Renta szkoleniowa - co to za świadczenie i komu przysługuje

„Wypadki chodzą po ludziach” – brzmi jedno z polskich powiedzeń. Niestety są nieprzewidywalne, zdarzają się nagle i często niosą za sobą nieodwracalne konsekwencje. Nierzadko na skutek wypadku pracownik nie jest w stanie wykonywać dotychczasowej pracy w danym zawodzie. Wypadek powoduje utratę zdrowia oraz/lub utratę wymaganych kwalifikacji na konkretnym stanowisku. W określonych okolicznościach osoba ubezpieczona może starać się o specjalne świadczenie wypłacane przez ZUS. Sprawdź, komu i na jakich warunkach przysługuje renta szkoleniowa.

Renta szkoleniowa – co to za świadczenie?

Renta szkoleniowa to świadczenie, które ma już ponad 20-letnią historię wypłacania. Mimo to niewiele osób ubezpieczonych uprawnionych do jej pobierania o niej wie. Z tego też powodu popularność wypłaty tego świadczenia jest niewielka.

Renta szkoleniowa wypłacana jest osobom, wobec których została orzeczona celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie. Taką decyzję podejmuje lekarz orzecznik z ZUS-u. Świadczenie to może być finansowane z dwóch źródeł:

• z ubezpieczenia rentowego, jeżeli niezdolność do pracy powstała wskutek ciężkiej choroby lub wypadku poza miejscem pracy osoby poszkodowanej;
• z ubezpieczenia wypadkowego, jeśli utrata możliwości wykonywania zawodu powstała wskutek wypadku w pracy lub w drodze z/do pracy, a także choroby zawodowej.

Warunki otrzymania renty szkoleniowej

Prawo do otrzymania renty szkoleniowej przyznawane jest osobom, które utraciły zdolność do wykonywania pracy zgodnej ze swoimi kwalifikacjami wskutek wypadku. Ponadto osoby te muszą posiadać wymagany przez ZUS okres składkowy i nieskładkowy. Świadczenie wypłacane jest ze środków ubezpieczenia rentowego, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe wynoszą:

• 1 rok – jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;
• 2 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;
• 3 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;
• 4 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;
• 5 lat – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Ostatnim warunkiem, który musi zostać spełniony, aby renta szkoleniowa mogła zostać przyznana, jest to, że niezdolność do pracy powstała w trakcie opłacania składek na ubezpieczenie społeczne lub przerwa w ich opłacaniu nie jest dłuższa niż 18 miesięcy.

Jeżeli osoba ubezpieczona nie posiada wymaganych okresów składkowych i nieskładkowych, o których mowa powyżej, to warunek posiadania wymaganego stażu uważa się za spełniony, gdy:

• ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 roku życia
• albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej

oraz do dnia powstania niezdolności do pracy posiadał, bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe.

Okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 5 lat dla osoby, której niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30. roku życia, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy, chyba że ubezpieczony udowodnił okres składkowy wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Dokumenty wymagane do przyznania świadczenia

Osoba niezdolna do pracy, która chce wnioskować o przyznanie renty szkoleniowej, powinna przekazać do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych następujące dokumenty:

• wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy – wniosek ERN;
• informację o okresach składkowych i nieskładkowych – ERP-6;
• dokumenty potwierdzające okresy m.in.: pracy/ prowadzenia działalności pozarolniczej/ służby wojskowej/ pobierania zasiłku dla bezrobotnych/ urlopu wychowawczego/ nauki w szkole wyższej;
• dokumenty potwierdzające osiągane wynagrodzenie;
• zaświadczenie o stanie zdrowia – OL-9 – wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku oraz ewentualnie dokumentacja medyczna;
• wywiad zawodowy, jeżeli osoba ubezpieczona pozostaje w zatrudnieniu;
• kartę wypadku w drodze do pracy lub z pracy, jeśli ubezpieczony zgłasza wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy;
• protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy sporządzony przez pracodawcę lub karta wypadku;
• decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej wydaną przez państwowego inspektora sanitarnego.

Dokumenty:

• wniosek ERN
• ERP-6
• OL-9

można pobrać ze strony ZUS i wypełnione przekazać do ZUS-u osobiście lub wysłać pocztą. Osoby posiadające konto na ZUS PUE mogą wypełnić i przesłać wnioski drogą elektroniczną.

Renta szkoleniowa może zostać przyznana na podstawie kompletu powyższych dokumentów.

Ile czasu na decyzję ma ZUS

Decyzja o przyznaniu renty szkoleniowej wydawana jest przez organ rentowy właściwy dla osoby ubezpieczonej ze względu na jej adres zamieszkania. ZUS ma 30 dni na jej podjęcie. Okres ten liczy się od momentu zapoznania się z całością dokumentacji i wyjaśnienia ewentualnych wątpliwości.

W tym czasie lekarz orzecznik określa zasadność przekwalifikowania pracownika, a swoją decyzję podejmuje w oparciu o analizę:

• stanu zdrowia;
• wieku;
• sprawności fizycznej;
• zawodu;
• kwalifikacji;
• szansy na wykonywanie pracy po okresie leczenia i rehabilitacji.

Ile trwa renta szkoleniowa

Jeśli renta szkoleniowa zostanie przyznana, wówczas podstawowy okres pobierania tego świadczenia wynosi 6 miesięcy. Jednak na wniosek starosty czas ten może zostać przedłużony, maksymalnie o kolejne 30 miesięcy. Podobnie, również na wniosek starosty, okres pobierania renty szkoleniowej może zostać skrócony, jeśli stwierdzi się brak rokowania na odzyskanie zdolnosci do pracy po przekwalifikowaniu lub świadczeniobiorca uchyla się od zdobywania nowych kwalifikacji.

W trakcie pobierania renty szkoleniowej osoba ubezpieczona kierowana jest do powiatowego urzędu pracy w celu przekwalifikowania. W tym czasie powinna uczestniczyć w kursach, które zagwarantują zdobycie nowych umiejętności.

Ile wynosi renta szkoleniowa?

Wysokość renty szkoleniowej wynosi 75% podstawy wymiaru renty lub 100% tego wymiaru, jeżeli niezdolność do pracy powstała wskutek wypadku przy lub w drodze do/z pracy. Celem renty szkoleniowej jest możliwość zapewnienia osobie ubezpieczonej środków na zaspokojenie podstawowych życiowych potrzeb w czasie zdobywania nowych kwalifikacji w celu powrotu do pracy.

Osoba, która przez nieszczęśliwy wypadek nie może już wykonywać pracy w swoim zawodzie lub w zakresie posiadanych do tej pory kwalifikacji, ma szansę na powrót do pracy. Jeśli okoliczności umożliwiają to w drodze przekwalifikowania, wówczas renta szkoleniowa pomoże sfinansować potrzeby życiowe w tym czasie.