Perfekcjonizm - pomaga czy przeszkadza w pracy?
Wielu z nas podziwia perfekcjonistów. W końcu taka cecha charakteru uznawana jest za zaletę - takie osoby są zdyscyplinowane, zorganizowane i starają się robić wszystko jak najlepiej. W związku z tym można uznać, że pracownik perfekcjonista jest osobą silną psychicznie, dążącą do wyznaczonego celu, zdeterminowaną, wykonującą swoje zadania na najwyższym poziomie. Warto jednak wiedzieć, że nadmierny perfekcjonizm może stać się niemal chorobliwy, wpłynąć na wiarę w siebie, sprawić, że pracownik podupadnie na zdrowiu fizycznym i psychicznym. Ciągłe dążenie do ideału może dezorganizować pracę nie tylko jednej osoby, lecz także całego zespołu. Jak perfekcjonizm wpływa na pracę i kiedy powinniśmy zastanowić się nad tym, czy nie jest chorobliwy? Postaramy się wyjaśnić w niniejszym artykule.
Czym jest perfekcjonizm?
Jak można zdefiniować perfekcjonizm? Osoba, która się nim cechuje, chce, aby wszystkie obowiązki, które zostaną jej przydzielone, były wykonane jak najlepiej. Dąży do ideału, ma bardzo wysokie wymagania względem siebie, ale i ludzi, z którymi pracuje. Perfekcjonista nierzadko nie jest zadowolony z efektów swojej pracy, nawet jeżeli włoży w nią dużo pracy i energii, uważa, że wszystko można zrobić lepiej, bardzo surowo się ocenia.
Kiedy perfekcjonizm jest zaletą?
Choć często można usłyszeć, że pracownik perfekcjonista może być problematyczny, ponieważ jest bardzo spięty, zestresowany, może wyładowywać się na zespole, dzieje się tak wtedy, kiedy perfekcjonizm zaczyna robić się chorobliwy. W przypadku zdrowego podejścia do tej cechy, można mówić o osobach bardzo dobrze wykonujących swoje zadania. Kiedy perfekcjonizm jest zaletą?
Zdrowe podejście do perfekcjonizmu sprawia, że osoby o tej cesze patrzą realistycznie na swoje możliwości i dążą do jasno określonego celu. Tacy pracownicy zazwyczaj zakładają, że uda im się wykonać zadanie, w związku z czym skupiają się na nim w pełni i nie rozpraszają się. Czują, że robią wszystko najlepiej, jak potrafią i chcą się rozwijać. Kiedy poniosą porażkę, nie załamują się i nie obwiniają - wyciągają lekcję i uczą się na błędach. Nie porównują się do innych, chcą być najlepszą wersją samego siebie.
Dopóki nasze życie nie zostanie zdominowane przez dążenie do ideału, perfekcjonizm naprawdę może nam pomóc. Dzięki niemu osoby są zdyscyplinowane, świetnie organizują swój czas i pracę, nie robią niczego „po łebkach”, trzymają się terminów i pracują efektywnie. W ich przypadku nie można mówić o lenistwie. Ciągle rozwijają swoje pasje i umiejętności. Są spełnieni nie tylko w życiu zawodowym, lecz także prywatnym. Dbają o swoje zdrowie, potrafią się zrelaksować i odbudowywać energię.
Kiedy perfekcjonizm zaczyna przeszkadzać?
Jeżeli zatracimy się w perfekcjonizmie, sprawimy, że stanie się on wręcz chorobliwy. Wówczas nasz pogląd na świat przestanie być racjonalny. Przestaniemy się doceniać. Każda porażka będzie nas załamywać i będziemy sobie ją wciąż wypominać. Możemy wówczas pogorszyć nie tylko swoje samopoczucie, lecz także zdrowie.
Nadmierny perfekcjonizm nierozerwalnie wiąże się z ogromnym stresem. Perfekcyjny pracownik obawia się o to, jak zostanie oceniona jego praca, wyrzuca sobie, że zadania nie są wykonywane tak idealnie, jakby tego chciał. Kiedy pracuje w grupie, może ciągle oceniać innych i krytykować bezpodstawnie ich pracę. Przez to atmosfera i wspólna praca nie będą na najwyższym poziomie. Koło się zatoczy, a stres perfekcjonisty będzie coraz większy.
Perfekcjonista obawia się oceny swojej pracy przez innych, jest ciągle niezadowolony z tego co robi, to że ktoś mógłby skrytykować jego zadania może doprowadzać wręcz do frustracji. Nic dziwnego, że takie osoby często są wyczerpane fizycznie i psychicznie. Niska wiara w siebie powoduje, że każde słowo, którego się nie spodziewają, to dla nich ogromny cios.
Osoba, która chce pracować perfekcyjnie, obsesyjnie wręcz chce zwiększać swoje kompetencje. W związku z tym pracuje ponad swoje siły, spędza całe dnie w pracy, nie odpoczywa, nie regeneruje się. Im człowiek jest bardziej zmęczony, tym mniejsza jest jego odporność, tym samym jest narażony na choroby i problemy ze zdrowiem.
Zmęczenie i stres nie zwiększają kreatywności. Pracownik, który jest chorobliwie perfekcyjny, często nie wykazuje żadnych dodatkowych ciekawych pomysłów, lubi pracować zgodnie z listą. Lubią konkrety, ponieważ ma wtedy pełną kontrolę nad sytuacją.
Perfekcjoniści często planują każdą minutę swojego życia. Wystarczy mały błąd w obliczeniach, by panikowali, denerwowali się, a nawet wpadali we wściekłość. Przedłużające się spotkanie, błędy systemu i zepsuty komputer lub chociażby brak prądu sprawiają, że perfekcjoniści są pełni frustracji i zupełnie nie mogą się skupić na zadaniach.
Perfekcjonista może mieć również problem z kontaktem ze współpracownikami. Najważniejszym celem dla tej osoby jest zadanie wykonane w idealny sposób. Kiedy ktoś czegoś nie potrafi lub nie robi czegoś tak, jak osoba o takim usposobieniu sobie wyobraziła, może dojść do kłótni i napiętej atmosfery. Poza tym nawet jeżeli ma na swoich barkach za dużo pracy, nie zgadza się na pomoc innych.
Perfekcjonizm prowadzi do chorób?
Jak już wspominaliśmy, chorobliwy perfekcjonizm może sprawić, że osoba o takim usposobieniu zupełnie przestanie odpoczywać. W związku z tym jej odporność się znacznie mniejszy. Infekcje nie są jednak jedyną chorobą, która może się wiązać z perfekcjonizmem. Może to prowadzić również do różnego rodzaju zaburzeń. Perfekcjonista może popaść w depresję, zaburzenia odchudzania czy doprowadzić do wypalenia zawodowego.
Perfekcjonizm może zarówno pomóc, jak i przeszkodzić w pracy, wszystko zależy od osobowości pracownika. Przełożeni i pracownicy powinni bacznie zwracać uwagę na osoby o takim usposobieniu i kontrolować oraz pomóc, jeżeli zajdzie taka konieczność.
