Czy odszkodowanie za opóźniony lub odwołany lot jest przychodem?

Podróżni w przypadku opóźnienia lub odwołania lotu mogą otrzymać odszkodowanie. Osoby otrzymujące takie świadczenie zastanawiają się, czy w związku z tym winni powyższą kwotę uznać za przychód i opodatkować. Jeśli tak, to w jaki sposób rozliczyć tę rekompensatę? Poniżej odpowiedzi na te pytania.

Co stanowi przychód dla podatnika?

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. 

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami – z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 – w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych (art. 19 i art. 20 ust. 3), są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu zacytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy o PIT, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Dlaczego podróżnemu przysługuje odszkodowanie za opóźniony lot?

Podkreślić należy, że prawa pasażerów linii lotniczych w Unii Europejskiej na wypadek odwołania bądź opóźnienia lotu czy też odmowy przyjęcia na pokład, są uregulowane w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (nr 261/2004/WE). Przepisy ustanawiają wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylają więc rozporządzenie (EWG) nr 295/91. Przepisy mają znaczenie zarówno dla pasażerów odlatujących z lotniska znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, jak i dla pasażerów odlatujących z lotniska znajdującego się w kraju trzecim i lądującym na lotnisku w kraju należącym do Unii, jeżeli przewoźnik lotniczy obsługujący dany lot jest przewoźnikiem wspólnotowym.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 tego rozporządzenia, jeżeli obsługujący przewoźnik lotniczy ma uzasadnione powody, by przewidywać, że lot będzie opóźniony w stosunku do planowego startu:

• dwie lub więcej godzin w przypadku lotów do 1500 kilometrów;
• trzy lub więcej godzin w przypadku wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości pomiędzy 1500 a 3500 kilometrów;
• cztery lub więcej godzin w przypadku wszystkich innych lotów,

pasażerowie otrzymują od obsługującego przewoźnika lotniczego:

• pomoc określoną w art. 9 ust. 1 lit. a) (posiłki oraz napoje) i art. 9 ust. 2 (bezpłatne dwie rozmowy telefoniczne, dwa dalekopisy, dwie przesyłki faksowe lub e-mailowe);
• pomoc określoną w art. 9 ust. 1 lit. b) (zakwaterowanie w hotelu) i c) (transport pomiędzy lotniskiem a miejscem zakwaterowania) gdy oczekiwany w sposób uzasadniony czas odlotu nastąpi co najmniej dzień po terminie;
• gdy opóźnienie wynosi co najmniej pięć godzin – pomoc określoną w art. 8 ust. 1 lit. a).

Tym samym w każdym przypadku pomoc jest oferowana w ramach limitów czasowych określonych powyżej w odniesieniu do poszczególnego przedziału odległości (art. 6 ust. 2 ww. rozporządzenia). Stosownie do art. 7 ust. 1 ww. rozporządzenia, w przypadku odwołania do niniejszego artykułu, pasażerowie otrzymują odszkodowanie w wysokości:

• 250 Euro dla wszystkich lotów o długości do 1500 kilometrów;
• 400 Euro dla wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1500 do 3500 kilometrów;
• 600 Euro dla wszystkich innych lotów niż loty określone w lit. a) lub b).

Podsumowując, wielkość odszkodowania jest uzależniona od odległości i długości opóźnienia.

Czy odszkodowania są zwolnione z podatku?

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy, z wyjątkiem:

• określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę;
• odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników;
• odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym;
• odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji;
• odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą;
• odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c;
• odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że odszkodowanie przysługujące w związku z opóźnieniem lotu jest odszkodowaniem, którego zasady ustalania i wysokość wynikają wprost z przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (Nr 261/2004/WE z ). Takie odszkodowanie podlega zatem zwolnieniu od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, ponieważ wynika ono wprost z przepisów.

Powyższe potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie ( sygn. IPPB4/4511-292/15-2/JK): "W związku z powyższym, należy stwierdzić, że odszkodowanie przysługujące Wnioskodawczyni w związku z opóźnieniem lotu jest więc odszkodowaniem, którego zasady ustalania i wysokość wynikają wprost z przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 261/2004/WE z dnia 11 lutego 2004 r. A zatem odszkodowanie to podlega zwolnieniu od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. 
Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że przyznane odszkodowanie za opóźnienie lotu korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych."

Czy odszkodowanie za opóźniony lub odwołany lot jest przychodem? Tak jest ale jest ono zwolnione z opodatkowania.