Młodociany zwolniony z obowiązku świadczenia pracy

Epidemia koronawirusa znacznie wpłynęła na rynek pracy, pracodawców i przedsiębiorców. Zatrudniający otrzymali nowe narzędzie, dzięki któremu mają możliwość polecenia swoim pracownikom pracy zdalnej. Czy młodociany pracownik może również z takiej formy skorzystać?? W tej sytuacji trudne jest zlecenie pracy poza zakładem. W artykule wyjaśniamy szczegóły!

Młodociany pracownik – przyuczenie do zawodu

Pracownicy młodociani mogą być zatrudnieni na zasadach ogólnych lub – w przypadku nieposiadania kwalifikacji zawodowych – w formie przygotowania zawodowego. W sytuacji zatrudnienia w formie przygotowania zawodowego praca młodocianego jest ściśle powiązana z jego kształceniem. Epidemia koronawirusa znacznie wpłynęła jednak nie tylko na zakłady pracy, ale przede wszystkim sparaliżowała polskie szkolnictwo. Młodociani pracownicy w wielu przypadkach nie mają możliwości świadczenia pracy i wówczas pracodawcy mogą zastosować rozwiązanie szczególne, które wprowadzono w 2020 roku na mocy przepisu tarczy antykryzysowej.

Młodociany zwolniony z obowiązku świadczenia pracy

Sytuacja młodocianych pracowników została zabezpieczona w związku z pandemią. Zgodnie z przepisami art. 15f ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID–19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – w okresie ograniczenia lub zawieszenia funkcjonowania jednostki systemu oświaty wprowadzonego na podstawie przepisów oświatowych pracodawca powinien zwolnić młodocianego pracownika odbywającego przygotowanie zawodowe z obowiązku świadczenia pracy.

Nieobecność w pracy młodocianego

W przypadku zawieszenia lub ograniczenia funkcjonowania systemu oświaty młodociani pracownicy z mocy ustawy zostają zwolnieni z obowiązku świadczenia pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia. Nieobecność w pracy spowodowana ustawowym zwolnieniem młodocianego pracownika ze świadczenia pracy jest usprawiedliwioną nieobecnością w pracy.

Należy także przypomnieć, że w przypadku zatrudnienia na umowę o pracę zwolnienie ze świadczenia pracy daje prawo do zachowania wynagrodzenia. Czy może więc zdarzyć się tak, że młodociany otrzyma wynagrodzenie za zwolnienie ze świadczenia pracy? Kiedy taka sytuacja będzie mieć miejsce?

Zwolnienie ze świadczenia pracy w Kodeksie pracy

Jak wspomniano, Kodeks pracy określa, że zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy jest możliwe w przypadku, kiedy pracownik ten znajduje się na okresie wypowiedzenia. Ponadto zachowuje przy tym wynagrodzenie za ten czas. Sytuacja młodocianych pracowników zwolnionych z obowiązku świadczenia pracy jest więc bardzo podobna do instytucji zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy podczas wypowiedzenia.

Czy wszyscy młodociani są zwolnieni?

Przepisy tarczy wprowadziły przepis szczególny dla pracowników młodocianych, zgodnie z którym w okresie ograniczenia lub zawieszenia funkcjonowania jednostki systemu oświaty pracodawca zwalnia młodocianego pracownika odbywającego przygotowanie zawodowe z obowiązku świadczenia pracy. Nie każdy młodociany może jednak zostać zwolniony z pracy na mocy tego przepisu. Zwolnienie ze świadczenia pracy nie dotyczy młodocianego pracownika, który:

• jest uczniem branżowej szkoły I stopnia i w okresie ograniczenia lub zawieszenia funkcjonowania jednostki systemu oświaty realizuje zajęcia z zakresu kształcenia ogólnego lub kształcenia zawodowego teoretycznego na terenie szkoły lub innej jednostki systemu oświaty, do których uczęszcza;
• spełnia obowiązek nauki poprzez realizowanie przygotowania zawodowego u pracodawcy w pozaszkolnym systemie kształcenia – o ile u pracodawcy nie występują zdarzenia, które ze względu na aktualną sytuację epidemiologiczną mogą zagrozić zdrowiu młodocianego pracownika.

W tym przypadku młodociani ci nie są zwolnieni z obowiązku świadczenia pracy i powinni realizować przygotowanie zawodowe. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy u pracodawcy wystąpią zdarzenia, które ze względu na aktualną sytuację epidemiologiczną mogłyby zagrozić zdrowiu młodocianego pracownika. Należy więc pamiętać, że młodociany musi mieć zapewnione odpowiednie warunki BHP, zaś sama praca powinna się odbywać w odpowiednim rygorze sanitarnym.

Urlopy i ferie dla młodocianego

W przypadku ferii szkolnych młodocianemu uczęszczającemu do szkoły, a więc m.in. uczniowi branżowej szkoły I stopnia, należy udzielić urlopu wypoczynkowego. Trzeba przypomnieć, że co do zasady młodociany pracownik uzyskuje z upływem 6 miesięcy od rozpoczęcia pierwszej pracy prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 12 dni roboczych. Natomiast z upływem roku pracy młodociany pracownik uzyskuje prawo do urlopu w wymiarze 26 dni roboczych. Ponadto w przypadku kiedy młodociani pracownicy nie są uczniami, to korzystają z urlopów wypoczynkowych na ogólnych zasadach, tj. zgodnie z planem urlopów albo w terminie uzgodnionym z pracodawcą.

Młodociany zwolniony z obowiązku świadczenia pracy – podsumowanie

Sytuacja młodocianych pracowników zwolnionych z obowiązku świadczenia pracy jest podobna do okoliczności zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy przewidzianej w Kodeksie pracy. Rozwiązanie to zostało wprowadzone w celu ochrony życia i zdrowia związanego z zagrożeniem koronawirusem. Zwolnienie ze świadczenia pracy  dotyczy jedynie młodocianych zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego odbywanego w formie nauki zawodu lub przyuczenia do wykonywania określonej pracy. Nie odnosi się do młodocianych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę przy wykonywaniu lekkich prac. Zwolnienie ze świadczenia pracy jest bezpłatne – nie ma jednak przeszkód, by pracodawca wypłacił za ten czas wynagrodzenie, ale zależy to od jego dobrej woli.