Zasiłek chorobowy z kilku umów zawartych z jednym pracodawcą

Pozostawanie w stosunku pracy gwarantuje prawo do otrzymania zasiłku chorobowego w sytuacji, gdy zaistnieje taka konieczność. Co jednak jeśli pracownik pracuje na kilku etatach? Czy wówczas pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy z kilku umów o pracę?

Czym jest zasiłek chorobowy?

Zasiłek chorobowy to nic innego jak świadczenie finansowe mające zrekompensować brak osiągania pełnego wynagrodzenia pracowniczego podczas choroby. Wypłacany jest on ze składek na ubezpieczenie chorobowe, a więc dotyczy w zasadzie każdej osoby zatrudnionej w ramach stosunku pracy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami zasiłek ten nie jest wypłacany od samego początku trwania choroby pracownika, lecz:

• po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu;
• po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie.

• nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego;
• nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego – w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.

Omawiany zasiłek nie jest świadczeniem stałym, nawet jeśli mamy do czynienia z długotrwałą lub przewlekłą chorobą zatrudnionego. Przysługuje on bowiem nie dłużej niż przez 182 dni, a jeśli niezdolność do pracy wynika z gruźlicy lub występuje w trakcie ciąży – nie dłużej niż przez 270 dni.

Zasiłek chorobowy z kilku umów o pracę

Obowiązujące przepisy dopuszczają możliwość zatrudniania się w kilku różnych miejscach w różnych wymiarach etatu. Pracownik zachowuje wówczas prawo do zasiłku chorobowego z każdej podpisanej przez siebie umowy o pracę. Ani ZUS, ani tym bardziej pracodawca nie mogą kwestionować żądania zatrudnionego, jeśli chodzi o wypłatę jakiegokolwiek świadczenia chorobowego ze wszystkich stosunków pracy.

W przypadku, gdy pracownik pozostaje zatrudniony w kilku miejscach, możliwość wykorzystania zasiłku chorobowego ze wszystkich firm jest uzależniona także od wystawienia zwolnienia lekarskiego i przesłania go do wszystkich zakładów pracy chorego.

Przykład 1.

Marek jest zatrudniony w firmie X oraz w firmie Y – w każdym zakładzie pracy na pół etatu. Wskutek przedłużającej się choroby przebywa na zwolnieniu lekarskim już od 32 dni, w związku z czym uzyskał prawo do zasiłku chorobowego. Pracodawca X stwierdził jednak, że zatrudniony może pobierać tylko jedno takie świadczenie, ponieważ ZUS nie zgodzi się na wypłatę dwóch takich samych zasiłków jednocześnie dla jednej osoby. Pracodawca X proponuje więc Markowi, aby skorzystał u niego z urlopu wypoczynkowego, a zasiłek chorobowy powiązany był z firmą Y. Czy zatrudniający ma rację? 

Nie, ponieważ prawo do zasiłku chorobowego nie zależy od liczby umów o pracę, które zostały zawarte z różnymi firmami. Marek ma prawo do dwóch zasiłków chorobowych, które będą wypłacane przez ZUS i nie musi zgadzać się na wykorzystanie urlopu wypoczynkowego w firmie X.

Zasiłek chorobowy z kilku umów o pracę w tej samej firmie

Pracownik może podpisać kilka umów o pracę z tym samym pracodawcą, choć nie jest to zbyt częsta praktyka. Zakres obowiązków zawodowych z każdej umowy musi być jednak zróżnicowany, aby nie dochodziło do sztucznego tworzenia etatów. Wymiar czasu pracy może oczywiście być zróżnicowany i zależy od wspólnych uzgodnień pracownika i pracodawcy. W omawianym przypadku zatrudniony ma prawo do większej liczby świadczeń chorobowych – wynagrodzenia i zasiłku chorobowego. Podstawą do wypłacenia ww. świadczeń będzie jedno zaświadczenie lekarskie.

Przykład 2.

Anna pracuje na 1/2 etatu jako kierownik administracyjny oraz na 1/2 etatu jako pracownik do spraw BHP. Umowy o pracę zostały podpisane z tym samym pracodawcą. W związku z przedłużającą się chorobą Anny, która trwa już 33 dni, uzyskała ona prawo do zasiłku chorobowego. W jakiej wysokości pracownica powinna otrzymać to świadczenie? 

Zasiłek musi zostać wypłacony przez ZUS w podwójnej wysokości, ponieważ wynika z dwóch odrębnych umów o pracę.

Przykład 3.

Ignacy pracuje w dwóch firmach, przy czym w jednej z nich podpisał dwie umowy o pracę. Łącznie wiążą go więc trzy stosunki pracy. W związku z chorobą zyskał prawo do zasiłku wypłacanego przez ZUS. Ile świadczeń powinien wypłacić Ignacemu ZUS? 

Będą to trzy świadczenia, każde pochodzące z osobnej umowy o pracę.

Przykład 4.

Mateusz pracuje w jednej firmie, przy czym podpisał ze swoim pracodawcą umowę o pracę na ¾ etatu oraz umowę o dzieło. Wskutek przedłużającej się choroby uzyskał prawo do zasiłku z ZUS-u. Ile takich świadczeń powinien wypłacić mu ZUS? 

Tylko jedno, ponieważ w ramach umowy o dzieło nie odprowadza się składek na ubezpieczenia społeczne. Zasiłek chorobowy będzie więc wypłacany wyłącznie z umowy o pracę, która została podpisana przez Mateusza.

Przykład 5.

Marta pracuje w firmie X, Y oraz Z. Z pracodawcą X podpisała dwie umowy – o pracę oraz o dzieło. Z pracodawcą Y podpisała jedną umowę o pracę, a z pracodawcą Z – trzy umowy współpracy, które nie są oskładkowane. W wyniku choroby Marta spełnia warunki do uzyskania zasiłku chorobowego z ZUS-u – ile zasiłków powinien wypłacić jej Zakład Ubezpieczeń Społecznych? 

Będą to dwa zasiłki, ponieważ wynikają one wyłącznie z dwóch podpisanych umów o pracę. W przypadku umów o dzieło i umów o współpracę zasiłki chorobowe nie wchodzą w grę, ponieważ te umowy nie były objęte składkami na ubezpieczenia społeczne.

Wymiar etatu lub zakres obowiązków pracownika, który posiada kilka umów z tym samym pracodawcą, nie wpływa na prawo do świadczeń chorobowych w liczbie posiadanych umów. Pracodawca ani ZUS nie mogą stosować w tym zakresie żadnych ograniczeń. Oczywiście, jeśli okaże się, że dane umowy były zawarte dla pozoru, pracownik nie ma prawa do pobierania kilku świadczeń, a jeśli już to zrobił, to będzie je musiał zwrócić. Ma to szczególne znaczenie w przypadku już wypłaconych zasiłków chorobowych przez ZUS.

Przykład 6.

Ewa podpisała trzy umowy o pracę z tym samym pracodawcą, dotyczą one różnych stanowisk w firmie. Pierwsza została zawarta na 1/10 etatu, druga – na 4/10 etatu, a trzecia – na 1/2 etatu. Wskutek choroby pracownica otrzymała zwolnienie lekarskie, jednak pracodawca stwierdził, że wypłaci jej wynagrodzenie chorobowe tylko z drugiej i trzeciej umowy. Jego zdaniem pierwsza umowa opiewa na zbyt niski wymiar etatu, aby można było wypłacać jakiekolwiek świadczenie chorobowe. Pomimo sprzeciwów Ewy pracodawca nie dał się przekonać do wypłaty trzech wynagrodzeń chorobowych. Wskutek przedłużającej się choroby lekarz zadecydował o dalszej rekonwalescencji pracownicy i wystawił jej dalsze zwolnienie, wskutek czego Ewa nie pracuje już od 35 dni. Zyskała zatem prawo do zasiłku chorobowego, jednak nie wie, ile świadczeń otrzyma od ZUS-u. Ile zasiłków chorobowych powinien wypłacić Zakład przy założeniu, że pracodawca wypłacił tylko dwa wynagrodzenia chorobowe? 

ZUS powinien przyznać Ewie prawo do trzech zasiłków, ponieważ wynikają one z trzech zawartych umów o pracę. Zatrudniający błędnie odmówił zapłaty wynagrodzenia chorobowego z pierwszej umowy o pracę. Nie ma to jednak wpływu na prawo do zasiłku z ZUS-u ze wszystkich umów. Niezależnie od tego Ewa może żądać od pracodawcy wypłaty zaległego wynagrodzenia chorobowego z umowy podpisanej na 1/10 etatu.

Podsumowanie

Pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego w takiej liczbie, w jakiej wynika on z liczby podpisanych przez niego umów o pracę. Dotyczy to zarówno sytuacji, w której jest on zatrudniony wyłącznie w jednej firmie, jak i w kilku różnych zakładach pracy. Wymiar etatu nie ma wpływu na uzyskanie prawa ani do wynagrodzenia, ani zasiłku chorobowego. ZUS nie może odmówić wypłaty większej liczby zasiłków, powołując się na fakt zatrudnienia w ramach kilku stosunków pracy u jednej osoby.