Branżowe centra umiejętności

Nowelizacja rozporządzenia w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania, przygotowana przez resort rodziny, pracy i polityki społecznej, ma na celu dostosowanie przepisów do nowelizacji Prawa oświatowego, która wprowadziła Branżowe Centra Umiejętności (BCU).

Branżowe centra umiejętności

6 września 2023 roku Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację prawa oświatowego, która wprowadza do polskiego systemu edukacyjnego nowe instytucje – branżowe centra umiejętności. Ośrodki te będą pełnić kilka funkcji:

• Kształcenie – będą one oferować kształcenie zawodowe w różnych branżach, dostosowane do potrzeb rynku pracy.
• Szkolenie – będą one również organizować szkolenia i kursy dla osób dorosłych, chcących podnieść swoje kwalifikacje lub się przekwalifikować.
• Egzaminowanie – będą one przeprowadzać egzaminy zawodowe, zarówno dla uczniów, jak i osób dorosłych.

Jednym z głównych celów tworzenia branżowych centrów umiejętności jest integracja edukacji z biznesem. Oznacza to, że centra te będą ściśle współpracować z przedsiębiorstwami, aby zapewnić, że kształcenie i szkolenie będą odpowiadać ich rzeczywistym potrzebom.

Centra mają również upowszechniać innowacje i nowe technologie w edukacji. Będą one wyposażone w nowoczesny sprzęt i technologie, a także będą zatrudniać doświadczonych nauczycieli i instruktorów.

Nowelizacja prawa oświatowego jest odpowiedzią na zmieniające się potrzeby rynku pracy. Branżowe centra umiejętności mają zapewnić młodym ludziom i osobom dorosłym dostęp do wysokiej jakości kształcenia i szkolenia, co zwiększy ich szanse na znalezienie dobrej pracy.

Działalność branżowych centrów umiejętności powiązana jest z wykazem dziedzin zawodowych ustalanych przez ministra właściwego do spraw oświaty. Wykaz ten dostępny jest w Rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 27 września 2023 roku.

Wykaz dziedzin zawodowych ma ułatwić pracodawcom, dyrektorom szkół i wszystkim osobom zainteresowanym wybór właściwego branżowego centrum umiejętności w celu realizacji szkoleń, kursów lub innej formy działania zgodnie z obszarami działalności tego centrum.

Jakie zmiany wprowadziły nowe przepisy?

Główne zmiany obejmują:

• Dodanie BCU jako nowego rodzaju placówki do rozporządzenia.
• Określenie zasad kierowania młodocianych do BCU przez pracodawców w celu przygotowania zawodowego.
• Ustalenie minimalnej liczby godzin kształcenia na branżowym szkoleniu zawodowym:
• 15 godzin dla uczniów;
• 30 godzin dla studentów, doktorantów, nauczycieli akademickich, osób dorosłych (w tym pracowników i instruktorów praktycznej nauki zawodu).
• Określenie sposobu finansowania kształcenia w BCU.
• Doprecyzowanie innych kwestii związanych z funkcjonowaniem BCU.

Celem zmian jest:

• Ułatwienie młodocianym zdobycia kwalifikacji zawodowych odpowiadających potrzebom rynku pracy.
• Wzmocnienie współpracy między szkołami, placówkami i uczelniami a pracodawcami.
• Upowszechnienie kształcenia zawodowego i podniesienie jego jakości.

Kto może utworzyć BCU?

Branżowe Centrum Umiejętności ma taki sam status, jak inne placówki oświatowe wymienione w art. 2 pkt 4 ustawy Prawo oświatowe. Oznacza to, że większość przepisów dotyczących tych placówek (np. centrów kształcenia zawodowego i placówek kształcenia ustawicznego) ma również zastosowanie do BCU.

BCU może zakładać i prowadzić kilka różnych podmiotów:

1. Jednostka samorządu terytorialnego:
• Może to być powiat, który ma w swoich obowiązkach prowadzenie szkół ponadpodstawowych i placówek oświatowych.
• Inne jednostki samorządu terytorialnego (np. gminy) mogą również prowadzić BCU, ale muszą w tym celu zawrzeć porozumienie z powiatem.
2. Osoba fizyczna lub prawna:
• Może to być osoba prywatna lub firma, która chce prowadzić BCU.
• W tym przypadku konieczne jest uzyskanie zezwolenia od powiatu.
• Organizacja branżowa właściwa dla danej dziedziny zawodowej może również prowadzić BCU.
3. Minister właściwy dla danego zawodu:
• Minister właściwy dla danego zawodu może założyć i prowadzić BCU.
• Może on również przekazać prowadzenie BCU jednostce samorządu terytorialnego na mocy porozumienia.

Minister może przekazać prowadzenie BCU jednostce samorządu terytorialnego na mocy porozumienia. Zasady przekazywania BCU są analogiczne do tych, które dotyczą publicznych szkół i placówek oświatowych zakładanych i prowadzonych przez ministrów.

BCU oferuje branżowe szkolenia zawodowe, które stanowią uzupełnienie dotychczasowych form kształcenia ustawicznego. Szkolenia te mają charakter specjalistyczny i trwają co najmniej 15 godzin. Program nauczania obejmuje wiedzę i umiejętności zawodowe niezbędne do wykonywania danego zawodu, a także kształtuje umiejętności cyfrowe i związane z transformacją ekologiczną.

Główne zadanie BCU

7 marca 2024 roku weszła w życie nowelizacja rozporządzenia w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania przygotowana przez resort rodziny, pracy i polityki społecznej. Umożliwi to prowadzenie turnusów dokształcania teoretycznego dla młodocianych, którzy uczą się zawodu, co jest jednym z kluczowych zadań Branżowych Centrów Umiejętności (BCU). Celem tej inicjatywy jest poszerzenie grona podmiotów uprawnionych do prowadzenia takich szkoleń, co ma szczególne znaczenie w przypadku zawodów niszowych, gdzie dostęp do tego typu kształcenia jest ograniczony.

Prowadzenie BCU przez ministrów oraz oferta branżowych szkoleń zawodowych to ważne elementy rozwoju polskiego systemu edukacji. Umożliwiają one zdobycie nowych kwalifikacji i umiejętności, które są coraz bardziej poszukiwane przez pracodawców. Branżowy certyfikat umiejętności może zwiększyć szanse na znalezienie pracy lub awans.