Jak powinno wyglądać portfolio i jak je zbudować?

W niektórych zawodach kluczową rolę gra portfolio. Dzięki nim pokazujemy i dokumentujemy swoje doświadczenie zawodowe i umiejętności. Jeśli dobrze zbudujemy portfolio, mamy większą szansę na zdobycie zlecenia. Kiedy warto je stworzyć, co powinno zawierać i jak wyglądać?

Dla kogo portfolio?

Portfolio często kojarzy nam się z teczką wypełnioną pracami. Jest to słuszne skojarzenie, ponieważ np. studenci Akademii Sztuk Pięknych muszą złożyć swoje prace w fizycznej formie. Długo przygotowują więc swoją teczkę, by wypaść jak najlepiej. Nierzadko takie fizyczne portfolio w postaci książki posiadają również modele i modelki, którzy pojawiają się z nią na castingach. Często jest to podstawa do zatrudniania ich.

Jednak w dzisiejszych czasach portfolio jest potrzebne w wielu innych zawodach, i tak z całą pewnością będzie ono potrzebne grafikowi, ilustratorowi, copywriterowi, fotografowi, programiście, redaktorowi, osobom zajmujących się tłumaczeniami czy korektorom.

Po co nam portfolio?

Zleceniodawcy chcą sprawdzić, jak wykonujemy swoje zadania, widzieć dla kogo pracowaliśmy, jakie mamy umiejętności, czym zajmujemy się na co dzień. Dzięki temu upewniają się, że to właśnie nam chcą powierzyć swoje zlecenie. Dobrze zbudowane portfolio wiąże się więc z zyskiem i kolejnymi wyzwaniami. Jak powinno wyglądać?

Formy portfolio

Portfolio może mieć wiele form. Zdecydować możemy się na fizyczną książkę zawierającą nasze prace, otworzyć własną stronę internetową lub skorzystać z ogólnodostępnych platform do umieszczania swoich prac. Możemy również stworzyć dokument w formacie PDF lub zrobić prezentację. Wszystko zależy od tego, co chcemy zawrzeć w naszym portfolio. Teksty możemy umieścić w dokumencie, ale programista raczej musi postawić na inną formę. Dlatego portfolio architektka, portfolio grafika, portfolio fotograficzne będą mogły się różnić formą.

 Zanim zaczniemy przygotowywać portfolio należy odpowiedzieć sobie na kilka pytań:

• Kto będzie naszym odbiorcą?
• Z jakiego powodu chcemy, by ów odbiorca przejrzał nasze portfolio?
• Co chcemy powiedzieć o sobie poprzez swoje portfolio?

Jak zbudować profesjonalne portfolio?

Co powinno się w nim znaleźć i na co warto zwrócić największą uwagę? Można tu wymienić kilka rzeczy.

1. To oczywiste, że chcemy się przedstawić z jak najbardziej kreatywnej strony. Przeskakujemy się w pomysłach na to, jak się wyróżnić. Pamiętajmy jednak, by nie przesadzać w żadną ze stron. Jeśli decydujemy się na portfolio online, postarajmy się, aby witryna była jak najbardziej intuicyjna. Możemy pokazywać nasze najlepsze prace, ale nic z tego, jeżeli potencjalny zleceniodawca nie będzie umiał poruszać się po stronie i ich zobaczyć. Na pierwszym miejscu stawiajmy więc prostotę i funkcjonalność. Im bardziej skomplikowana strona, tym więcej osób zrezygnuje z jej przeglądania.
2. Jeśli wykonaliśmy wiele prac w swoim życiu i nasze portfolio zapowiada się bardzo obficie, zastanówmy się, czy na pewno wszystko chcemy w nim zawrzeć. Czy prace sprzed wielu lat są naprawdę konieczne? Czy chcemy chwalić się gorszymi realizacjami? Warto zbudować portfolio zawierające nasze najlepsze prace, tylko te, z których jesteśmy dumni i w pełni zadowoleni.
3. Może jednak okazać się tak, że w naszej opinii gorsza praca wykonana była dla ważnego klienta. Nawet jeśli nie jest to nasze flagowe dzieło, warto je zawrzeć, pokażemy innym zleceniodawcom, że pracowaliśmy już dla najlepszych.
4. Każdy kiedyś zaczynał. W związku z tym na początku pracy niewiele możemy pokazać komercyjnych projektów. Warto wówczas zawrzeć w portfolio takie prace, które wykonujemy dla ćwiczeń czy darmowych projektów. Pokażmy swoje umiejętności w ten sposób.
5. Zastanówmy się też, które prace zasługują na wyróżnienie. Powinny one znaleźć się na stronie głównej i być widoczne na pierwszy rzut oka. Wtedy osoba, która obejrzy nasze portfolio, od razu zwróci uwagę na to, co najlepsze.
6. Często zdarza się tak, że wchodzimy w czyjeś portfolio i zauważamy, że ostatnia praca została tam dodana kilka lat temu. Czy to oznacza, że osoba, która je stworzyła, już nie pracuje? Czy skończyła swoją karierę? A może nie wykonuje zleceń? W takiej sytuacji klient może zrezygnować z pracy jeszcze przed kontaktem z nami. Dlatego tak ważna jest aktualizacja naszych prac. W końcu najpewniej wykonujemy jakieś bieżące zlecenia, a z każdym z nich jesteśmy coraz lepsi. Warto to pokazać.
7. Nie zapominajmy też o tym, że użytkownicy internetu są wygodni. W związku z tym rezygnują z oglądania stron, które zbyt długo się otwierają. Dlatego zwróćmy uwagę na to, jak duże są nasze pliki i czy strona działa odpowiednio szybko.
8. Portfolio nie powinno zawierać jedynie twoich prac. Postaraj się napisać kilka słów o sobie i swojej karierze zawodowej. Napisz jaki jest twój cel zawodowy, z kim pracowałeś i co potrafisz. Pamiętaj jednak, że ten tekst nie może być za długi, a zawarte w nim informacje muszą być istotne.
9. Oprócz tego warto pomyśleć także o referencjach i zamieścić je na stronie. Potencjalnego zleceniodawcę może zachęcić pozytywna opinia od twoich klientów. Zawsze po wykonanym zleceniu poproś ich o kilka słów na temat współpracy.
10. Jeśli decydujesz się na portfolio fizyczne, również nie przesadzaj z objętością. Kiedy ktoś chce zobaczyć twoje prace, perspektywa przejrzenia 150 stron może go zwyczajnie przerazić. W którymś momencie może poczuć się po prostu znudzony i nie zechce z nami współpracować.
11. Przydatne mogą się okazać również krótkie opisy do prac. Niektóre mogą być dla przypadkowej osoby nie do końca zrozumiałe, jeżeli tego nie wyjaśnisz. Oczywiście chodzi tutaj o 2-3 zdania, najlepiej krótkie, aby oddać sens.
12. Nie zapomnij również o zakładce z danymi do kontaktu. Nawet najlepsze prace, referencje i świetny opis twojej osób na nic się zdadzą, jeśli zapomnisz o kontakcie do ciebie.