Umowa zlecenie z własnym pracodawcą - czy to możliwe?
Podstawową formą zatrudnienia jest umowa o pracę. Może jednak zdarzyć się tak, że pracownik podpisuje umowę cywilnoprawną, najczęściej umowę zlecenie, z pracodawcą, z którym ma już podpisaną umowę o prace. Czy takie umowy są zgodne z prawem? Jakie czynności mogą być wykonywane w ramach takiej umowy? Czy umowa zlecenie z własnym pracodawcą również podlega obowiązkowym składkom ZUS? Przekonaj się!
Umowa zlecenie - charakterystyka
Prawo pracy nie zabrania zatrudniania tego samego pracownika na podstawie różnych kontraktów. Jednak według przepisów o tym, jaka umowa została zawarta, świadczy nie tylko nazwa, ale jej treść i charakterystyka. W związku z tym, jeśli pracodawca chce zatrudnić swojego pracownika na podstawie umowy zlecenia, umowa ta powinna spełniać pewne warunki:
- zlecenie nie musi być wykonywane w ściśle określonym miejscu ani czasie ani tym bardziej pod kierownictwem zleceniodawcy,
- zlecenie może być wykonane przez osobę trzecią (jeżeli wynika taka możliwość z umowy albo gdy wymuszają to okoliczności),
- umowa zlecenie niekoniecznie musi być odpłatna,
- wynagrodzenie powinno być płatne co miesiąc jeżeli umowa została podpisana na okres dłuższy niż miesiąc,
- zleceniobiorca odpowiada całym swoim majątkiem za szkodę wyrządzoną zleceniodawcy lub osobom trzecim w związku z wykonywanym zleceniem.
Dodatkowo umowa zlecenie z własnym pracodawcą może być podpisana pod warunkiem, że umowa dotyczy innych czynności niż te wskazane w umowie o pracę.
Przykład 1.
Jeśli pracownik na podstawie umowę o pracę zatrudniony jest jako administrator baz danych, przygotowanie szkolenia dla innych działów firmy na temat podstaw prawnych dotyczących gromadzenia i przetwarzania danych osobowych może być wykonane w ramach umowy zlecenia, ponieważ nie wchodzi ono w zakres jego obowiązków, zawartych w umowie o pracę.
Umowa zlecenie i etat u własnego pracodawcy
Umowa zlecenie z własnym pracodawcą traktowana jest jako forma kontynuowania zatrudnienia pracowniczego. W związku z tym wobec umowy zlecenia wykonywanej na rzecz własnego pracodawcy nie ma zastosowania zasada zbiegu tytułów do obowiązkowego ubezpieczenia. Oznacza to, że w świetle prawa wynagrodzenie pracownika z tytułu zlecenia, wykonywanego na rzecz pracodawcy, traktowane jest tak samo jak wynagrodzenie zasadnicze z umowy o pracę. Tym samym wynagrodzenia z obydwu stosunków pracy stanowią jedną podstawę do odprowadzenia składek ZUS (emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe) i wykazywane są na jednym raporcie RCA. Co się z tym wiąże, pracownik powinien być wykazywany z kodem ubezpieczenia 01 10 i wykazać sumę wynagrodzeń z tytułu umowy o pracę oraz umowy zlecenie. W tym przypadku zgłaszanie pracownika do ubezpieczeń z kodem 04 11 jako osobnego tytułu do ubezpieczeń społecznych jest błędne.
Ustalanie podstawy zasiłku
Skoro pracownik otrzymuje dwa wynagrodzenia, z dwóch różnych stosunków pracy, i obydwa one podlegają pełnym składkom ZUS, jak prawidłowo ustalić podstawę zasiłku? Podstawę zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres ostatnich 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym wystąpiła niezdolność do wykonywania pracy. A zatem wynagrodzenie z umowy zlecenie oraz inne składniki zmienne (np. nagrody czy premie) również wliczamy do podstawy zasiłku jako wynagrodzenie podstawowe.
Przykład 2.
Pracownica jest zatrudniona w firmie od stycznia 2021 roku roku. Jej wynagrodzenie zasadnicze w 2021 roku wynosiło 2 800 zł, natomiast od nowego roku jest ono równe minimalnej krajowej (3010 zł brutto). Dodatkowo co miesiąc otrzymuje premię w stałej wysokości 300 zł. Ponadto co trzy miesiące (poczynając od stycznia 2022 r.) na podstawie umowy zlecenie (z której opłacane są wszystkie składki, w tym składka chorobowa) prowadzi szkolenia dla innych pracowników, za które otrzymuje 500 zł wynagrodzenia. Wszystkie powyższe składniki wypłacane są w ostatnim dniu miesiąca, którego dotyczą. Kiedy w maju 2022 roku zaczęła korzystać ze zwolnienia lekarskiego z powodu ciąży, podstawę jej zasiłku obliczono w następujący sposób:
- okres podstawy zasiłku (4 miesiące z 2022 roku): styczeń - kwiecień
- wynagrodzenie zasadnicze: 4 x 3010 zł brutto = 12 040 zł brutto
- okres podstawy zasiłku (8 miesięcy z 2021 roku): maj-grudzień
- wynagrodzenie zasadnicze: 8 x 2 800 zł brutto = 22 400 zł
- premia: 12 x 300 zł brutto = 3600 zł brutto
- umowa zlecenie: 5 x 500 zł brutto = 2 500 zł brutto (szkolenie było wykonywane: czerwiec, wrzesień, grudzień 2021 oraz w styczniu i marcu 2022 r.)
- suma wynagrodzeń z ostatnich 12 miesięcy: 12 040 zł brutto + 22 400 zł brutto + 3600 zł brutto + 2500 zł brutto = 40 540 zł brutto
- 40 540 zł x 13,71% (składki na ubezpieczenia społeczne) = 5558,03 zł
- 40 540 zł- 5 558,03 zł = 34981,97 zł
- 34 981,97 zł / 12 = 2915,16 zł
- 2 915,16 zł / 30 = 97,17 zł (zasiłek w ciąży wynosi 100%)
Pracownik ma prawo podpisać umowę zlecenie z własnym pracodawcą, w przypadku gdy zostaną spełnione odpowiednie warunki opisane w powyższym artykule. Od tak podpisanej umowy zlecenie pracodawca a zarazem zleceniodawca zobowiązany jest odprowadzać składki ZUS w standardowej wysokości jak przy umowie o pracę.
