Specjalny zasiłek opiekuńczy 2024 - komu przysługuje?

Jednym z rodzajów wsparcia przewidzianym dla opiekunów osób niepełnosprawnych jest specjalny zasiłek opiekuńczy 2024. Aby otrzymać to świadczenie, muszą być jednak spełnione odpowiednie warunki. Poniżej wyjaśniono, jak wnioskować o ten rodzaj pomocy oraz w jakiej wysokości przysługuje.

Komu przysługuje specjalny zasiłek opiekuńczy?

Zasady przyznawania specjalnego zasiłku opiekuńczego uregulowane zostały w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Zgodnie z art. 16a ust. dokumentu do świadczenia tego są uprawnione osoby, na których zgodnie z przepisami ustawy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkowie, w sytuacji gdy:

• nie podjęli zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej
• lub zrezygnowali z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej

– w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Kto nie skorzysta z tego rodzaju wsparcia?

W niektórych przypadkach, nawet mimo spełnienia wspomnianych kryteriów, specjalny zasiłek opiekuńczy nie będzie przysługiwał. Zostało to szczegółowo omówione w art. 16a ust. 8 ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Kryterium dochodowe w 2024 r.

Specjalny zasiłek opiekuńczy mogą otrzymać osoby, których łączny dochód rodziny sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na jedną osobę wynosi maksymalnie 764 zł netto. Dochody przyjmuje się z roku poprzedzającego okres zasiłkowy. W przypadku specjalnego zasiłku opiekuńczego okres zasiłkowy trwa od 1 listopada danego roku do 31 października roku kolejnego. Czyli przy składaniu wniosku na rok 2023/2024 należy wykazać dochody za rok 2022 z uwzględnieniem zmian wysokości dochodów członków rodziny.

Dochód osoby wymagającej opieki

Na dochód rodziny osoby małoletniej wymagającej opieki składają się dochody samej osoby, nad którą sprawowana jest opieka, a także:

• jej rodziców;
• jej małżonka;
• osoby, z którą rodzic osoby wymagającej opieki wychowuje wspólne dziecko;
• osób, które utrzymuje jedna z wyżej wymienionych osób i dzieci do ukończenia 26. roku życia.

Przy czym wyjaśnienia wymaga, że w tym przypadku za członka rodziny nie uważa się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko, a także rodzica osoby wymagającej opieki zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz.

Natomiast jeśli osoba wymagająca opieki ukończyła 18. rok życia, to oprócz jej dochodu pod uwagę bierze się także dochód:

• jej małżonka;
• osoby, z którą wychowuje wspólne dziecko;
• osoby pozostającej na utrzymaniu którejkolwiek z wyżej wspomnianych osób oraz dzieci do ukończenia 25 lat.

Tu należy pamiętać, że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim oraz pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

Dochód osoby sprawującej opiekę

Przez dochód rodziny osoby sprawującej opiekę należy rozumieć dochód:

• małżonków;
• rodziców dzieci;
• opiekuna faktycznego dziecka oraz pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia;
• dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna.

Do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

Warto również wspomnieć, że specjalny zasiłek opiekuńczy może przysługiwać także po przekroczeniu kryterium dochodowego. Jest to możliwe pod warunkiem, że:

• całkowity dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę przekracza kwotę uprawniającą daną osobę do specjalnego zasiłku opiekuńczego o kwotę niższą lub równą kwocie odpowiadającej najniższemu zasiłkowi rodzinnemu przysługującemu w okresie, na który jest ustalany oraz
• specjalny zasiłek opiekuńczy przysługiwał w poprzednim okresie zasiłkowym.

W przypadku jednak przekroczenia dochodu w kolejnym roku kalendarzowym specjalny zasiłek opiekuńczy nie będzie się należał.

Ile wynosi specjalny zasiłek opiekuńczy 2024 i na jaki okres jest przyznawany?

Świadczenie przyznawane jest na okres zasiłkowy, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. Wtedy wypłatę zasiłku ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia, nie dłużej jednak niż do końca okresu zasiłkowego.

Miesięczna wysokość specjalnego zasiłku opiekuńczego wynosi 620 zł miesięcznie. Taka kwota obowiązuje od 1 listopada 2018 roku. Podlega ona weryfikacji co 3 lata, przy czym kolejna przewidziana na rok 2021, a następna 2024 nie przyniosła zmian i kwota pozostała ta sama.

Wysokość świadczenia za niepełny miesiąc przysługuje w wysokości 1/30 miesięcznej kwoty zasiłku za każdy dzień. Wynik zaokrągla się do 10 groszy w górę.

Kiedy i jak złożyć wniosek?

Wniosek o specjalny zasiłek opiekuńczy można złożyć:

• papierowo – składając go osobiście lub wysyłając pocztą do odpowiedniej placówki urzędu gminy lub miasta bądź też ośrodka pomocy społecznej właściwych ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy;
• elektronicznie – za pośrednictwem Portalu Informacyjno-Usługowego Empatia.

Wnioski elektroniczne na kolejny okres zasiłkowy 2021/2022 można składać już od 1 lipca, z kolei wnioski papierowe są przyjmowane od 1 sierpnia.

Specjalny zasiłek opiekuńczy a pobieranie innych świadczeń

Może się zdarzyć, że osoba starająca się o specjalny zasiłek opiekuńczy będzie również posiadała prawo do innych świadczeń, takich jak na przykład:

• świadczenia rodzicielskie;
• świadczenia pielęgnacyjne;
• dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
• zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów.

W takiej sytuacji może przysługiwać albo specjalny zasiłek opiekuńczy, albo jedno z wyżej wymienionych świadczeń.

Specjalny zasiłek opiekuńczy to jedna z form pomocy przeznaczona dla opiekunów osób niepełnosprawnych. Aby otrzymać takie wsparcie, należy spełnić wiele warunków, w tym bardzo wymagające kryterium dochodowe. Po złożeniu wniosku zasiłek może być przyznany jedynie na określony czas, co więcej – nie zawsze można łączyć go z innymi świadczeniami.