Zarobki i praca lektora filmowego

Coraz częściej słyszymy, że ktoś pracuje jako lektor. Czym na co dzień zajmuje się lektor filmowy? Czy praca lektora to wyłącznie czytanie otrzymanych kwestii do filmów w studiu nagrań? Sprawdź w naszym artykule!

Praca lektora

Lektor zajmuje się czytaniem otrzymanych kwestii w studiu nagrań. W Polsce lektorzy często zatrudniani są przy filmach. Dzieje się tak, ponieważ dubbing do zagranicznych filmów jest czasochłonny oraz wymaga sporych nakładów finansowych. Dlatego lektorzy często czytają kwestie w filmach i dziś jest to też jedna z najpopularniejszych w naszym kraju form tłumaczenia filmów zagranicznych. Wykorzystanie umiejętności lektorów jest powszechnie stosowane również w innych krajach Europy Wschodniej, np. na Ukrainie, Białorusi czy w Rosji; w pozostałych państwach kwestię tłumaczenia filmów zagranicznych rozwiązują napisy, rzadziej wykorzystuje się lektora czy dubbing. Lektorzy niezbędni są także w serialach i reklamach, zarówno telewizyjnych, jak i radiowych. Zajmują się również nagrywaniem audioprzewodników, zapowiadają programy w telewizji. Ich głosy można usłyszeć również w komunikacji miejskiej.

Należy pamiętać także o lektorach pracujących przy audiobookach, które w ostatnich latach stały się bardzo popularne. Przy ich realizacji zwykle pracuje jeden lektor, ale czasami zatrudnionych jest kilku – zależy to od producenta i efektu, jaki chce osiągnąć. Coraz częściej niektórzy lektorzy zakładają własne firmy, współpracują z wydawnictwami i samodzielnie zajmują się produkcją audiobooków oraz ich rozprowadzaniem.

Praca lektora odbywa się w specjalnie przygotowanych do tego studiach. Wymaga wielu powtórzeń, które męczą i mocno nadwyrężają głos. Do tego dochodzi uczestnictwo w castingach, za które nie otrzymuje się wynagrodzenia.

Jak zostać lektorem?

Lektor pracuje głosem, jego barwa jest bardzo istotna. Osoby pracujące jako lektorzy często słyszą od innych, że mają ładny lub dobry głos. Ciepła barwa to tylko jeden z wielu czynników, który może decydować o zdobyciu pracy w tym zawodzie. Ważne jest, żeby lektor odznaczał się dobrą dykcją, czyli nie miał problemów z wymową czy akcentem. Dyskwalifikującymi czynnikami do podjęcia pracy w tym zawodzie mogą być wada wymowy (np. problemy z poprawnych wymawianiem głoski „r”), seplenienie czy jąkanie się. Trzeba także zwrócić uwagę, że lektor powinien mieć talent aktorski, ponieważ najlepiej radzą sobie ci potrafiący wczuć się w czytane kwestie.

Uznaje się, że lektor nie potrzebuje specjalnego wykształcenia, jednak część profesjonalnych lektorów może pochwalić się dyplomem ukończenia szkoły teatralnej bądź filmowej. Dzieje się tak, ponieważ aktor potrafi wczuć się w rolę i znacznie lepiej daje sobie radę w tej pracy. Cechy ważne u lektora:

• barwa głosu;
• intonacja;
• akcent;
• dobra dykcja;
• zdolności aktorskie.

Aby zacząć pracę jako lektor, ciekawy głos może nie wystarczyć. Warto zainwestować w zajęcia z emisji głosu, aktorstwa, a także popracować nad prawidłową dykcją. Istnieje wiele sposobów, aby trenować swój głos: przykładowym treningiem może być ćwiczenie emisji głosu. Przygotowując się do nich, należy rozpocząć od rozluźnienia mięśni karku, żuchwy, języka i podniebienia: zwykle robi się to, wyginając język, ziewając, głośno się śmiejąc, gwiżdżąc lub cmokając. Ważnym etapem są również ćwiczenia oddechowe, na które składa się wydłużenie wydechu i zatrzymanie wdechu. Można wykonywać te czynności przed lustrem, co pomaga kontrolować układ narządów mowy.

Aby dbać o głos, należy pamiętać o:

• właściwym oddechu w ciągu dnia – spokojnym i równomiernym;
• piciu dużej ilości wody i unikaniu zimnych i gazowanych napojów;
• niepaleniu papierosów;
• utrzymaniu odpowiedniej wilgotności w pomieszczeniach – w okolicach 50%;
• unikaniu napojów zawierających kofeinę;
• pamiętaniu o przerwach, czyli nieprzemęczaniu swojego głosu.

Ważna jest również kwestia znajomości języków obcych. Dzięki temu lektor będzie miał łatwość przeczytania i prawidłowego zaakcentowania zwrotów czy nazw geograficznych w danym języku.

Najważniejszym jednak krokiem do rozpoczęcia wymarzonej pracy jest umieszczenie nagrania z własnych głosem w tak zwanych bankach głosów. Właśnie w takich miejscach szuka się odpowiednich kandydatów. Aby próbki głosu znalazły się w banku głosów, należy zadbać o profesjonalne ścieżki dźwiękowe. Dobrym rozwiązaniem jest wybranie się do studia nagrań i zrobienie kilku zapisów dobrze oddających umiejętności. Czasem zdarza się, że same banki głosów organizują nagrania lektorskie, tak by wybrać najlepszych z najlepszych; podczas tego typu nagrań specjaliści często udzielą niezbędnych wskazówek. Warto pamiętać, że aby zdobyć pracę jako lektor, niekiedy konieczny jest udział w castingach, które zwykle trwają długo i nie otrzymuje się za nie wynagrodzenia.

Jak wygląda kariera i zarobki lektora?

Jak wiadomo, kariera lektora zależy od jego umiejętności i podpisanych kontraktów. Rozpoczynając pracę jako lektor, należy przemyśleć swoją przyszłą ścieżkę i określić, czy jest się zainteresowanym pracą w reklamie, serialach, filmie czy audiobookach. Dzięki tak sprecyzowanemu celowi będzie można skupić się na rozwijaniu umiejętności w odpowiednim kierunku. Obecnie lektorzy pracę znajdą najczęściej podczas nagrywania audiobooków. Często poszukiwane są osoby, które będą podkładać głos do filmów dokumentalnych, przyrodniczych. Natomiast do najbardziej opłacalnych profesji w tej branży należą lektorzy filmowi, serialowi.

Zarobki lektora zależą przede wszystkim od liczby podpisanych kontraktów. Im jest ich więcej, tym na większe wynagrodzenie można liczyć. Dlatego warto być częstym uczestnikiem castingów i przesłuchań, które pozwalają na znalezienie pracy. Większość lektorów pracuje na podstawie umów zleceń, część prowadzi własne firmy. Jedynie niewielka grupa pracuje na podstawie umów o pracę i nie podejmuje się dodatkowych, dorywczych prac w prywatnych studiach nagraniowych. Podobnie jak w każdej branży, tak i tu najlepsze dochody mają doświadczeni, rozpoznawalni lektorzy, którzy mogą wybierać najkorzystniejsze oferty współpracy.

Wynagrodzenia lektorów będą więc różne. Zależą m.in. od liczby zleceń, rodzaju umowy i od sposobu ich rozliczania.

Istotnym czynnikiem wpływającym na kształtowanie się wysokości pensji jest lokalizacja miejsca pracy. Najwięcej na stanowisku lektora dialogów filmowych i radiowych zarabia się w województwie mazowieckim, w Warszawie. Nie bez znaczenia pozostaje także przedmiot umowy – wśród lektorów panuje opinia, że najgorzej płatne są filmy fabularne. 

Najbardziej znani polscy lektorzy

Polscy lektorzy mają bardzo trudne zadanie – muszą zwracać uwagę na poprawną wymowę słów, końcówek i specyficznych zestawień liter w języku polskim, a przy tym skupić uwagę słuchaczy, nie zwracając uwagi na siebie. Najbardziej znanymi polskimi lektorami są:

• Andrzej Ferenc,
• Jacek Mikołajczak,
• Jacek Kurowski,
• Laura Samojłowicz,
• Krystyna Loska,
• Tomasz Knapik,
• Tomasz Marzecki,
• Krystyna Czubówna,
• Janusz Kozioł.

W dzisiejszych czasach zawód lektora stał się naprawdę bardzo popularny i coraz częściej słyszy się, że ktoś chce go wykonywać. Należy jednak pamiętać, że nie jest to profesja zapewniająca stabilne zatrudnienie, a wynagrodzenie zależy od wielu czynników.