Moja pierwsza praca jako pracownika młodocianego – przyuczenie do wykonywania określonej pracy

W cyklu artykułów o pierwszej pracy pracownika młodocianego wyjaśniamy najważniejsze zagadnienia związane z pracą zarobkową młodych ludzi. W pierwszym artykule z serii poruszono kwestie odnoszące się do tego, kto i po spełnieniu jakich warunków może nawiązać stosunek pracy bądź podpisać umowę cywilnoprawną. Kolejna część cyklu traktować będzie o rodzajach umów, jakie pracownik młodociany może podpisać ze swoim pracodawcą. Wyjaśnimy, którzy pracodawcy mają prawo zatrudniać pracowników młodocianych oraz w jaki sposób powinni organizować ich pracę. W tym artykule omawiamy następujący temat: pierwsza praca na umowę o pracę z pracownikiem młodocianym - przyuczenie do wykonywania określonej pracy.

Umowa o pracę z młodocianym – forma

Kodeks pracy wskazuje, że z pracownikiem młodocianym można zawrzeć umowę o pracę, która ma na celu jego przygotowanie zawodowe – czy to w formie przyuczenia do wykonywania określonej pracy, czy w formie nauki zawodu. Niezależnie od tego, w jakim celu umowa taka jest podpisywana, powinna być zawarta na piśmie i w swoich zapisach określać w szczególności:

• rodzaj przygotowania zawodowego (nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy);
• czas obowiązywania umowy;
• miejsce realizacji pracy i zadań;
• sposób dokształcania teoretycznego;
• wysokość wynagrodzenia.

Umowa o pracę – przyuczenie do wykonywania określonej pracy

Zatrudnienie w celu przyuczenia do wykonywania określonej pracy co do zasady ma na celu przygotowanie młodocianego do pracy w charakterze pracownika przyuczonego. Może ono dotyczyć prac, których rodzaje nie wymagają odbycia nauki zawodu.

Jak wskazują na to przepisy zawarte w Kodeksie pracy, pierwsza praca w formie umowy o pracę mającej na celu przyuczenie do wykonywania określonej pracy może zostać podjęta przez młodocianych oraz przez osoby, które nie ukończyły ośmioletniej szkoły podstawowej:

• jednocześnie niemające 15 lat;
• mające ukończone 15 lat, jeżeli ich przedstawiciel ustawowy lub opiekun wyraziły na to zgodę i zawnioskowały o takie zatrudnienie oraz jeżeli jednocześnie:
• omawiana osoba młodociana została przyjęta do oddziału przysposabiającego do pracy utworzonego w ośmioletniej szkole podstawowej albo
• uzyskała zezwolenie dyrektora ośmioletniej szkoły podstawowej, w której obwodzie mieszka, na spełnianie obowiązku szkolnego poza szkołą oraz uzyskała pozytywną opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Pierwsza praca w formie przyuczenia do wykonywania określonej pracy co do zasady może trwać od 3 do 6 miesięcy, jednakże od powyższych ustaleń istnieje wyjątek. Jeżeli młodociany pracownik jest uczestnikiem OHP, czyli Ochotniczych Hufców Pracy, wówczas czas współpracy określony powyżej może zostać wydłużony do czasu ukończenia przez młodocianego szkoły podstawowej. Okres ten jednak nie może zostać wydłużony o więcej niż 12 miesięcy, czyli sumarycznie nie może przekraczać limitu 18 miesięcy.

Kto decyduje o tym, na jaki okres zostanie nawiązana współpraca pomiędzy pracodawcą a młodocianym? Stroną w tym zakresie jest pracodawca, ale powinien uzależnić tę decyzję od kilku kwestii.

Do pracy może zostać dopuszczony tylko młodociany, który przedstawi świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca danego rodzaju nie zagraża jego zdrowiu.

Pierwsza praca w celu przygotowywania do wykonywania określonej pracy a egzamin sprawdzający

Młodociany, który kończy już swój okres przyuczenia do wykonywania konkretnej pracy, powinien przygotować się do egzaminu sprawdzającego, mającego na celu zweryfikowanie pozyskanej przez niego wiedzy w okresie pracy, ponieważ głównym celem młodego pracownika nadal jest przede wszystkim nauka.

W przypadku gdy młodociany zatrudniony jest u pracodawcy będącego rzemieślnikiem, egzamin sprawdzający zdaje przed komisją egzaminacyjną izby rzemieślniczej. W innych sytuacjach egzamin składany jest bezpośrednio u pracodawcy młodocianego.

Jeżeli wynik egzaminu sprawdzającego młodocianego jest pozytywny, wtedy pracodawca lub izba rzemieślnicza wydają odpowiednie zaświadczenie potwierdzające umiejętności młodocianego w wykonywaniu określonej pracy. W zaświadczeniu znajdują się również dane o rodzaju przyuczenia, czasie jego trwania oraz o ocenie końcowej.

W razie niezaliczenia egzaminu sprawdzającego przez młodocianego, który odbył przyuczenie do wykonywania określonej pracy, pracodawca lub odpowiednio izba rzemieślnicza wyznacza okres, na jaki należy przedłużyć przyuczenie do wykonywania określonej pracy, z tym że czas ten nie może wynieść więcej niż 3 miesiące

Przyuczenie do wykonywania określonej pracy to pierwszy etap na ścieżce rozwoju zawodowego młodego człowieka. Osoby spełniające określone w Kodeksie pracy wymogi mogą nawiązać współpracę z pracodawcą w celu przyuczenia. Kluczowe w komunikacji z pracodawcą jest często pośrednictwo cechu lub OHP-u.