Poradnik Pracownika
Header oprogramowania dla biur rachunkowych Header oprogramowania dla biur rachunkowych Header oprogramowania dla biur rachunkowych

Wypadek przy pracy zleceniobiorcy - postępowanie powypadkowe

Jak traktowany jest wypadek przy pracy zleceniobiorcy? Czy zleceniobiorca, który uległ wypadkowi przy wykonywaniu zlecenia i zdarzenie zostało uznane za wypadek przy pracy, może liczyć na wypłatę zasiłku chorobowego? Co w przypadku, gdy nie był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych?

Definicja wypadku przy pracy

Za wypadek przy pracy uważa się zdarzenie nagłe wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu w związku z pracą:

  • podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika (zleceniobiorcę) zwykłych czynności albo poleceń przełożonych,
  • podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika (zleceniobiorcę) czynności na rzecz pracodawcy nawet bez polecenia,
  • w czasie pozostawania pracownika (zleceniobiorcy) w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Ubezpieczony podlegający ubezpieczeniu wypadkowemu z różnych tytułów (w tym umowy o pracę, zlecenie) ma prawo do zasiłku z ubezpieczenia wypadkowego z każdego z tych tytułów.

W przypadku gdy ma miejsce wypadek przy pracy, osobom zatrudnionym na umowie zlecenie przysługuje ten sam pakiet świadczeń socjalnych,  co pracownikom zatrudnionym w oparciu o umowę o pracę. Wypadek przy pracy zleceniobiorcy traktowany jest tak samo, jak wypadek przy pracy osoby na umowie o pracę.

Wypadek przy pracy zleceniobiorcy

Zasiłek z tytułu wypadku przy pracy przysługuje od pierwszego dnia niezdolności do pracy osobom podlegającym ubezpieczeniu wypadkowemu, bez względu na przystąpienie do ubezpieczenia chorobowego. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje również wtedy, jeśli niezdolność do pracy wynika z późniejszych następstw wypadku przy pracy, jakiemu wcześniej uległ ubezpieczony. Okoliczność tę potwierdza dodatkowe zaświadczenie lekarskie.

W przypadku gdy niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem i był to wypadek przy pracy zleceniobiorcy, wykonujący zlecenie ma prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego pod warunkiem, że został zgłoszony do ubezpieczenia wypadkowego. Nawet jeżeli zleceniobiorca nie przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, otrzyma zasiłek chorobowy płatny z funduszu wypadkowego.

Prawo do zasiłku chorobowego z tytułu wypadku przy pracy nie zależy od objęcia zleceniobiorcy ubezpieczeniem chorobowym ale od podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu.

Zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego wynoszą 100% podstawy wymiaru. W przypadku gdy ubezpieczony po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują na odzyskanie zdolności do pracy, może dostać też świadczenie rehabilitacyjne. Zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego przysługują w wysokości 100% podstawy wymiaru.  Prawo do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego i ich wysokość oraz świadczenia te wypłaca zleceniodawca, pod warunkiem, że jest uprawniony do wypłaty zasiłków. Gdy nie jest on uprawniony do takich wypłat, świadczenia wypłaca ZUS.

Procedura ustalenia zdarzenia a wypadek przy pracy zleceniobiorcy

O wypadku przy pracy zleceniobiorcy musi poinformować sam zleceniobiorca ten podmiot, na którego rzecz wykonuje zlecenie. Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku zleceniobiorcy – nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania przez płatnika zawiadomienia o wypadku, zleceniodawca ma obowiązek sporządzić kartę wypadku. Dopiero uznanie w karcie wypadku zdarzenia za wypadek przy pracy zleceniobiorcy przy pracy i jej prawidłowe wypełnienie dają zleceniobiorcy prawo do wypłaty zasiłku wypadkowego. Zleceniodawca zajmuje się ustaleniem okoliczności wypadku i zgłoszeniem sprawy do ZUS-u.

Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku następuje poprzez:

  • zabezpieczenie miejsca wypadku w sposób umożliwiający odtworzenie jego okoliczności;
  • dokonanie oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadanie warunków wykonywania pracy i innych okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku;
  • przesłuchanie świadków wypadku;
  • przesłuchanie poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala;
  • zebranie innych dowodów dotyczących wypadku, uznanych za niezbędne.

W razie gdy wypadek przy pracy zleceniobiorcy jest wypadkiem ciężkim, zleceniodawca jest również zobowiązany do poinformowania o tym fakcie inspektora pracy oraz prokuratora, właściwych ze względu na siedzibę pracodawcy

Brak prawa do wypłaty zasiłku chorobowego z funduszu wypadkowego za wypadek przy pracy zleceniobiorcy

Prawo do zasiłku chorobowego w przypadku wypadku mają wyłącznie osoby objęte ubezpieczeniem wypadkowym. Oznacza to, że osoba realizująca umowę zlecenie, za którą płatnik opłaca tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne, ponieważ ma inny tytuł do ubezpieczeń, nie uzyska tych świadczeń. Jeśli zatem zleceniobiorca dozna urazu lub poniesie śmierć podczas wykonywania umowy zlecenia, a nie będzie objęty ubezpieczeniem wypadkowym z tytułu umowy zlecenie, to zdarzenie to nie będzie stanowiło wypadku przy pracy. Będzie tak nawet w przypadku, gdy zleceniobiorca będzie objęty ubezpieczeniem wypadkowym z innego tytułu.

Oznacza to, że jeśli tacy zleceniobiorcy jak studenci czy osoby zatrudnione na etat podejmą zlecenie i w ramach czynności, które wykonują ze zlecenia, ulegną wypadkowi w pracy, nie otrzymają żadnych świadczeń z ZUS-u.

Świadczenie z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, jeżeli wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, nawet gdy zostanie zgłoszony do ubezpieczenia wypadkowego.

Wypłaty zasiłku chorobowego z funduszu wypadkowego nie otrzyma też ubezpieczony, który będąc w stanie nietrzeźwym lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.