Świadectwo pracy po zakończeniu umowy zlecenie - czy należy wydać?
Właśnie rozwiązałem umowę zlecenie z firmą, dla której świadczę usługi od dwóch lat. Mój nowy pracodawca poprosił, abym przyniósł świadectwa pracy otrzymane dotychczas. Zleceniodawca twierdzi, że nie jest zobligowany do sporządzania takiego dokumentu. Czy świadectwo pracy po zakończeniu umowy zlecenie nie jest wydawane obowiązkowo?
Dariusz, Toruń
Każdemu pracownikowi pracodawca powinien wydać świadectwo pracy dokumentujące przebieg zatrudnienia. Świadectwo powinno zostać wydane w dniu, w którym następuje ustanie stosunku pracy. Jeżeli z przyczyn obiektywnych wydanie świadectwa pracy pracownikowi albo osobie przez niego upoważnionej nie jest wtedy możliwe, to należy tego dokonać w ciągu 7 dni.
W związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy w dniu, w którym następuje ustanie stosunku pracy, jeżeli nie zamierza nawiązać z nim kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy. Jeżeli z przyczyn obiektywnych wydanie świadectwa pracy pracownikowi albo osobie przez niego upoważnionej w tym terminie nie jest możliwe, pracodawca w ciągu 7 dni od dnia upływu tego terminu przesyła świadectwo pracy pracownikowi lub tej osobie za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 896, 1933 i 2042) albo doręcza je w inny sposób. Świadectwo pracy dotyczy okresu lub okresów zatrudnienia, za które dotychczas nie wydano świadectwa pracy.
Świadectwo pracy zawiera informacje dotyczące:
- okresu zatrudnienia i wymiaru czasu pracy;
- stanowiska lub pełnionej przez pracownika funkcji;
- trybu rozwiązania umowy z pracownikiem;
- adnotacji, czy okres wypowiedzenia został skrócony;
- wymiaru urlopu, który przysługuje pracownikowi oraz tego, ile dni wykorzystano;
- adnotacji odnośnie innego rodzaju wolnego (urlop bezpłatny, macierzyński, ojcowski, rodzicielski);
- adnotacji, czy pracownik korzystał z ochrony stosunku pracy;
- adnotacji, czy wykonywał pracę w szczególnych warunkach;
- adnotacji o ewentualnym zajęciu wynagrodzenia;
- podpisu pracodawcy lub osoby upoważnionej.
Umowa o pracę a umowa zlecenie?
Podstawową różnicą między umową zleceniem a umową o pracę jest akt prawny odpowiedzialny za regulację jej przebiegu i warunków tam zawartych. Umowa o pracę jest regulowana przez Kodeks pracy, który zawiera wszystkie informacje i prawa pracownika. Znajduje się tam również definicja pracownika.
Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.
Natomiast umowa zlecenie jest umową cywilnoprawną i nie oferuje pracownikowi tylu przywilejów. Osoby, które zawarły umowę zlecenie, zobowiązały się do świadczenia usług na rzecz zleceniodawcy i w świetle prawa nie są oni pracownikami, tylko zleceniobiorcami. Kodeks pracy nie reguluje przepisów dotyczących umowy zlecenia.
Świadectwo pracy po zakończeniu umowy zlecenia
Obowiązek wydawania świadectwa pracy po zakończeniu umowy nakłada Kodeks pracy, który ma zastosowanie wyłącznie do zatrudnionych na podstawie stosunku pracy. Zleceniobiorca w świetle przepisów prawa pracy nie jest traktowany jako pracownik i nie posiada uprawnień takich jak osoba posiadająca umowę o pracę. Oznacza to, że nie ma potrzeby sporządzania takiego dokumentu dla zleceniobiorców czy wykonawców.
Jako że świadectwo pracy po zakończeniu umowy zlecenie nie jest wydawane, zleceniobiorca może wystąpić z wnioskiem o wydanie zaświadczenia o zatrudnieniu.
Zaświadczenia o zatrudnieniu
Umowa zlecenie daje mniej korzyści dla zleceniobiorców, a dokument potwierdzający zatrudnienie na danym stanowisku nie wlicza się do stażu urlopowego. Zaświadczenie to będzie służyło jedynie potwierdzeniu pracy na rzecz danej firmy. Przedkładając je nowemu pracodawcy, nie możemy liczyć na uwzględnienie okresu umowy przy ustalaniu stażu urlopowego.
Na takim zaświadczeniu powinny znaleźć się informacje dotyczące:
- długości trwania umowy;
- wysokości wynagrodzenia;
- składek na ubezpieczenie społeczne;
- podatku dochodowego.
Informacje na temat wysokości wynagrodzenia oraz składek mogą wpłynąć na otrzymanie zasiłku dla bezrobotnych. Gdy osoba, pracując na umowie zleceniu, zarejestruje się w urzędzie pracy, zasiłek dla bezrobotnych będzie takiej osobie przysługiwał wówczas, gdy:
- w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień w rejestracji w PUP podlegała ona pod ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy łącznie przez okres co najmniej 365 dni;
- z tytułu wykonywania umowy zlecenia otrzymywała wynagrodzenie nie mniejsze niż minimalne wynagrodzenie za pracę (w 2024 roku wynagrodzenie minimalne od stycznia wynosiło 4242 zł, a od lipca wynosi 4300 zł brutto).
Co ważne, nie ma terminu, w jakim powinno zostać wydane zaświadczenie. Przyjmuje się, że zleceniodawca powinien to zrobić możliwie jak najszybciej.
Przykład 1.
Pan Jan w ostatnim dniu umowy zlecenia zwrócił się do zleceniodawcy z wnioskiem o wystawienia zaświadczenia o zatrudnieniu. Pracodawca przygotował odpowiedni dokument, w którym zawarł wszystkie niezbędne informacje i przekazał go panu Janowi 3 dni po zakończeniu zlecenia.
Co zrobić, aby otrzymać świadectwo pracy po zakończeniu umowy zlecenie?
Zleceniobiorca w drodze powództwa może starać się o uzyskanie orzeczenia sądu, na mocy którego okres pracy na podstawie umowy zlecenia będzie uznany za okres pracy na podstawie umowy o pracę. Orzeczenie takie miałoby skutek wsteczny, to znaczy od chwili zawarcia umowy zlecenia. W takim wypadku będzie konieczne wydania świadectwa pracy również za okres umowy zlecenia.
Aby umowa zlecenie została uznana za umowę o pracę, powinny zostać spełnione odpowiednie warunki:
- pracownik wykonuje określony rodzaj pracy na rzecz pracodawcy – umowa o pracę to umowa starannego działania. Pracownik jest zatem zobowiązany do dokonywania określonych czynności, a nie do osiągnięcia konkretnego rezultatu (jak np. przy umowie o dzieło);
- praca jest wykonywana pod kierownictwem pracodawcy, co oznacza, że pracownik musi stosować się do wszystkich poleceń i instrukcji pracodawcy;
- wszystkie czynności pracownicze muszą być wykonywane w wyznaczonym przez pracodawcę miejscu i czasie;
- za pracę należy się pracownikowi wynagrodzenie.
Świadectwo pracy jest wydawane w przypadku zakończenia stosunku pracy. Dlatego zleceniobiorcy nie otrzymują takiego dokumentu. Na ich wiosek może zostać wystawione zaświadczenie o zatrudnieniu.