Bon energetyczny – wnioskowanie i zasady otrzymania
Bon energetyczny to nowe świadczenie pieniężne mające na celu wsparcie gospodarstw domowych w obliczu rosnących kosztów energii elektrycznej. Program jest częścią szerszych działań rządowych mających na celu stabilizację rynku energii oraz ochronę najuboższych mieszkańców Polski przed skutkami podwyżek cen prądu i gazu. Jego wprowadzenie jest odpowiedzią na wyzwania związane z niestabilnością cen energii na rynku europejskim oraz skutkami ekonomicznymi wojny w Ukrainie.
Nadchodzące zmiany przepisów
7 maja 2024 roku Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o czasowym ograniczeniu cen za energię elektryczną, gaz ziemny i ciepło systemowe oraz o bonie energetycznym.
Jak można przeczytać na portalu gov.pl: „Celem ustawy jest przedłużenie rozwiązań osłonowych dla odbiorców energii, którzy znajdują się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Chodzi także o ochronę gospodarstw domowych przed podwyżkami cen energii, będącymi skutkiem pandemii COVID-19 i ataku Rosji na Ukrainę. Osoby z niższym dochodem będą mogły skorzystać z bonu energetycznego, a cena maksymalna energii elektrycznej zostanie ustalona na poziomie 500 zł/MWh. Ceny energii dla odbiorców wrażliwych (żłobki, przedszkola, szpitale etc.) oraz mikro, małych i średnich firm zostaną bez zmian. Działania osłonowe obejmą drugą połowę 2024 r.”.
Zaproponowane rozwiązania mają zasadniczo wejść w życie z dniem następującym po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Kto może otrzymać bon energetyczny?
Projekt wspomnianej ustawy wprowadza nowe rozwiązanie, jakim jest bon energetyczny. Będzie to jednorazowe świadczenie, które zastąpi istniejący dodatek osłonowy. Uprawnione do jego otrzymania będą gospodarstwa domowe, które spełnią określone kryteria dochodowe:
Dla gospodarstw jednoosobowych: dochód rozporządzalny nie może przekraczać 2500 zł na osobę.
Dla gospodarstw wieloosobowych: dochód rozporządzalny nie może przekraczać 1700 zł na osobę.
Wysokość bonu zależy od liczby osób w gospodarstwie domowym:
300 zł dla gospodarstw 1-osobowych,
400 zł dla gospodarstw 2-3-osobowych,
500 zł dla gospodarstw 4-5-osobowych,
600 zł dla gospodarstw 6-osobowych i większych.
W przypadku gospodarstw używających energii elektrycznej do ogrzewania (np. pompa ciepła czy piec akumulacyjny) wartość bonu wzrasta 2-krotnie i może wynieść:
600 zł dla gospodarstw 1-osobowych,
800 zł dla gospodarstw 2-3-osobowych,
1000 zł dla gospodarstw 4-5-osobowych,
1200 zł dla gospodarstw 6-osobowych i większych.
Minimalna kwota wypłacanych bonów energetycznych będzie wynosić 20 zł. Poniżej tej kwoty bon energetyczny nie będzie wypłacany.
Proces wnioskowania
Organem odpowiedzialnym za przyjmowanie i rozpatrywanie wniosków o wypłatę bonów energetycznych będą gminy. Wnioski o przyznanie bonu energetycznego będą przyjmowane od 1 sierpnia do 30 września 2024 roku. Formularze wniosków będą dostępne na stronach Biuletynu Informacji Publicznej urzędów gminnych i miejskich, a także w formie papierowej w urzędach. Wnioski można składać:
osobiście,
pocztą,
za pośrednictwem platformy ePUAP.
Do wniosku należy dołączyć oświadczenie o dochodach gospodarstwa domowego za 2023 rok. Procedura wnioskowania ma na celu uproszczenie procesu i umożliwienie szybkiej weryfikacji dokumentów. W przypadku gdy więcej niż 1 osoba z gospodarstwa domowego złoży wniosek, bon zostanie przyznany tej osobie, która złożyła wniosek jako pierwsza.
Terminy i realizacja bonu
Przyjmowanie wniosków potrwa do 30 września 2024 roku. Rozpatrzenie wniosków i wypłata bonu planowane są na jesień 2024 roku lub na początek 2025 roku, w zależności od terminu złożenia wniosku i szybkości przetwarzania dokumentów przez urzędy.
[alert-info] Projekt ustawy – o czasowym ograniczeniu cen za energię elektryczną, gaz ziemny i ciepło systemowe oraz o bonie energetycznym art. 4. pkt 5
Wójt, burmistrz, prezydent miasta bądź podmiot upoważniony w rozumieniu ust. 4 rozpatruje wnioski o wypłatę bonu energetycznego w terminie 60 dni od dnia prawidłowego złożenia wniosku. [alert-info]
Jak można przeczytać w uzasadnieniu do projektu ustawy, w związku potencjalnymi przypadkami spornymi i związanymi z nimi ewentualnymi rozstrzygnięciami Samorządowych Kolegiów Odwoławczych oraz sądów administracyjnych zdecydowano się na zabezpieczenie środków na ewentualne wypłaty również w kolejnych latach.
Kryteria dochodowe i wykluczenia
Bon energetyczny przysługuje gospodarstwom domowym, które spełnią określone kryteria dochodowe. Kryteria te są zgodne z przepisami ustawy o świadczeniach rodzinnych z 2003 roku, co zapewnia spójność i transparentność w ocenie dochodów beneficjentów. Dochód rozporządzalny to suma wszystkich dochodów gospodarstwa pomniejszona o podatek dochodowy oraz składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Koszt programu i jego finansowanie
Całkowity koszt programu bonu energetycznego szacowany jest na 1,6 miliarda zł. Program ma na celu stabilizację cen energii oraz wsparcie finansowe dla około 3,5 miliona gospodarstw domowych w Polsce. Koszty związane z wprowadzeniem bonu energetycznego obejmują także rekompensaty dla przedsiębiorstw energetycznych za stosowanie maksymalnych cen energii. Łączny koszt wszystkich proponowanych rozwiązań oszacowano na 6,333 miliarda zł.
Zmiany w taryfach cenowych energii
Wprowadzenie bonu energetycznego jest częścią szerszego pakietu zmian w taryfach cenowych energii elektrycznej i gazu ziemnego. Ustawa przewiduje wprowadzenie maksymalnych cen energii na poziomie 500 zł za MWh dla gospodarstw domowych oraz 693 zł za MWh dla jednostek samorządowych, podmiotów użyteczności publicznej oraz małych i średnich przedsiębiorstw. Przedsiębiorstwa energetyczne są zobowiązane do przedłożenia nowych taryf do zatwierdzenia przez Prezesa URE, co ma na celu obniżenie poziomu cen energii.
Mechanizmy rekompensat
Ustawa przewiduje mechanizmy rekompensat dla przedsiębiorstw energetycznych, które będą stosować maksymalne ceny energii. Rekompensaty mają na celu zrekompensowanie strat wynikających ze sprzedaży energii poniżej cen rynkowych. Mechanizmy te mają zapewnić, że projektowany system będzie finansowo neutralny dla przedsiębiorstw energetycznych, a jednocześnie korzystny dla odbiorców końcowych.
Ceny dostaw ciepła
Nowe przepisy mają na celu zapewnienie odbiorcom gazu stabilnych i akceptowalnych cen do końca 2024 roku. Dodatkowo mechanizm maksymalnej ceny dostawy ciepła zostanie przedłużony do połowy 2025 roku.
Podsumowanie
Bon energetyczny stanowi istotną pomoc dla wielu rodzin w Polsce, które borykają się z rosnącymi kosztami energii. Program ma na celu nie tylko wsparcie finansowe najuboższych gospodarstw domowych, ale także stabilizację cen energii na rynku krajowym. Składając wniosek w terminie i spełniając wymagane kryteria dochodowe, można otrzymać znaczące wsparcie finansowe na pokrycie części kosztów energii elektrycznej.
