Minimalna stawka godzinowa na umowie zlecenie - wszystko co warto wiedzieć

Kilka lat temu weszły zmiany dotyczące minimalnej stawki godzinowej dla osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenie. Zleceniodawcy zobowiązani są zapewnić im wynagrodzenie brutto, które po przeliczeniu na godziny przepracowane nie będzie niższe niż minimalna stawka godzinowa określona na dany rok przez rząd. Minimalna stawka godzinowa jest waloryzowana w zależności od wysokości płacy minimalnej. Na co w praktyce ma wpływ określenie takiego limitu? W poniższym artykule zostały przedstawione najważniejsze praktyczne aspekty związane ze zmianą przepisów.

Czym jest minimalna stawka godzinowa?

Stawką godzinową określa się wynagrodzenie, jakie otrzymuje osoba za wykonaną pracę w tym określonym wycinku czasu.

Osoby, których wynagrodzenie zostało objęte przepisami o minimalnej stawce godzinowej, nie mogą zrzec się tego prawa, a ponadto nie mogą go również przenieść na inne osoby. 

Co więcej, w przypadku umów zlecenie należy pamiętać również o obowiązku wypłacania wynagrodzenia wykonawcy zlecenia co najmniej raz w miesiącu, gdy termin obowiązywania umowy jest dłuższy niż miesiąc.

Wysokość minimalnej stawki godzinowej

Minimalna stawka godzinowa jest zależna w pełni od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. W związku z ciągle rosnącą kwotą płacy minimalnej dochodzi do regularnej waloryzacji kwoty minimalnej stawki godzinowej.

Kształtowanie się minimalnej stawki godzinowej w ciągu ostatnich lat wyglądało następująco:

Jakie umowy zostały objęte minimalną stawką godzinową?

Minimalna stawka godzinowa obejmuje umowy zlecenie regulowane art. 734 Kodeksu cywilnego (kc) oraz umowy o świadczenie usług regulowane art. 750 kc. Do nowych przepisów muszą stosować się osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą zarejestrowaną w Polsce lub innym kraju Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego, które nie zatrudniają ani pracowników, ani zleceniobiorców.

Kogo nie obowiązuje minimalna stawka godzinowa?

Przepisy określają kilka wyjątków, które zwolnione są z objęcia minimalną stawką godzinową. Jednym z takich wyjątków są umowy zlecenia o charakterze „prywatnym”, czyli zawarte między osobami fizycznymi, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Zwolnione z objęcia minimalną stawką godzinową są również umowy, w których wynagrodzenie określone jest prowizyjnie. Najczęściej wynagrodzenie prowizyjne wypłacane jest przedstawicielom handlowym, których wynagrodzenie uzależnione jest od wypracowanych przez nich rezultatów.

Ewidencjonowanie czasu pracy

Przepisy Kodeksu cywilnego nie wskazują wprost nałożenia na zleceniodawcy obowiązku prowadzenia ewidencjonowania godzin wykonywania zlecenia bądź usług, jednak sformułowane dodatkowe przepisy wymuszają ewidencjonowanie czasu pracy na zleceniodawcy.

Potwierdzanie liczby godzin wykonywania zlecenia lub świadczenia usług jest formą ewidencjonowania pracy. Pojęcie to nie jest jednoznaczne z „ewidencją czasu pracy” określoną przepisami kodeksu pracy. Przepisy ustawy o minimalnym wynagrodzeniu nie określają sztywno elementów, które powinien zawierać taki dokument. Musi jednak z niego wynikać, że wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia jest nie mniejsze niż minimalna stawka godzinowa. Najważniejsze, aby taki dokument wyraźnie wskazywał liczbę godzin oraz okres, w którym wypracował je zleceniobiorca.

Kto kontroluje przestrzeganie przepisów?

Instytucją odpowiedzialną za kontrolowanie zachowania minimalnej stawki godzinowej jest Państwowa Inspekcja Pracy. Odpowiada ona za przestrzeganie przepisów, a w razie konieczności może nałożyć sankcje na podmioty niewywiązujące się z tego obowiązku. Co do zasady PIP może prowadzić kontrolę przedsiębiorców o każdej porze dnia i nocy, bez wcześniejszej zapowiedzi.

Nieprzestrzeganie obowiązujących przepisów może grozić sankcjami nakładami przez odpowiednie organy kontrolujące.

Celem wdrożenia obowiązującej minimalnej stawki godzinowej, było podniesienie komfortu życia osób zatrudnionych w ramach umów zlecenie oraz o świadczenie usług. Odnotowywany z roku na rok wzrost kwoty minimalnej krajowej, a co za tym idzie i minimalnej stawki godzinowej, ma wpływ na poprawę warunków bytowych wielu ludzi. Możliwe, że badania ogólnorynkowe potwierdzą w przyszłości, że zabiegi polegające na podwyższeniu płacy minimalnej również w realny sposób wpłynęły na ograniczenie szarej strefy.