Sygnalista w firmie - kogo chronią przepisy? Jak zgłosić nieprawidłowości?

Wprowadzenie ustawy o ochronie sygnalistów sprawiło, że zyskali oni nową ochronę. Kogo zatem chronią przepisy? W jaki sposób można zgłaszać nieprawidłowości? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Ustawa o sygnalistach - kim oni są?

Przyjęcie przez polski sejm ustawy o sygnalistach sprawiło nie tylko, że momentalnie stało się o nich głośno, ale spowodowało również, że wiele osób zastanawia się nad tym kim oni są. W związku z tym warto wiedzieć, że sygnalista to osoba, która zgłasza różnego rodzaju nieprawidłowości i inne niepożądane działania w organizacji, w której pracuje lub z którą współpracuje. W praktyce mogą to być więc nie tylko pracownicy danej firmy, czy jednostki budżetowej, ale również jej klienci, kontrahenci, podwykonawcy i inne współpracujące osoby. W tym miejscu należy podkreślić także to, że sygnalista to osoba, która zgłasza nieprawidłowości w dobrej wierze,  a jej celem nie jest osiągnięcie osobistych korzyści.

Kto jest chroniony przed zwolnieniem?

Ustawa o ochronie sygnalistów ma na celu zapewnienie im ochrony przed działaniami odwetowymi w związku z dokonanymi zgłoszeniami. W kontekście pracowników chodzi zatem zarówno o ochronę przed zwolnieniem z pracy, jak i degradacją, niesprawiedliwym traktowaniem, czy zmianą miejsca pracy. Oczywiście działania te muszą mieć związek z dokonanym wcześniej zgłoszeniem nieprawidłowości mających miejsce w organizacji. Istotne w tym przypadku jest to, że ochroną przed działaniami odwetowymi objęci są nie tylko pracownicy etatowi, ale także osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenia, praktykanci i stażyści. Sama ustawa o ochronie sygnalistów stanowi natomiast odpowiedź na konieczność implementacji do polskiego prawa przepisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii.

Systemy obsługi sygnalistów - co jest wymagane i od kiedy?

Przyjęcie ustawy o ochronie sygnalistów nakłada na pracodawców szereg obowiązków. W praktyce nie chodzi zatem wyłącznie o ochronę przed działaniami odwetowymi, ale również wprowadzenie odpowiednich systemów obsługi sygnalistów. Ich celem jest zapewnienie anonimowości zgłoszeń oraz wprowadzenie procedur w zakresie ich rejestrowania i obsługi. Co więcej, sygnalista dokonujący zgłoszenia musi otrzymać odpowiedź, dzięki czemu pozna stanowisko organizacji w tej sprawie oraz podjęte przez nią działania. Chcąc wdrożyć odpowiednie procedury pracodawcy mogą skorzystać z narzędzi zewnętrznych, a przykładem może stanowić aplikacja, którą mogą być obsługiwani sygnaliści na GoWhistle.com. Funkcjonowanie systemów obsługi sygnalistów w firmie jest wymagane od 25 września 2024 roku, ponieważ tego dnia wchodzą w życie przepisy ustawy o ochronie sygnalistów.

Podsumowując należy stwierdzić, że sygnalistą w firmie mogą być nie tylko pracownicy etatowi, ale również osoby zatrudnione w innej formie. Zyskują one ochronę zarówno przed zwolnieniem z pracy, jak i innymi działaniami odwetowymi w związku z dokonywanymi zgłoszeniami nieprawidłowości.

Artykuł sponsorowany