Sposoby rozwiązania umowy o pracę a zasiłek dla bezrobotnych

W momencie utraty zatrudnienia zasiłek dla bezrobotnych stanowi finansową formę wsparcia bezrobotnego do czasu znalezienia przez niego nowego zatrudnienia.

Kiedy przysługuje zasiłek dla bezrobotnych?

Zasiłek dla bezrobotnych przysługuje za każdy dzień kalendarzowy od dnia zarejestrowania się we właściwym powiatowym urzędzie pracy dla osób, dla których nie ma propozycji odpowiedniej pracy, propozycji stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, szkolenia, prac interwencyjnych lub robót publicznych.

Zasiłek otrzyma bezrobotny, który w okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania, łącznie przez okres co najmniej 365 dni:

1. był zatrudniony i osiągał wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy;
2. wykonywał pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą i osiągał z tego tytułu dochód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę; 
3. świadczył usługi na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo współpracował przy wykonywaniu tych umów, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę w przeliczeniu na okres pełnego miesiąca;
4. opłacał składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności lub współpracy, a podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę;
5. wykonywał pracę w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę; 
6. wykonywał pracę w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych, będąc członkiem tej spółdzielni, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę; 
7. opłacał składkę na Fundusz Pracy w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej za granicą u pracodawcy zagranicznego w państwie innym niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, państwo wchodzące w skład Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależące do Unii Europejskiej, państwie niebędącym stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które może korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez to państwo ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi w wysokości 9,75% przeciętnego wynagrodzenia za każdy miesiąc zatrudnienia; 
8. był zatrudniony za granicą i przybył do Rzeczypospolitej Polskiej jako repatriant;
9. był zatrudniony, pełnił służbę lub wykonywał inną pracę zarobkową i osiągał wynagrodzenie lub dochód, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy.

Ustalanie wysokości zasiłku dla bezrobotnych

Wysokość zasiłku dla bezrobotnych uzależniona jest od udokumentowania przez bezrobotnego stażu pracy.

Przy ustalaniu wysokości zasiłku należnego bezrobotnemu uwzględnia się z poniższe reguły: 

1. osoby, których staż pracy nie przekracza 5 lat, otrzymają zasiłek w wymiarze 80% jego wysokości;
2. osoby, których staż pracy wynosi od 5 do 20 lat, otrzymają zasiłek w pełnym wymiarze;
3. osoby, których staż pracy wynosi ponad 20 lat, otrzymają zasiłek w podwyższonej wysokości równej 120% wymiaru zasiłku.

Przy czym należy wiedzieć, że przez pierwsze 3 miesiące wysokość zasiłku jest wyższa, a przez kolejne przysługuje w obniżonej wysokości.

Wysokość zasiłku dla bezrobotnych w 2022 roku 

Zasiłek dla bezrobotnych w 2023 roku wynosi:

• Zasiłek w wysokości 100% wynosi:
• 1491,90 zł – w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa do zasiłku,
• 1171,60 zł – w okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku.
• Zasiłek w wysokości 80% wynosi:
• 1193,60 zł – w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa do zasiłku,
• 937,30 zł – w okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku.
• Zasiłek w wysokości 120% wynosi:
• 1790,30 zł – w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa do zasiłku,
• 1406,00 zł – w okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku.

Okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych

Okres pobierania zasiłku wynosi 180 dni dla bezrobotnych zamieszkałych w okresie pobierania zasiłku na obszarze powiatu, jeżeli stopa bezrobocia na tym obszarze 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku nie przekraczała 150% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju.

Zasiłek dla bezrobotnych przez okres 365 dni otrzymają bezrobotni:

• zamieszkujący w okresie pobierania zasiłku na obszarze powiatu, gdzie stopa bezrobocia na tym obszarze 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku przekraczała 150% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju lub
• powyżej 50. roku życia oraz posiadających jednocześnie co najmniej 20-letni okres uprawniający do zasiłku, lub
• którzy mają na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat, a małżonek bezrobotnego jest także bezrobotny i utracił prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania po dniu nabycia prawa do zasiłku przez tego bezrobotnego, lub
• samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat.

Kiedy bezrobotny otrzyma zasiłek dla bezrobotnych?

Bezrobotnemu spełniającemu warunki do przyznania zasiłku dla bezrobotnych zostanie on przyznany w określonych w ustawie terminach.

Terminy przyznania zasiłku dla bezrobotnych uzależnione są od sposobu zakończenia stosunku pracy. Urząd pracy weryfikuje prawo do świadczenia przez bezrobotnego, ale również sposób rozwiązania umowy, aby określić, od kiedy zasiłek będzie przysługiwał oraz przez jaki okres będzie on mógł być wypłacany bezrobotnemu.

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku pracownika zwolnionego dyscyplinarnie. Bezrobotny, który w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem się w powiatowym urzędzie pracy spowodował rozwiązanie ze swej winy stosunku pracy lub stosunku służbowego bez wypowiedzenia, otrzyma zasiłek dla bezrobotnych po 180 dniach, licząc od dnia zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy.

W sytuacji zwolnienia dyscyplinarnego okres pobierania zasiłku ulegnie skróceniu o 180 dni.

Rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego za wypowiedzeniem albo na mocy porozumienia stron w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem w powiatowym urzędzie pracy skutkować będzie tym, że zasiłek dla bezrobotnego przyznany zostanie po okresie 90 dni od dnia zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy.

W przypadku rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego za wypowiedzeniem albo na mocy porozumienia stron okres pobierania zasiłku ulegnie skróceniu o 90 dni.

Przykład 1.

Pan Jan ma 52 lata i 30-letni staż pracy. Rozwiązał stosunek za porozumieniem stron 1 kwietnia 2022 roku. 5 kwietnia zarejestrował się w urzędzie pracy. Pan Jan uzyskał status bezrobotnego, ale odmówiono mu prawa do zasiłku dla bezrobotnych, w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem we właściwym powiatowym urzędzie pracy rozwiązał on bowiem stosunek pracy na mocy porozumienia stron. Prawo do zasiłku nabędzie on po okresie 90 dni od dnia zarejestrowania się we właściwym powiatowym urzędzie pracy, czyli 5 lipca 2022 roku, natomiast okres pobierania zasiłku ulegnie skróceniu o 90 dni, dlatego też, przyjmując, że pan Jan jest uprawniony do zasiłku dla bezrobotnych przez okres 365 dni, to otrzyma go jedynie za 275 dni.

Bezrobotny, który w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem się w powiatowym urzędzie pracy rozwiązał stosunek pracy zawarty na podstawie skierowania przez urząd pracy do pracodawcy otrzymującego w ramach tego skierowania grant, świadczenie aktywizacyjne albo dofinansowanie wynagrodzenia przed upływem okresów określonych dla tych form w przepisach Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, otrzyma zasiłek dla bezrobotnych po 180 dniach, licząc od dnia zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy.

Zasiłek dla bezrobotnych zostanie przyznany po okresie 90 dni od dnia zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy przez przedsiębiorcę zgłoszonego do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, który zarejestrował się jako bezrobotny w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.

Zasiłek dla bezrobotnych przysługuje także bezrobotnemu po zakończeniu odbywania praktyki absolwenckiej i otrzymywania z tego tytułu miesięcznie świadczenia pieniężnego w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Bezrobotny, który otrzymał jednorazowy ekwiwalent pieniężny za urlop górniczy, jednorazową odprawę socjalną, zasiłkową, pieniężną po zasiłku socjalnym, jednorazową odprawę warunkową lub odprawę pieniężną bezwarunkową, dostanie prawo do zasiłku dla bezrobotnych po upływie okresu, za który otrzymał ekwiwalent, odprawę lub odszkodowanie.

Bezrobotny, który otrzymał odszkodowanie za skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę, dostanie prawo do zasiłku po upływie okresu, za który otrzymał odszkodowanie.

Osoba odmawiająca bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, wykonywania prac interwencyjnych, robót publicznych, poddania się badaniom lekarskim lub psychologicznym, mającym na celu ustalenie zdolności do pracy lub udziału w innej formie pomocy określonej w ustawie, otrzyma prawo do zasiłku dla bezrobotnych po upływie 120 dni w przypadku pierwszej odmowy, 180 dni w przypadku drugiej odmowy, 270 dni w przypadku trzeciej i każdej kolejnej odmowy.

Bezrobotny, który po skierowaniu nie podjął szkolenia, przygotowania zawodowego dorosłych, stażu, wykonywania prac lub innej formy pomocy określonej w ustawie, otrzyma zasiłek po upływie 120 dni w przypadku pierwszej odmowy, 180 dni w przypadku drugiej odmowy, 270 dni w przypadku trzeciej i każdej kolejnej odmowy.