Prawo do przerwy dla zleceniobiorcy

Od kilku miesięcy jestem zatrudniona na podstawie umowy zlecenie. Zajmuję się pracami ogrodniczymi w okolicach parku, który otacza pewien urząd. Swoje obowiązki wykonuję w godzinach pracy urzędu. Ostatnio osoba zlecająca mi pracę zasugerowała, że nie powinnam marnować czasu na przerwy, ponieważ mam wynagrodzenie określone stawką godzinową. Czy wykonując pracę na umowie zlecenie istnieje prawo do przerwy dla zleceniobiorcy tak jak pracownika zatrudnionego na umowę o pracę? Proszę o pomoc.

Maryla, Tczew

Umowa zlecenie

Na samym początku należy wskazać, że umowa zlecenie jest umową cywilnoprawną i przez to regulowaną przepisami Kodeksu cywilnego, a nie Kodeksem pracy. Tym samym osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenia nie ma zagwarantowanych praw pracowniczych takich jak pracownik na umowie o pracę.

Podstawowymi cechami charakteryzującymi umowę zlecenie są:

• swoboda i samodzielność zleceniobiorców w zakresie organizowania swojej pracy,
• brak określenia wymiaru czasu pracy (w tym ścisłego wyznaczenia godzin rozpoczęcia oraz końca pracy),
• brak kierownictwa ze strony zleceniodawcy,
• obowiązująca stawka minimalnego wynagrodzenia za godzinę pracy (od lipca 2024 roku jest to 28,10 zł brutto).

Prawo do przerwy dla zleceniobiorcy a zapisy w umowie

W kwestii umów zlecenie i innych umów cywilnoprawnych, niestety przepisy Kodeksu cywilnego w żaden sposób nie regulują kwestii, czy zleceniobiorca ma prawo do przerwy podczas realizowania warunków umowy.

Szczególnie wątpliwości budzi sytuacja, w której wynagrodzenie zleceniobiorcy zależy od liczby przepracowanych godzin, a nie od końcowego rezultatu.

Przy ustaleniu, czy zleceniobiorca ma prawo do przerwy i czy jest ona płatna, w pierwszej kolejności powinny być analizowane zapisy zawarte w umowie. Umowa zlecenie jest bowiem umową pomiędzy dwiema stronami, które wspólnie zgodziły się na warunki w niej zawarte.

Prawo do przerwy a BHP

Jeśli jednak w umowie nie ma zapisów regulujących te kwestie, nie oznacza to, że zleceniodawca ma prawo zabronić zleceniobiorcy przerwy. W tym miejscu należy pamiętać przepisach.

Powyższy zapis wskazuje obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Wielu specjalistów powołuje się na niego, wyjaśniając, że przerwa przeznaczona na skonsumowanie posiłku lub w celu regeneracji sił jest prawem wszystkich osób wykonujących pracę, bez względu na to, na podstawie jakiej umowy są zatrudnieni.

Jednak nawet powyższy przepis nie wskazuje, czy za czas przerwy powinno im przysługiwać wynagrodzenie. Tutaj ponownie powinno się odwołać do zapisów w umowie zawartej między stronami. Jeśli takowych ustaleń brak, można przyjąć interpretację, która wskazuje, że w przypadku umowy zlecenie lub umowy o świadczenie usług, za którą ustalono wysokość wynagrodzenia, przysługuje ono za czas wykonywania danego zlecenia. Z kolei przerwa nie jest czasem wykonywania tej pracy, przez co nie przysługuje za nią wynagrodzenie.