Za jakie badania i zaświadczenia płaci pracodawca?

Zostałem zatrudniony w pewnej firmie. Kadrowa skierowała mnie na badania lekarskie oraz wskazała, że muszę posiadać badania sanepidowskie oraz zaświadczenie o niekaralności. Czy za wszystkie te dokumenty sam mam ponosić koszty? Czy przepisy regulują za jakie badania i zaświadczenia płaci pracodawca?

Dariusz, Kalisz

Co do zasady wszelkie koszty związane z przygotowaniem i dopuszczeniem pracownika do wykonywania pracy ponosi pracodawca. To, za jakie badania i zaświadczenia płaci pracodawca w głównej mierze regulują przepisy.

Badania lekarskie

Każdy pracownik przed rozpoczęciem pracy musi zostać skierowany przez pracodawcę do lekarza medycyny pracy w celu wykonania wstępnych badań. Pracodawca nie może dopuścić pracownika do wykonywania pracy bez ważnych badań lekarskich. W związku z tym są one finansowane ze środków pracodawcy.

Pracodawca ma możliwość zarówno z góry opłacić pracownikowi badania lekarskie na które został skierowany, jak i również może on dokonać zwrotu poniesionych przez pracownika kosztów na poczet omawianych badań.

Orzeczenie na cele sanitarno-epidemiologiczne

Orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych jest wymaganym dokumentem przy wykonywaniu pracy, w której istnieje ryzyko przenoszenia chorób zakaźnych. Wymóg posiadania takiego orzeczenia przede wszystkim dotyczy pracowników wykonujących pracę przy żywności i wodzie przeznaczonej do spożycia oraz leków podawanych doustnie.

Podobnie jak w przypadku badań lekarskich koszty wyrobienia orzeczenia ponosi pracodawca. Jednak wielu pracodawców, chcąc oszczędzić koszty, już w ogłoszeniu o pracę wskazuje, że szuka osób posiadających już ważne badania sanitarno-epidemiologiczne. Jeśli jest to wyraźny wymóg zatrudnienia danej osoby na stanowisku, to pracownik sam powinien ponieść koszty wykonania badań.

Potencjalny koszt wyrobienia orzeczenia to kwota rzędu 200-500 zł.  W kwocie tej zawiera się cena badania materiału na nosicielstwo prątków gruźlicy lub innych czynników chorobotwórczych. Oczywiście pracownicy, objęci obowiązkiem wyrobienia orzeczenia również zobowiązani są do przejścia przez badania lekarskie zgodnie z obowiązującym stanem prawnym.

Zaświadczenie o niekaralności

Za jakie badania i zaświadczenia płaci pracodawca zgodnie z przepisami pracy? Czasami ze względu na charakter wykonywanej pracy, pracodawcy wymagają od swoich pracowników przedstawienia zaświadczenia o niekaralności. Zaświadczenie takie wydawane jest na podstawie Krajowego Rejestru Karnego. W celu otrzymania zaświadczenia należy złożyć wniosek w punkcie informacyjnym przy sądzie rejonowym lub okręgowym. Koszt złożenia takiego wniosku wynosi 30 zł, a jeśli jest składany online - 20 zł. Jednakże, przepisy nie określają wprost obowiązku pokrycia przez pracodawcę kosztów takiego zaświadczenia. Może to argumentować przedstawieniem niezbędnych dokumentów przed rozpoczęciem zatrudnienia.