Niewykorzystany urlop wypoczynkowy a nowa praca

Od kilku lat pracuję w urzędzie. Do tej pory zawsze urlop wykorzystywałem w pełni, ale w tym zostało mi go jeszcze trochę. W następnym tygodniu zmieniam pracę, będę tam zatrudniony również na podstawie umowy o pracę. Nie mam potrzeby i nie chcę jeszcze wykorzystywać przysługującego mi urlopu. Czy przy zmianie pracy ten niewykorzystany urlop wypoczynkowy „przechodzi” mi do nowej pracy? Mam nadzieję, że po prostu nie przepada. A może były pracodawca wypłaci mi jakąś jego równowartość?

Kazimierz, Kraków

Urlop wypoczynkowy jest niezbywalnym prawem każdego pracownika, zagwarantowanym przepisami Kodeksu pracy. W sytuacji, kiedy dochodzi do rozwiązania umowy o pracę, wielu pracowników zaczyna mieć wątpliwości, co dzieje się z niewykorzystanym urlopem. 

Ogólne zasady udzielania urlopów wypoczynkowych

Jak już zostało wspomniane, urlop wypoczynkowy jest niezbywalnym prawem każdego pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę. Przepisy Kodeksu pracy bardzo szczegółowo określają zasady udzielania czasu wolnego. Poniżej przedstawiamy kilka najważniejszych warunków prawidłowego korzystania z urlopu wypoczynkowego i udzielania go przez pracodawcę: 

1. urlop wypoczynkowy udzielany jest na wniosek pracownika;

2. pracownik musi uzyskać zgodę pracodawcy na korzystanie z urlopu wypoczynkowego;

3. co do zasady urlop wypoczynkowy powinien być wykorzystany w całości, jednak na wniosek pracownika może być wykorzystywany w częściach (z czego jedna część nie może być krótsza niż 14 dni);

4. niewykorzystany w danym roku urlop wypoczynkowy przechodzi na rok kolejny jako urlop zaległy, który należy wykorzystać do 30 września kolejnego roku, za który przysługuje. 

Niewykorzystany urlop wypoczynkowy a zmiana pracy

Wielu pracowników zastanawia się, co się stanie z ich urlopem, jeśli zmienią pracę w trakcie roku. 

Ustalenie wymiaru urlopu w roku zakończenia umowy

W pierwszej kolejności należy ustalić wymiar urlopu, który przysługuje do momentu zakończenia umowy. Jeśli zostaje ona zakończona lub wygasa w trakcie roku, to za ten rok przysługuje urlop proporcjonalny.

Przykład 1.

Pani Anna zatrudniona jest od 1 stycznia 2019 roku i ma prawo do 26-dniowego wymiaru urlopu. 20 marca złożyła wypowiedzenie umowy z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, co oznacza, że umowa zakończy się 30 czerwca. Pani Anna nie posiada zaległego urlopu. Jak ustalić wymiar urlopu?

Ustalenie wymiaru urlopu wypoczynkowego do końca umowy: 26 dni / 12 miesięcy × 6 miesięcy = 13 dni.

Jeśli pracownik posiada również urlop zaległy, należy w całości doliczyć go do wymiaru urlopu, za który pracodawca musi się rozliczyć z pracownikiem.

Rozliczenie urlopu wypoczynkowego wraz z zakończeniem umowy

W przypadku rozwiązania umowy o pracę, gdy pracownik posiada niewykorzystany urlop wypoczynkowy, pracodawca ma obowiązek rozliczyć się z pracownikiem w tym zakresie. W tym celu może wybrać jedną z dwóch opcji:

• udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub

• wypłacić mu ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane dni urlopowe.

Należy podkreślić, że o ile urlop wypoczynkowy jest uprawnieniem pracownika, o tyle w okresie wypowiedzenia to pracodawca ma decydujący wpływ na sposób, który wybierze. Może również połączyć obydwie formy rozliczenia urlopu. Jednak bez względu na to, na którą się zdecyduje, ważne jest, aby zakończyć wszystkie kwestie z tym związane przed ustaniem stosunku pracy.

Należy podkreślić, że podstawowym celem urlopu wypoczynkowego jest zapewnienie pracownikowi wypoczynku. Dlatego też w pierwszej kolejności pracodawca w okresie wypowiedzenia powinien wysłać pracownika na urlop. W tym przypadku nie jest potrzebna zgoda pracownika. Dopiero w sytuacji szczególnej, kiedy pracodawca z ważnych i obiektywnych przyczyn nie może udzielić urlopu w trakcie wypowiedzenia, zobowiązany jest do wypłaty ekwiwalentu za urlop.

Urlop wypoczynkowy a wypowiedzenie umowy o pracę

W związku z przysługującymi pracodawcy prawami do rozwiązania kwestii związanych z niewykorzystanym urlopem wypoczynkowym przez pracownika, przedstawiamy kilka przykładów omawiających to zagadnienie.

Przykład 2.

Panu Janowi w dniu złożenia wypowiedzenia (obowiązujący 2-tygodniowy okres wypowiedzenia) zostało do wykorzystania 6 dni urlopu wypoczynkowego. Czy pracodawca może wysłać pana Jana na urlop?

Pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu w dowolnym terminie, ponieważ jest to jego jednostronna decyzja, jednak nie później niż ustaje stosunek pracy. Tzn. nie może on wysłać pracownika na 6-dniowy urlop wypoczynkowy, zaczynając np. na 2 dni przed końcem okresu wypowiedzenia.

Przykład 3.

Pani Anna otrzymała wypowiedzenie od pracodawcy z 2-tygodniowym okresem wypowiedzenia. Przysługuje jej 20 dni urlopu i nie wykorzystała ona w danym roku jeszcze żadnego dnia. Czy pracodawca może wysłać panią Annę na urlop?

Pracodawca może wysłać pracownicę na dwutygodniowy urlop wypoczynkowy (10 dni urlopu – gdyż tyle było dni roboczych do końca okresu wypowiedzenia), za pozostałe 10 dni musi wypłacić ekwiwalent.

Wyjątek, kiedy niewykorzystany urlop wypoczynkowy może zostać przeniesiony na kolejna umowę

Kodeks pracy przewiduje jedną sytuację, która stanowi wyjątek od wyżej przedstawionych zasad.

Kodeks pracy wskazuje, że jeśli zostanie zawarta kolejna umowa o pracę z tym samym pracodawcą bezpośrednio po wygaśnięciu lub rozwiązaniu poprzedniego stosunku pracy, to pracodawca może zawrzeć porozumienie z pracownikiem. Tym samym za zgodą obu stron możliwe będzie przeniesienia niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego na kolejną umowę o pracę.

Co ważne, między kolejnymi umowami nie może dojść do żadnej przerwy. Nawet 1-dniowa przerwa w zawartych umowach uniemożliwia zawarcie takiego porozumienia.

Odpowiadając na pytanie naszego czytelnika, jeśli zmienia on pracodawcę w trakcie roku, to z poprzednim pracodawcą należy rozliczyć urlop wypoczynkowy i nie może on zostać przeniesiony do innego pracodawcy.

Niewykorzystany urlop wypoczynkowy a przejęcia zakładu pracy

Możliwa jest sytuacja, kiedy zakład pracy przechodzi na innego pracodawcę w drodze przejęcia zakładu pracy. Pracownicy mają wtedy wiele obaw i wątpliwości. Jedną z nich jest, co z urlopem wypoczynkowym pracowników? Otóż przejęcie zakładu pracy nie wpływa na wymiar urlopu wypoczynkowego. Pracownicy zachowują dokładnie taki sam wymiar jak posiadali u poprzedniego pracodawcy

W trakcie wypowiedzenia pracodawca ma prawo udzielić pracownikowi urlopu lub też wypłacić mu ekwiwalent. Urlop wypoczynkowy więc nie przepada, nowy pracodawca ustala limit urlopu wypoczynkowego na podstawie przedstawionych przez pracownika danych, w tym świadectwa pracy.