Wyższe odszkodowanie za wypadek przy pracy w 2024 roku

W związku ze świadczeniem pracy zdarzają się sytuacje, kiedy dochodzi do wypadku przy pracy. Świadomość pracodawców i pracowników pozwala na ograniczenie tego rodzaju sytuacji, ale nie jest możliwe całkowite wyeliminowanie ryzyka wystąpienia wypadku przy pracy. Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej jest najpopularniejszym świadczeniem wypadkowym. Pracownicy powinni mieć świadomość, że od kwietnia 2024 roku obowiązują wyższe odszkodowanie za wypadek przy pracy.

Wypadek przy pracy – definicja

Wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: 

1. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
2. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia; 
3. w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Poza tym jako wypadek przy pracy kwalifikuje się również wypadek, któremu pracownik uległ w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone powyżej, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań lub podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony, lub przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe. 

Zdarzenia kwalifikowane jako wypadek przy pracy

Wypadkiem przy pracy będzie również nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu podczas: 

1. uprawiania sportu w trakcie zawodów i treningów przez osobę pobierającą stypendium sportowe; 
2. wykonywania odpłatnie pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania; 
3. pełnienia mandatu posła lub senatora, pobierającego uposażenie; 
4. odbywania szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy przez osobę pobierającą stypendium w okresie odbywania tego szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy na podstawie skierowania wydanego przez powiatowy urząd pracy lub przez inny podmiot kierujący, pobierania stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych; 
5. wykonywania przez członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych oraz przez inną osobę traktowaną na równi z członkiem spółdzielni w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych, pracy na rzecz tych spółdzielni; 
6. wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia; 
7. wykonywania pracy na podstawie umowy uaktywniającej, o której mowa w Ustawie z dnia 4 lutego 2011 roku o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3; 
8. współpracy przy wykonywaniu pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kc stosuje się przepisy dotyczące zlecenia; 
9. wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności pozarolniczej w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych; 
10. wykonywania zwykłych czynności związanych ze współpracą przy prowadzeniu działalności pozarolniczej w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych; 
11. wykonywania przez osobę duchowną czynności religijnych lub czynności związanych z powierzonymi funkcjami duszpasterskimi lub zakonnymi; 
12. odbywania służby zastępczej; 
13. nauki w Krajowej Szkole Administracji Publicznej im. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego przez słuchaczy pobierających stypendium; 
14. kształcenia się w szkole doktorskiej przez doktorantów otrzymujących stypendium; 
15. wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kc stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowa taka została zawarta z pracodawcą, z którym osoba pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje ona pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy – kto jest do niego uprawniony?

Jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy otrzyma ubezpieczony, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. 

Określenie wysokości jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy

Odszkodowanie to przysługuje w wysokości 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. 

Jednocześnie, gdy wskutek pogorszenia się stanu zdrowia stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu będący następstwem wypadku przy pracy, który był podstawą przyznania jednorazowego odszkodowania, ulegnie zwiększeniu o co najmniej 10 punktów procentowych, wówczas jednorazowe odszkodowanie zwiększa się o 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent uszczerbku na zdrowiu przewyższający procent, według którego ustalone było to odszkodowanie. 

Jednorazowe odszkodowanie podlegać będzie zwiększeniu o kwotę stanowiącą 3,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, gdy ubezpieczonemu wskutek wypadku przy pracy orzeczono całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji. 

Poza tym jednorazowe odszkodowanie podlegać będzie zwiększeniu o kwotę stanowiącą 3,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, jeżeli wskutek pogorszenia się stanu zdrowia w następstwie wypadku przy pracy w stosunku do rencisty została orzeczona całkowita niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji. Do ustalenia wysokości jednorazowego odszkodowania przyjmuje się przeciętne wynagrodzenie obowiązujące w dniu wydania decyzji o przyznaniu jednorazowego odszkodowania oraz ustalenia jego wysokości.

Wysokość jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy w 2024 roku

Od 1 kwietnia 2024 roku wzrosną kwoty jednorazowych odszkodowań wypłacanych w związku z wypadkiem przy pracy, które wynoszą:

• 1 431 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
• 1 431 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, z tytułu zwiększenia tego uszczerbku, co najmniej o 10 punktów procentowych;
• 25 044 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego;
• 25 044 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji wskutek pogorszenia się stanu zdrowia rencisty.

Jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy po śmierci uprawnionego – kto może je otrzymać?

Ustawa z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych określa katalog uprawnionych do jednorazowego odszkodowania członków rodziny ubezpieczonego zmarłego w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. W myśl powołanych przepisów jednorazowe odszkodowanie przysługuje również w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty, który był uprawniony do renty z ubezpieczenia wypadkowego.

Uprawnionymi do otrzymania jednorazowego odszkodowania członkami najbliższej rodziny są:

1. małżonek, o ile nie orzeczono separacji;
2. dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione oraz przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej, spełniające w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty warunki uzyskania renty rodzinnej;
3. rodzice, osoby przysposabiające, macocha oraz ojczym, jeżeli w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe lub jeżeli ubezpieczony lub rencista bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania albo jeżeli ustalone zostało wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony.

Wysokość jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy po śmierci uprawnionego w 2024 roku 

Wysokość jednorazowego odszkodowania dla członków najbliższej rodziny określona jest ustawowo.

Przykład 1. 

Jakie odszkodowanie otrzyma rodzina pana Jana zmarłego w wyniku wypadku przy pracy, jeżeli uprawnionymi do jednorazowego odszkodowania są jego żona – pani Anna i troje dzieci: Alina, Arkadiusz i Michał? Łączna kwota jednorazowego odszkodowania od 1 kwietnia 2024 roku wyniesie 203 931 zł.

Obniżenie wysokości jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy

Należy mieć na względzie, że jeśli ubezpieczony lub rencista otrzymał jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, wówczas wysokość jednorazowego odszkodowania z tytułu śmierci ubezpieczonego lub rencisty, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, pomniejszana jest o kwotę tego odszkodowania.

Przykład 2. 

Jakie odszkodowanie otrzyma żona pana Jana zmarłego 30 września 2024 roku na skutek wypadku przy pracy, który miał miejsce 12 sierpnia 2024 roku, jeżeli przed śmiercią wypłacono mężczyźnie odszkodowanie w wysokości 12 690 zł? Łączna kwota jednorazowego odszkodowania wyniesie 116 109 zł, gdyż pomniejszona zostanie kwota należnego odszkodowania o świadczenie już wypłacone zmarłemu.

Podsumowanie

Podsumowując, od początku drugiego kwartału tego roku nastąpi znaczący wzrost wysokości jednorazowego odszkodowania przyznawanego w związku z wypadkiem przy pracy. Należy pamiętać, że do ustalenia wysokości jednorazowego odszkodowania przyjmuje się przeciętne wynagrodzenie obowiązujące w dniu wydania decyzji o przyznanie jednorazowego odszkodowania oraz ustalenia jego wysokości, czyli im później złożony zostanie wniosek, tym wyższe odszkodowanie za wypadek przy pracy zostanie przyznane, gdyż wysokość odszkodowania zmienia się 1 kwietnia każdego roku i obowiązuje do 31 marca roku następnego.