Od 1 lipca skierowanie do sanatorium tylko w wersji elektronicznej

Z usług oferowanych przez sanatoria można skorzystać na dwa sposoby – prywatnie albo w ramach NFZ. W tym drugim przypadku niezbędne jest skierowanie do sanatorium. Od 1 lipca 2023 roku zmieniają się zasady wydania takich dokumentów.

Kto może skorzystać z sanatorium w ramach NFZ?

Podstawowym aktem prawnym regulującym zasady kierowania pacjentów do sanatoriów w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (a więc bezpłatnie lub tylko przy częściowej odpłatności za świadczone usługi) jest Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 stycznia 2012 roku w sprawie sposobu kierowania i kwalifikowania pacjentów do zakładów lecznictwa uzdrowiskowego. Zgodnie z powyższą regulacją przy kwalifikowaniu pacjenta do zakładu lecznictwa uzdrowiskowego lekarz ocenia:

• stan zdrowia pacjenta;
• możliwość leczenia uzdrowiskowego przy wykorzystaniu właściwości naturalnych surowców leczniczych;
• przebieg choroby będącej wskazaniem do leczenia uzdrowiskowego lub rehabilitacji uzdrowiskowej, w ramach kierunków leczniczych uzdrowisk;
• efekty przebytego w przeszłości leczenia uzdrowiskowego lub rehabilitacji uzdrowiskowej, jeżeli pacjent korzystał z tej formy leczenia lub rehabilitacji;
• zdolność pacjenta do samoobsługi i samodzielnego poruszania się lub zdolność pacjenta do samoobsługi i samodzielnego przemieszczania się na wózku inwalidzkim.

Przeciwwskazanie do leczenia uzdrowiskowego albo rehabilitacji uzdrowiskowej stanowią:

• stan chorobowy, w którym leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitacja uzdrowiskowa przy wykorzystaniu właściwości naturalnych surowców leczniczych mogłyby spowodować pogorszenie stanu zdrowia pacjenta;
• choroba zakaźna w fazie ostrej;
• ciąża i połóg;
• czynna choroba nowotworowa oraz okres przed upływem 5 lat w przypadku: czerniaka złośliwego, białaczki, ziarnicy złośliwej, chłoniaków złośliwych, nowotworów nerki albo 12 miesięcy w przypadku innych nowotworów złośliwych – od zakończenia leczenia operacyjnego, chemioterapii lub radioterapii, z wyłączeniem leczenia hormonalnego.

Skierowanie do sanatorium

Do 1 lipca 2023 roku skierowania do sanatorium w ramach NFZ były wystawiane głównie w formie papierowej. Od tej daty obowiązuje już tylko forma elektroniczna, przy czym ustawodawca pozwala na wystawianie tradycyjnych skierowań w szczególnie uzasadnionych przypadkach – nie definiuje jednak, kiedy mają one miejsce. W praktyce papierowe skierowania mogą np. znaleźć zastosowanie, gdy lekarz nie ma dostępu do systemu e-zdrowie albo gdy skierowanie do sanatorium ma dotyczyć leczenia poza granicami Polski.

Pacjent przed uzyskaniem skierowania od swojego lekarza musi przejść obowiązkowe badania i kwalifikację medyczną – w tym zakresie nie wprowadzono zmian. Jeśli lekarz wyrazi zgodę na wyjazd pacjenta do sanatorium, wystawi mu e-skierowanie, podobnie jak ma to miejsce przy wypisywaniu elektronicznych recept. E-skierowanie do sanatorium jest zapisywane w systemie komputerowym i niezwłocznie po wystawieniu trafia do właściwego oddziału NFZ. Stanowi to spore ułatwienie dla pacjentów, ponieważ od tej pory nie muszą oni przynosić papierowego skierowania do swojego oddziału NFZ ani pamiętać o terminach dopełnienia wszystkich formalności. Wystawione e-skierowanie nie będzie również ograniczone terminem ważności – w przypadku dotychczasowych papierowych skierowań obowiązywał 30-dniowy okres na dostarczenie go do właściwego oddziału NFZ przez pacjenta.

Skierowanie do sanatorium w wersji elektronicznej nie skraca niestety czasu oczekiwania w kolejce do wskazanego sanatorium. Ze względu na limity przyjęć pacjenci niekiedy muszą wstrzymać się z wyjazdem nawet przez kilka lub kilkanaście miesięcy od dnia wystawienia skierowania przez lekarza. Aktualny stan kolejki można jednak z łatwością i za darmo sprawdzić na oficjalnej stronie NFZ – https://skierowania.nfz.gov.pl/ap-przegl-skier/ Potrzebne będą do tego numer skierowania oraz data urodzenia pacjenta. Średni czas oczekiwania na wyjazd do sanatorium w 2023 roku wynosi 8 miesięcy – w praktyce może on jednak wynosić nawet do 15 miesięcy. Dla porównania w 2022 roku średni czas oczekiwania wynosił aż 2,5 roku.

Wszystkie informacje dotyczące skierowania danej osoby do leczenia sanatoryjnego będą automatycznie przekazywane na jego IKP (Internetowe Konto Pacjenta). Każdy zainteresowany znajdzie tam datę wystawienia dokumentu, określenie sanatorium, do którego będzie musiał wyjechać, oraz dane lekarza wystawiającego dokument. Numer skierowania również odnajdziemy w IKP.

Kontrola e-skierowania do sanatorium

Wystawienie elektronicznego skierowania do sanatorium powoduje, że dokument zostaje automatycznie przesłany nie tylko na IKP danej osoby, lecz także do lekarza specjalisty w dziedzinie balneoklimatologii i medycyny fizykalnej zatrudnionego w NFZ. W ciągu 30 dni od daty otrzymania skierowania musi on zadecydować, czy odrzuci wystawiony dokument, czy też skieruje pacjenta na leczenie do ośrodka wskazanego przez lekarza-wystawcę skierowania.

W przypadku wydania pozytywnej decyzji pacjent otrzyma indywidualny numer skierowania dostępny na jego profilu w IKP oraz informację o miejscu i terminie wyjazdu. Dodatkowo takie informacje zostaną wysłane do pacjenta w formie pisemnej na jego adres zamieszkania. Jeśli jednak lekarz orzecznik zadecyduje o tym, że w danym przypadku leczenie sanatoryjne nie jest konieczne – wyda decyzję odmowną. Informacja o tym równie zostanie umieszczona w IKP oraz przesłana listem do pacjenta. Pamiętajmy, że taka decyzja jest ostateczna i nie przysługuje od niej żaden środek odwoławczy. Pacjent może jednak starać się o przyznanie mu miejsca w sanatorium w przyszłości, np. ze względu na pogarszający się stan zdrowia.

Pacjent ma dostęp do wszystkich swoich skierowań na leczenie sanatoryjne – zarówno w IKP, jak i aplikacji mojeIKP. Dotyczy to skierowań zaakceptowanych przez lekarza orzecznika oraz tych, które zostaną przez niego odrzucone w drodze weryfikacji.

Limity skierowań do sanatorium

Ze względu na ograniczone możliwości finansowe NFZ leczenie sanatoryjne związane jest nie tylko z koniecznością oczekiwania w kolejce na wyjazd do uzdrowiska, lecz także limitami przypadającymi na każdego pacjenta. Innymi słowy, każdy zainteresowany wyjazdem do sanatorium musi pamiętać, że przysługuje mu ograniczona liczba takich darmowych wizyt.

Zgodnie z informacjami podanymi przez NFZ – „W przypadku osób dorosłych zalecane jest korzystanie z ambulatoryjnego i sanatoryjnego leczenia uzdrowiskowego oraz rehabilitacji w sanatorium uzdrowiskowym nie częściej niż raz na 18 (osiemnaście) miesięcy, jednak kolejne skierowanie można złożyć do oddziału wojewódzkiego NFZ po upływie 12 miesięcy od zakończenia poprzedniego leczenia uzdrowiskowego. Pracownicy zakładów, które stosowały w produkcji azbest, zatrudnieni w tych zakładach w dniu 28 września 1997 roku lub przed tą datą, uprawnieni są do korzystania raz w roku z leczenia uzdrowiskowego i są zwolnieni z odpłatności związanej z leczeniem uzdrowiskowym” (źródło: https://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/leczenie-uzdrowiskowe1/)

W tym miejscu warto przypomnieć, że NFZ nie ponosi kosztów:

• przejazdu pacjenta skierowanego na leczenie uzdrowiskowe i z leczenia uzdrowiskowego;
• częściowej odpłatności za wyżywienie i zakwaterowanie w sanatoriach uzdrowiskowych;
• wyżywienia i zakwaterowania podczas korzystania z leczenia ambulatoryjnego;
• pobytu opiekuna pacjenta;
• dodatkowych obowiązujących w miejscu położenia zakładu opłat, np. opłat klimatycznych;
• zabiegów przyrodoleczniczych i rehabilitacyjnych niezwiązanych z chorobą podstawową, która jest bezpośrednią przyczyną skierowania na leczenie uzdrowiskowe.

Podsumowanie

Od 1 lipca 2023 roku w Polsce skierowania na leczenie sanatoryjne są wystawiane z drobnymi wyjątkami tylko w formie elektronicznej. Dla pacjenta oznacza to spore ułatwienie, ponieważ tak naprawdę nie musi podejmować żadnych dodatkowych czynności względem NFZ lub wyznaczonej placówki uzdrowiskowej. Wszystkie informacje na temat wystawionego e-skierowania pacjent odnajdzie na swoim koncie w IKP albo w aplikacji mojeIKP. Limity i czas oczekiwania na leczenie sanatoryjne pozostają bez zmian.