Wysokość zasiłku macierzyńskiego 2024 jest uzależniona od wniosku

Przez długi okres po porodzie przebywałam w szpitalu. W związku z tym nie udało mi się złożyć wniosku o urlop macierzyński w terminie 21 dni po urodzeniu dziecka. Czy niesie to dla mnie jakiekolwiek konsekwencje? I jak wpływa to na wysokość zasiłku macierzyńskiego?

Małgorzata, Kutno

Urlop macierzyński automatycznie przysługuje z mocy prawa każdej osobie, która w dniu porodu była zatrudniona i podlegała pod ubezpieczenie chorobowe. Nie ma potrzeby przekazywania wniosku o jego udzielenie pracodawcy, jeśli pracownica nie chce korzystać z tego uprawnienia przed porodem. Ważne jest jednak złożenie wniosku o urlop rodzicielski. Zgodnie z obecnymi przepisami od terminu złożenia pracodawcy takiego dokumentu zależy wysokość zasiłku macierzyńskiego.

Ile trwają urlopy związane z macierzyństwem

Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu od dnia porodu za cały okres korzystania z urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego. 

W przypadku urlopu macierzyńskiego przy urodzeniu czy adopcji więcej niż jednego dziecka rodzicom przysługuje:

• 20 tygodni – jeśli urodzono jedno dziecko przy jednym porodzie,
• 31 tygodni urlopu macierzyńskiego – przy dwojgu dzieci,
• 33 tygodnie urlopu macierzyńskiego – przy trojgu dzieci,
• 35 tygodni urlopu macierzyńskiego – przy czworgu dzieci,
• 37 tygodni urlopu macierzyńskiego – przy pięciorgu dzieci.

Od 26 kwietnia 2023 r. pracownicy - rodzice dziecka mają prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do:

• 41 tygodni (dotychczas 32 tygodnie) - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
• 43 tygodni (dotychczas 34 tygodnie) - w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego 2024

Od 2023 roku obowiązują nowe stawki za okres: 

• urlopu macierzyńskiego – 100% podstawy zasiłku macierzyńskiego,
• urlopu rodzicielskiego – 70% podstawy zasiłku macierzyńskiego.

W przypadku tzw. długiego wniosku korzystanie z zasiłku macierzyńskiego jest możliwe w wysokości 81,5% podstawy wymiaru przez cały podstawowy okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. Za czas dodatkowych 9 tygodni (okres, o jaki został wydłużony urlop rodzicielski) zasiłek należny jest w kwocie 70% podstawy jego wymiaru.

Przykład 1.

Pani Aleksandra urodziła syna 3 kwietnia i od wtedy przysługiwał jej urlop macierzyński. W jakim terminie powinna złożyć wniosek o udzielenie jej urlopu rodzicielskiego, aby pobierać 81,5% podstawy za cały okres korzystania z urlopów związanych z macierzyństwem?
Pracownica musi złożyć wniosek o urlop maksymalnie 24 kwietnia.
Do wniosku o zasiłek macierzyński konieczne jest załączenie:

• zaświadczenia lekarskiego wystawionego na zwykłym druku określającego przewidywaną datę porodu – jeśli pracownica ubiega się o zasiłek macierzyński za okres przed porodem;
• skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka lub jego kopii potwierdzonej przez płatnika składek albo przez Zakład za zgodność z oryginałem.

Co do zasady pracownik nie ma obowiązku składania wniosku o przyznanie urlopu macierzyńskiego. Urlop ten przysługuje z mocy prawa i za jego okres jest wypłacone 100% zasiłku. To od terminu złożenia wniosku o urlop rodzicielski zależy wysokość przyznanego za cały okres świadczenia.

Nowe przepisy dotyczące składania wniosków o urlopy związane z macierzyństwem 2024 

Urlop macierzyński to przysługujący pracownicy z mocy prawa urlop, który może być wykorzystany na opiekę nad dzieckiem. Jest on udzielany w związku z urodzeniem dziecka, a jego wymiar wynosi 20 tygodni.

Pracownica nie ma obowiązku składania wniosku o urlop macierzyński, ale może to zrobić. Wniosek taki powinien zawierać informacje o terminie rozpoczęcia i zakończenia urlopu, a także o zamiarze korzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego.

Składanie wniosku o urlop macierzyński ma kilka zalet. Po pierwsze, może ułatwić pracodawcy ustalenie terminu rozpoczęcia i zakończenia urlopu. Po drugie, może być pomocne, jeżeli pracownica chce skorzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego.

Pracodawca nie ma obowiązku weryfikacji wniosku o urlop macierzyński pod kątem jego prawidłowości. W przypadku braku wniosku pracodawca udziela pracownicy urlopu macierzyńskiego z dniem porodu, bez konieczności sprawdzania, czy pracownica rzeczywiście jest w ciąży i czy ma prawo do urlopu macierzyńskiego.

Oto kilka dodatkowych informacji na temat wniosku o urlop macierzyński:

• Wniosek może zostać złożony w dowolnej formie, najlepiej pisemnej.
• Wniosek powinien zostać złożony przed rozpoczęciem urlopu macierzyńskiego, ale nie później niż w dniu porodu.
• Jeśli pracownica złoży wniosek o urlop macierzyński po urodzeniu dziecka, pracodawca ma obowiązek udzielić jej urlopu od dnia porodu.

W przeciwieństwie do urlopu macierzyńskiego, urlop rodzicielski nie przysługuje z mocy prawa. Pracodawca nie ma obowiązku udzielenia urlopu rodzicielskiego pracownikowi, który nie złożył wniosku o jego udzielenie.

Aby skorzystać z urlopu rodzicielskiego, pracownica musi złożyć wniosek do pracodawcy. Wniosek może być złożony w formie pisemnej lub elektronicznej.

Przykład 3.
Pani Ewa urodziła syna 30 maja. Złożyła u pracodawcy wniosek o urlop macierzyński i rodzicielski dopiero 25 czerwca ze względu na pobyt w szpitalu. W jakiej wysokości będzie jej przysługiwał zasiłek?

W związku z tym, że wniosek został złożony po upływie 21 dni od porodu, zasiłek macierzyński będzie przysługiwał w wysokości:

• 100% podstawy wymiaru zasiłku przez okres od 30 maja 2023 do 16 października 2023 roku;
• 70% podstawy wymiaru zasiłku przez okres od 17 października 2023 roku do 27 maja 2024 roku; 
• 70% podstawy wymiaru zasiłku przez okres 9-tygodniowego urlopu, z którego korzysta drugi rodzic.

Gdyby wniosek o urlop rodzicielski został złożony maksymalnie 20 czerwca, to zasiłek przysługiwałby w wysokości:

• 81,5% podstawy wymiaru zasiłku przez okres od 30 maja 2023 roku do 27 maja 2024 roku;
• 70% podstawy wymiaru zasiłku przez okres 9-tygodniowego urlopu, z którego korzysta drugi rodzic.

Zmiany w zakresie urlopów rodzicielskich w Polsce to krok w stronę wsparcia rodzin i promowania rodzicielstwa. Nowe przepisy dają rodzicom więcej czasu na opiekę nad dziećmi i większą swobodę w korzystaniu z urlopów. Od 26 kwietnia 2023 roku obowiązują nowe przepisy dotyczące zasiłków macierzyńskich. Zgodnie z nimi, pracownica, która złoży wniosek o zasiłek macierzyński w terminie do 21 dni po porodzie, otrzyma zasiłek w wysokości 81,5% podstawy wymiaru zasiłku.