Ile wynosi wynagrodzenie zasadnicze w miesiącu choroby?

Choroba dla pracownika oznacza mniejszą wypłatę, ale czy zawsze? Jak pracodawca powinien wyliczyć pensję za miesiąc, w którym wystąpiła choroba? Jakie posiada obowiązki, jeśli pracownikowi nie przysługuje już wynagrodzenie chorobowe, lecz zasiłek? Ile wynosi wynagrodzenie zasadnicze w miesiącu choroby? Wyjaśniamy!

Wynagrodzenie chorobowe a zasiłek

Na samym początku należy podkreślić, że jeśli w danym miesiącu pracownik zachoruje, to przysługuje mu albo wynagrodzenie chorobowe, albo zasiłek. Co ważne, przez 33 dni w roku (lub 14 dni w przypadku pracowników powyżej 50. roku życia) wynagrodzenie chorobowe wypłaca pracodawca. Jeśli pracownik wykorzysta limit wynagrodzenia chorobowego (33 dni), to po tym okresie wypłatę świadczeń przejmuje ZUS i wtedy pracodawca przekazuje zaświadczenie ZUS Z-3 za pracownika.

Nie zawsze jednak to ZUS jest płatnikiem zasiłków. Czasami to uprawnienie przysługuje pracodawcy i to on wypłaca pracownikowi zarówno wynagrodzenie chorobowe, jak i zasiłek chorobowy. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku wysokiego stanu zatrudnienia, a mianowicie jeśli na dzień 30 listopada płatnik (firma) zgłaszała do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 osób. Wówczas z dniem 1 stycznia  przejmuje wypłatę świadczeń – np. do wypłaty zasiłków z ubezpieczeń społecznych w 2023 roku upoważniony będzie pracodawca, który na dzień 30 listopada 2022 roku zgłosił do ubezpieczenia chorobowego co najmniej 21 osób.

Wynagrodzenie zasadnicze w miesiącu choroby

Bez względu na to, czy pracownik choruje i przysługuje mu jeszcze wynagrodzenie chorobowe, czy też zasiłek, oraz bez względu na to, czy płatnikiem zasiłku jest ZUS, czy firma – wynagrodzenie zasadnicze (czyli wynagrodzenie za czas przepracowany) w miesiącu choroby zawsze ustalane jest tak samo. Zostanie ono proporcjonalnie pomniejszone, czyli w dużym uproszczeniu pracownik w miesiącu otrzyma dwie składowe pensji:

• wynagrodzenie zasadnicze proporcjonalnie pomniejszone za czas choroby;
• wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek – w przypadku tego drugiego wypłaci go albo pracodawca, albo osobnym przelewem ZUS.

Ustalenie wynagrodzenia zasadniczego w miesiącu, w którym pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim, tak jak wspomniano, liczone jest identycznie. Ustalając wynagrodzenie zasadnicze w miesiącu choroby, należy dokonać trzech prostych obliczeń.

1. W pierwszej kolejności kwotę wynagrodzenia zasadniczego brutto (kwota z umowy) trzeba podzielić przez 30 dni. Dzielnik 30 jest stały i nie zależy od liczby dni kalendarzowych przypadającej w miesiącu choroby.
2. Otrzymaną kwotę mnożymy przez liczbę dni zwolnienia chorobowego pracownika.
3. W ostatnim kroku należy od wynagrodzenia zasadniczego brutto odjąć kwotę ustaloną za czas nieobecności. Otrzymana kwota stanowi wynagrodzenie brutto za dany miesiąc. Od tej kwoty w standardowy sposób trzeba odjąć składki ZUS oraz podatek dochodowy.

Oczywiście wynagrodzenie zasadnicze za miesiąc choroby zostanie również powiększone o kwotę wynagrodzenia lub zasiłku chorobowego, przy czym zarówno wynagrodzenie, jak i zasiłek liczone są zupełnie inaczej niż podstawa za czas przepracowany (wynagrodzenie zasadnicze).

Przykład 1.

Pani Magda jest zatrudniona na etat i zarabia 4 000,00 zł brutto. We wrześniu 2023 roku zachorowała. Nie była to jej pierwsza choroba w tym roku. Pani Magda poszła na zwolnienie chorobowe na 12 dni. Za 10 dni pani Magdzie przysługuje wynagrodzenie chorobowe, zaś za pozostałe 2 dni zasiłek, który wypłaca ZUS. Jakie wynagrodzenie zasadnicze otrzyma pracownica?

Obliczenie wygląda następująco:

1. 4 000,00 zł / 30 dni = 133,33 zł
2. 133,33 zł x 12 dni chorobowego = 1 599,96 zł
3. 4 000,00 zł – 1 599,96 zł = 2 400,04 zł 

Pani Magda otrzyma 2 400,04 zł brutto wynagrodzenia zasadniczego, wynagrodzenie chorobowe za 10 dni oraz przelew z ZUS-u za 2 dni zasiłku chorobowego.

Przykład 2.

Pan Roman jest zatrudniony na umowę o pracę i zarabia 3 600,00 zł brutto. Chorował 28 dni w październiku. Pan Roman jest już na zasiłku chorobowym, bowiem przekroczył 33 dni wynagrodzenia chorobowego w 2023 roku. Płatnikiem zasiłku jest ZUS. Jakie wynagrodzenie zasadnicze otrzyma pracownik?

Obliczenie wygląda następująco:

1. 3 600,00 zł / 30 dni = 120,00 zł
2. 120,00 zł x 28 dni = 3 360 zł
3. 3 600,00 zł – 3 360,00 zł = 240,00 zł 

Pan Roman otrzyma 240,000 zł brutto wynagrodzenia zasadniczego oraz za 28 dni przelew z ZUS-u.

Przykład 3.

Pani Dagmara jest zatrudniona na etat i zarabia 4500 zł brutto. Przez cały miesiąc przebywała na zwolnieniu chorobowym. Jest to jej pierwsze zwolnienie lekarskie w tym roku, więc przysługuje jej wynagrodzenie chorobowe za czas choroby. Jakie wynagrodzenie zasadnicze otrzyma pracownica?

Pracownica otrzyma wyłącznie wynagrodzenie chorobowe od pracodawcy, nie przepracowała bowiem ani jednego dnia w danym miesiącu, więc wynagrodzenie zasadnicze jej nie przysługuje.

Choroba pracownika i inna nieobecność w tym samym miesiącu

Inaczej wyglądają wyliczenia wynagrodzenia w przypadku nieobecności, za czas których pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia, jak np. urlop bezpłatny, urlop wychowawczy, nieobecność usprawiedliwiona niepłatna czy nieobecność nieusprawiedliwiona. W przypadku nieobecności z przyczyn innych niż choroba w trakcie miesiąca wynagrodzenie za część miesiąca ustala się następująco:

1. miesięczną stawkę wynagrodzenia należy podzielić przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu;
2. otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę godzin nieprzepracowanych;
3. od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc odejmuje się otrzymaną kwotę z punktu 2.

Gdy w danym miesiącu pracownik będzie przebywał na zwolnieniu chorobowym oraz wystąpi inna nieobecność, wówczas należy wyliczyć wynagrodzenie, korzystając z dwóch wcześniej przedstawionych sposobów.

Przykład 4.

Pani Anna jest zatrudniona na etat i zarabia 4800 zł brutto. We wrześniu 2022 roku była na zwolnieniu, bowiem sprawowała opiekę nad chorą córką przez 5 dni (zasiłek wypłaca ZUS). Następnie udała się na 5 dni urlopu bezpłatnego. Jakie wynagrodzenie zasadnicze otrzyma pracownica?

Obliczenie wygląda następująco:

• kwota zmniejszająca wynagrodzenie za okres choroby: (4 800,00 zł / 30) x 5 dni = 800 zł
• kwota zmniejszająca wynagrodzenie za nieprzepracowany okres urlopu bezpłatnego: (4 800,000 zł / 176 h) x 40 h = 1 090,90 zł
• wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca: 4 800,00 zł – (800 zł + 1 090,90 zł) = 2 909,10 zł.

Podsumowanie

W przypadku gdy pracownik choruje, ale także kiedy przebywa na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim, ojcowskim czy sprawuje opiekę nad dzieckiem lub członkiem rodziny, pracodawca ustala podstawę za czas przepracowany według jednego schematu obliczeniowego. Jeśli pracownik oprócz choroby przebywa także na urlopie – czy to wypoczynkowym, czy bezpłatnym, metoda obliczeniowa również jest stała, ale zupełnie odmienna niż w przypadku absencji zasiłkowych.