Jakie nastąpiły zmiany w prawie drogowym w 2020 roku?

Zmiany w prawie drogowym nakładają na kierowców nie tylko obowiązek tworzenia przez kierujących wolnych pasów przejazdu dla pojazdów uprzywilejowanych, ułatwianie innym kierującym poruszanie się po drogach poprzez jazdę „na suwak”, lecz także kary finansowe za nieprzerejestrowanie pojazdów i za cofanie licznika kilometrów. 

Zmiany w prawie drogowym

Warto przypomnieć, że  – Prawo o ruchu drogowym, które nakazują w warunkach zwiększonego natężenia ruchu pojazdów, utrudniającego swobodny przejazd pojazdu uprzywilejowanego, zjechać w odpowiednie miejsce na jezdni, w celu umożliwienia swobodnego przejazdu tego pojazdu. W szczególności:

• na jezdni z dwoma pasami ruchu w tym samym kierunku kierowca poruszający się lewym pasem ruchu jest zobowiązany usunąć się z drogi przejazdu pojazdu uprzywilejowanego przez zjechanie jak najbliżej lewej krawędzi pasa ruchu, a kierowca poruszający się prawym pasem ruchu jest obowiązany usunąć się z drogi przejazdu pojazdu uprzywilejowanego przez zjechanie jak najbliżej prawej krawędzi pasa ruchu;

• na jezdni z więcej niż dwoma pasami ruchu w tym samym kierunku kierowca poruszający się skrajnym lewym pasem ruchu jest obowiązany usunąć się z drogi przejazdu pojazdu uprzywilejowanego przez zjechanie jak najbliżej lewej krawędzi pasa ruchu, a kierowca poruszający się pozostałymi pasami ruchu są obowiązani usunąć się z drogi przejazdu pojazdu uprzywilejowanego przez zjechanie jak najbliżej prawej krawędzi pasów ruchu;

• kierującemu pojazdem innym niż uprzywilejowany zabrania się korzystania z drogi przejazdu pojazdu uprzywilejowanego. Kierowca może kontynuować jazdę po uprzednio zajmowanym pasie ruchu po przejeździe pojazdu uprzywilejowanego;

• kierujący pojazdem, zmieniając zajmowany pas ruchu, jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa pojazdowi jadącemu po pasie ruchu, na który zamierza wjechać oraz pojazdowi wjeżdżającemu na ten pas ruchu z prawej strony;

• w warunkach znacznego zmniejszenia prędkości na jezdni z więcej niż jednym pasem ruchu w tym samym kierunku jazdy, w przypadku gdy nie istnieje możliwość kontynuacji jazdy pasem ruchu z powodu wystąpienia przeszkody na tym pasie ruchu lub jego zanikania, kierowca poruszający się sąsiednim pasem ruchu jest obowiązany bezpośrednio przed miejscem wystąpienia przeszkody lub miejscem zanikania pasa ruchu umożliwić jednemu pojazdowi lub kilku pojazdom znajdującym się na takim pasie ruchu zmianę tego pasa ruchu na sąsiedni, którym istnieje możliwość kontynuacji jazdy;

• w warunkach znacznego zmniejszenia prędkości na jezdni z więcej niż dwoma pasami ruchu w tym samym kierunku jazdy, w przypadku gdy nie istnieje możliwość kontynuacji jazdy dwoma pasami ruchu z powodu przeszkód na tych pasach ruchu lub ich zanikania, jeżeli pomiędzy tymi pasami ruchu znajduje się jeden pas ruchu, którym istnieje możliwość kontynuacji jazdy, kierowca poruszający się nim jest obowiązany bezpośrednio przed miejscem wystąpienia przeszkody lub miejscem zanikania pasów ruchu umożliwić zmianę pasa ruchu jednemu pojazdowi lub kilku pojazdom z prawej strony, a następnie jednemu pojazdowi lub kilku pojazdom z lewej strony. 

W wyżej opisanych przepisach zostały uregulowane zasady tworzenia tzw. korytarza życia i jazdy kierowców na tzw. suwak. Za nieprzestrzeganie powyższych przepisów kierowca podlega karze grzywny do 3000 złotych albo karze nagany. Zatem wysokość kary powinna skutecznie motywować kierowców do przestrzegania przepisów prawa drogowego.

Kary pieniężne za naruszenie obowiązku rejestracji pojazdu lub obowiązku zawiadomienia starosty o nabyciu lub zbyciu pojazdu

Jednak dotychczas na kierowców, którzy przekroczyli czas na zarejestrowanie pojazdu, nie były nakładane kary. W związku z tym nagminnie naruszali oni powyższy przepis, a dotychczasowi właściciele pojazdu narażeni byli na ponoszenie płatności związanych w szczególności z niepłaceniem mandatów nałożonych na kierowcę pojazdu (kolejnego właściciela).

Warto przypomnieć, że kierowca, który kupuje lub sprzedaje pojazd, powinien poinformować o takiej czynności stosowne organy administracji publicznej. W przypadku niedochowania tego obowiązku we wskazanym terminie starosta będzie mógł nałożyć karę finansową na tego kierowcę.

Zgodnie z art. 78 Prawa drogowego właściciel pojazdu zarejestrowanego jest obowiązany zawiadomić w terminie nieprzekraczającym 30 dni starostę o:

• nabyciu lub zbyciu pojazdu;

• zmianie stanu faktycznego wymagającej zmiany danych zamieszczonych w dowodzie rejestracyjnym.

Starosta dokonuje odpowiednich wpisów w karcie pojazdu.

Przykład 1.

Kierowca kupił pojazd w Niemczech. Po przywiezieniu samochodu do Polski udał się do serwisu mechanicznego w celu dokonania napraw. Uszkodzenia samochodu okazały się bardzo skomplikowane, naprawę dodatkowo wydłużył czas oczekiwania na części zamienne. Auto pozostawiono w serwisie mechanicznym na okres 3 miesięcy. Wobec tego właściciel pojazdu przekroczył 30-dniowy termin na przerejestrowanie pojazdu. Starosta nałożył karę za brak wykonania tego zobowiązania.

Właściciel pojazdu ma tylko 30 dni na przerejestrowanie pojazdu. Zgodnie z art. 140mb Prawa drogowego – kto, będąc właścicielem pojazdu sprowadzonego z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, wbrew przepisowi art. 71 ust. 7 nie rejestruje pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, będąc właścicielem pojazdu zarejestrowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisowi art. 78 ust. 2 pkt 1 nie zawiadamia starosty o nabyciu lub zbyciu pojazdu – podlega karze pieniężnej w wysokości od 200 do 1000 zł.

Kary za cofanie licznika. Wymiana licznika i opłaty

Stacje kontroli pojazdów będą zobowiązane do rejestrowania i przesyłania informacji dotyczących stanu licznika pojazdów. Ponadto będą zobowiązane do zbierania oświadczeń od właścicieli pojazdów w przypadku wymiany drogomierza. W przypadku niezarejestrowanych pojazdów przywiezionych z zagranicy, które nie funkcjonują w centralnej ewidencji pojazdów, stacje diagnostyki będą musiały uzupełnić te dane.

W celu kontrolowania kierowców, którzy manipulują przy liczniku kilometrów, będzie funkcjonował system teleinformatyczny centralnej ewidencji pojazdów. Zgodnie z nowymi przepisami, które obowiązują od 1 stycznia 2020 r., stacje kontroli pojazdów, odpowiednie jednostki organizacyjne Policji, Straży Granicznej, Inspekcji Transportu Drogowego, Żandarmerii Wojskowej lub Służby Celno-Skarbowej będą przekazywać do ewidencji informacje dotyczące stanu drogomierza, przeprowadzenia badania technicznego lub dokonania odczytu drogomierza pojazdu niezarejestrowanego. Dane te będą uzupełniane automatycznie przez system teleinformatyczny obsługujący ewidencję, także w zakresie obowiązku monitorowania i sprawozdawczości w odniesieniu do emisji CO2.

Zgodnie z art. 81b Prawa drogowego właściciel lub posiadacz pojazdu, który dokonał wymiany drogomierza, jest obowiązany w terminie 14 dni od dnia wymiany przedstawić pojazd w stacji kontroli pojazdów w celu dokonania odczytu wskazania drogomierza. Niedotrzymanie powyższego terminu nie może być podstawą odmowy przez stację kontroli pojazdów dokonania odczytu wskazania drogomierza wraz z jednostką miary. Kierowca powinien uiścić opłatę za dokonanie odczytu wskazania drogomierza wraz z jednostką miary oraz opłaty ewidencyjnej. Maksymalna wysokość opłaty za dokonanie odczytu wskazania drogomierza wraz z jednostką miary nie może przekroczyć 100 zł.

Kierowca (właściciel pojazdu) powinien złożyć w stacji diagnostyki pisemne oświadczenie z podaniem następujących danych:

1. imię i nazwisko;

2. numer PESEL, a w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL – serię, numer i nazwę dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz nazwę państwa, które wydało ten dokument;

3. adres zamieszkania;

4. dane identyfikujące pojazd;

5. datę i przyczynę wymiany drogomierza;

6. oznaczenie miejsca i daty złożenia oświadczenia;

7. klauzulę o treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”;

8. czytelny podpis.

Zatem wymiana licznika dokonywana jest pod rygorem odpowiedzialności karnej wraz ze stosownym oświadczeniem o wymianie licznika i opłatą. Po wykonaniu powyższych czynności sporządzany jest dokument potwierdzający odczyt.

Ponadto odczyt licznika będzie dokonywany podczas kontroli drogowej kierowców i przesyłany do centralnej ewidencji pojazdów. Wszystkie dane zawierające odczyty drogomierza podczas kontroli i po wymianie będą zapisywały się historii pojazdu w centralnej ewidencji.

Również policja i inne uprawnione organy kontroli ruchu drogowego będą więc przekazywać do CEP dane dotyczące odczytu licznika pojazdu w czasie kontroli.

Zgodnie z projektem kolejnych zmian Ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym pieszy znajdujący się na przejściu dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem. Oczekujący na możliwość wejścia na przejście dla pieszych ma on pierwszeństwo przed pojazdem, z wyjątkiem tramwaju. Przed wejściem na przejście dla pieszych pieszy jest obowiązany zatrzymać się i upewnić, czy kierujący pojazdem ustępuje mu pierwszeństwa. Przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2021 r. 

Wśród planowanych zmian w prawie drogowym wskazuje się na: 

• zmianę dopuszczalnej prędkości pojazdu na obszarze zabudowanym w godzinach 23.00–5.00 do 50 km/h; 

• możliwość zabrania dokumentu prawa jazdy na 3 miesiące również za przekroczenie prędkości poza terenem zabudowanym np. na autostradzie; 

• zwiększenie wysokości mandatów za wykroczenia drogowe; 

• nowe zasady zachowania kierowców podczas zatrzymania do kontroli drogowej.

Podsumowując, kierowcy muszą pamiętać o zgłoszeniu zakupu lub sprzedaży pojazdu odpowiednim organom państwowym w terminie 30 dni. Stan licznika kilometrów będzie bardzo dokładnie sprawdzany przez stacje kontroli pojazdów i podczas kontroli drogowej uprawnionych organów, historia stanu licznika kilometrów będzie dokumentowana w centralnej ewidencji kierowców. Kierowcy muszą pamiętać, że w przypadku pojawienia się pojazdu uprzywilejowanego na drodze muszą utworzyć korytarz życia, a w przypadku znacznego zmniejszenia ruchu na drodze i jazdy w tzw. korku, umożliwić innym kierowcom włączanie się do ruchu i jazdy na tzw. suwak.