Emerytura za granicą – kiedy i jak można się o nią starać?
Praca za granicą to synonim dobrego zarobku i godziwych warunków pracy. Nic więc dziwnego, że spora część Polaków decyduje się wyjechać z kraju w poszukiwaniu zatrudnienia. Czy praca w obcym państwie gwarantuje jakąkolwiek emeryturę w przyszłości? A może w ogóle nie wpływa na tego rodzaju świadczenia? Każdy pracujący za granicą powinien wiedzieć, czy obowiązuje go emerytura za granicą i czego może spodziewać się w tym zakresie.
Wiek emerytalny w różnych krajach UE
Prawo do emerytury wiąże się ściśle tzw. wiekiem emerytalnym oraz okresem składkowym. Każdy kraj stosuje jednak w tym zakresie własne zasady. Emerytura za granicą jest więc możliwa do uzyskania, pod warunkiem spełnienia konkretnych przesłanek.
Poniżej znajdziesz tabelę, w której opisane zostały wiek emerytalny oraz wymagane okresy składkowe w kilku wybranych państwach europejskich.
| Kraj UE | Wiek emerytalny | Okresy składkowe | Ważne informacje | |
| Kobiety | Mężczyźni | |||
| Austria | 60 lat | 65 lat | Emerytura jest możliwa do uzyskania, gdy uprawniony udokumentuje 15-letni okres obowiązkowego lub dobrowolnego ubezpieczenia, ewentualnie 25-letni okres, w który wliczany jest okres pobierania zasiłku. | Docelowo planowane jest zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn – ma to nastąpić najpóźniej do 2033 roku. |
| Belgia | 65 lat | 65 lat | Pełna emerytura jest przeznaczona dla osób, które przepracowały co najmniej 45 lat. | Wiek emerytalny zostanie podwyższony do 66 lat w 2025 roku, a następnie do 67 lat w 2030 roku. |
| Finlandia | 65 lat | 65 lat | Wysokość emerytury zależy od posiadanego stażu pracy – maksymalna wysokość świadczenia to 60% dochodu uzyskiwanego bezpośrednio przed przejściem na emeryturę. | Istnieje możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę miesiąc po ukończeniu 62 roku życia. |
| Francja | 62 lata | 62 lata | Wysokość emerytury jest uzależniona od wysokości składek w okresie od 10 do 24 tzw. najlepszych lat pracy (jest to okres pobierania najwyższego wynagrodzenia za pracę). | Pełna emerytura jest przeznaczona dla osoby w wieku od 65 do 67 lat – decyduje jednak o tym każdorazowo dokładna data urodzenia uprawnionego. |
| Hiszpania | 65 lat i 6 miesięcy | 65 lat i 6 miesięcy | Emerytura przysługuje, jeśli uprawniony pracował co najmniej 15 lat i w tym okresie odkładał składki na ubezpieczenia społeczne. Pełna emerytura przysługuje w przypadku opłacania składek przez co najmniej 35 lat. | Wiek emerytalny zostanie podniesiony do 67 lat najpóźniej w 2027 roku. |
| Holandia | 66 lat | 66 lat | O emeryturę mogą ubiegać się osoby, które pomiędzy 15 a 65 rokiem życia mieszkały legalnie w Holandii. | Wiek emerytalny zostanie podniesiony do 67 lat najpóźniej do 2021 roku. |
| Irlandia | 66 lat | 66 lat | Wysokość emerytury jest uzależniona od liczby przepracowanych lat oraz wysokości odprowadzanych składek. | Wiek emerytalny zostanie podniesiony do 67 lat w 2021 roku, a następnie do 68 lat w 2028 roku. |
| Niemcy | 67 lat | 67 lat | Prawo do emerytury uzależnione jest od udowodnienia opłacania składek na ubezpieczenia społeczne przez co najmniej 5 lat. | Planowane jest podnoszenie wieku emerytalnego aż do 2035 roku, prawdopodobnie do 69 lat. |
| Norwegia | 67 lat | 67 lat | Prawo do emerytury przysługuje tylko osobom, które objęte były norweskim ubezpieczeniem społecznym i zamieszkiwały na terenie tego kraju min. 3 lata po ukończeniu 16 roku życia. | W Norwegii istnieje tzw. elastyczny wiek emerytalny, na świadczenie można przejść pomiędzy 62 a 75 rokiem życia. Prawo do pełnej emerytury przysługuje jednak po ukończeniu 65 lat. |
| Polska | 60 lat | 65 lat | Konieczność opłacania składek na ubezpieczenie społeczne przynajmniej za 1 dzień | Wybrane grupy pracownicze mają prawo do skorzystania z tzw. świadczeń przedemerytalnych, istnieje także możliwość przejścia na emeryturę częściową. |
| Portugalia | 66 lat i 4 miesiące | 66 lat i 4 miesiące | Otrzymanie emerytury uzależnione jest od posiadania co najmniej 15-letniego okresu składkowego. | W Portugalii istnieją 2 systemy emerytalne: - finansowany ze składek pracowników - finansowany z funduszy publicznych (przeznaczony dla osób, których przychody nie przekraczały 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę). |
| Szwajcaria | 64 lata | 65 lat | Wysokość emerytury jest uzależniona od średniego dochodu oraz liczby lat, za które odprowadzano składki na ubezpieczenia społeczne. | Przejście na emeryturę można odroczyć o 5 lat, co powoduje wzrost wysokości tego świadczenia od 5,2% do 31,5%. |
| Szwecja | 65 lat | 65 lat | Pełna emerytura gwarantowana przysługuje osobom, które mieszkały w Szwecji co najmniej 40 lat pomiędzy 25 a 65 rokiem życia. | Na emeryturę można przejść pomiędzy 61 a 67 rokiem życia. |
| Wielka Brytania | 65 lat | 65 lat | Prawo do emerytury uzależnione jest od opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za co najmniej 10 lat. | Wiek emerytalny nie powoduje konieczności przejścia na emeryturę, każdy może pracować tak długo, jak chce, pod warunkiem, że pracodawca nie wprowadzi przymusowego wieku emerytalnego. |
| Włochy | 66 lat i 7 miesięcy | 66 lat i 7 miesięcy | Prawo do emerytury nabywa się po przepracowaniu co najmniej 20 lat, w przypadku obcokrajowców konieczne jest także co najmniej 10-letnie zameldowanie we Włoszech. | Wiek emerytalny rośnie wraz ze wzrostem średniej długości życia Włochów. Docelowo ma on wynosić 70 lat. |
Jeśli pracowałeś całe życie tylko w jednym kraju, prawo do emerytury ustalasz, opierając się na zasadach funkcjonujących w danym państwie (z pewnością pomocna okaże się powyższa tabelka).
Aby uzyskać świadczenie, koniecznie będzie złożenie właściwego wniosku do odpowiedniego urzędu zajmującego się sprawami ubezpieczeń społecznych w danym kraju.
Emerytura za granicą a praca w różnych krajach
Co jednak z pracownikami, którzy byli zatrudnieni w różnych krajach świata? Mają oni prawo do tzw. międzynarodowej emerytury lub kilku niezależnych emerytur z krajów, w których wykonywali pracę.
Emerytura łączona będzie wynikała ze zsumowanych okresów składkowych w różnych krajach, także gdy praca była wykonywana m.in. w Polsce. Aby otrzymać tego rodzaju świadczenie, niezbędne jest złożenie wniosku do zakładu ubezpieczeń społecznych w kraju swojego miejsca zamieszkania lub tam, gdzie znajdowało się nasze ostatnie miejsce pracy. Jeśli mieszkasz obecnie w Polsce, wniosek możesz po prostu złożyć do ZUS-u.
Prawo do jednej mieszanej emerytury pojawi się wtedy, gdy pracowałeś w kilku różnych krajach, ale nie udało ci się osiągnąć wymagalnego minimalnego okresu składkowego w żadnym z tych państw z osobna, choć po ich połączeniu będzie to możliwe.
Z kolei prawo do kilku niezależnych od siebie emerytur przysługuje, gdy spełnisz wymagania do uzyskania tego świadczenia w każdym kraju, w którym pracowałeś.