. grupowym ubezpieczeniem. Zdarzają się okoliczności, że ubezpieczenia przewidują odszkodowanie również za szkodę wynikającą z wypadku, do którego doszło w drodze do pracy lub z pracy. Dlatego warto wówczas zgłosić się do ubezpieczyciela lub osoby, która zajmuje się ubezpieczeniami w zakładzie.

W niektórych przypadkach o odszkodowanie i zadośćuczynienie można ubiegać się np. od sprawcy wypadku czy zarządcy drogi. Taka sytuacja będzie mieć miejsce, jeżeli do wypadku w drodze do pracy lub z pracy doszło w wyniku wypadku komunikacyjnego lub na śliskiej niezabezpieczonej nawierzchni.

Za wypadek w drodze do pracy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe, zasiłek w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku. Dlatego w sytuacji wypadku warto zgłosić taką okoliczność pracodawcy. Po ustaleniu, czy rzeczywiście wypadek miał miejsce w drodze do/z pracy, można otrzymywać wyższe świadczenia.