Pracownik powołany do wojska - z jakich przywilejów może skorzystać?

Jestem zatrudniony w ramach umowy o pracę na czas określony od 31.08.2021 r. Jednak 25.09.2021 r. mój szef wręczył mi wypowiedzenie i wysłał na urlop wypoczynkowy. Dwa dni później odebrałem kartę powołania do służby wojskowej. Okres wypowiedzenia miał upłynąć 10.10.2021r. Czy pracodawca miał prawo mnie zwolnić? Jeśli nie, to czy należy mi się jakiś dodatek od pracodawcy z powodu powołania do wojska i czy za okres odbywania służby będę otrzymywał od niego wynagrodzenie? Jakie prawa ma pracownik powołany do wojska?

Michał, Kalisz

Pracownik powołany do wojska bardzo często obawia się, co z jego dotychczasową pracą i wynagrodzeniem za nią. Na szczęście takie obawy są zbędne. W artykule zostaną przedstawione szczególne prawa powołanego pracownika, których pracodawca nie może naruszyć.

Pracownik powołany do wojska - czy pracodawca może go zwolnić?

W okresie między otrzymaniem karty powołania do służby wojskowej do dnia jej zakończenia poborowy chroniony jest przed zwolnieniem. Dotyczy to zarówno służby przygotowawczej, jak i czynnej. Ta pierwsza dotyczy ochotników, którzy wcześniej nie pełnili czynnej służby wojskowej. Ochrona stosunku pracy obejmuje wszystkie rodzaje umowy o pracę, nawet jeżeli pracodawca wypowiedział pracownikowi umowę, a w okresie wypowiedzenia dostarczono mu kartę powołania do służby. W takiej sytuacji wypowiedzenie jest bezskuteczne. Rozwiązanie stosunku pracy może nastąpić jedynie na wyraźne żądanie pracownika.

Istnieją pewne odstępstwa od tej zasady. Ochrona nie dotyczy następujących sytuacji:

• ogłoszenie upadłości lub likwidacji firmy,
• zwolnienie pracownika w trybie dyscyplinarnym,
• powołanie do jednodniowych ćwiczeń w ramach czynnej służby wojskowej.

Dodatkowo pracownikowi zatrudnionemu w ramach umowy o pracę na okres próbny, który dostał powołanie do wojska, umowa automatycznie zmienia się na umowę na czas nieokreślony, jeśli okres próbny kończy się po powołaniu do służby wojskowej. Zasada ta nie dotyczy umowy o pracę na czas określony lub wykonywania określonej pracy (te umowy ulegają rozwiązaniu po upływie wskazanego w nich czasu) oraz powołania do jednodniowych ćwiczeń w ramach czynnej służby.

Odprawa dla pracownika i odszkodowanie dla pracodawcy

Pracownik powołany do wojska w ramach zasadniczej lub okresowej służby wojskowej powinien otrzymać od pracodawcy odprawę w wysokości 2-tygodniowego wynagrodzenia obliczanego jak ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Jak wyliczyć ekwiwalent? Odprawa nie należy się w przypadku kolejnego powołania do tej samej służby.

Z kolei pracodawca osoby powołanej do wojska może ubiegać się o rekompensatę w trybie administracyjnym, ale tylko jeżeli będzie w stanie wykazać stratę z powodu nieobecności pracownika. Wniosek musi zostać wysłany nie później niż w ciągu 10 dni od dnia zwolnienia pracownika z ćwiczeń wojskowych albo pełnienia okresowej służby wojskowej.

Pracownik powołany do wojska a dodatkowe dni wolne

Pracownik powołany do wojska może złożyć pracodawcy wniosek o dni wolne w wymiarze:

• 2 dni - jeżeli pracownik powołany jest do zasadniczej lub okresowej służby wojskowej,
• 1 dnia - jeżeli pracownik wezwany jest na ćwiczenia wojskowe trwające dłużej niż 30 dni.

Dodatkowo pracownik powołany do wojska ma prawo do skorzystania z urlopu bezpłatnego na czas trwania ćwiczeń lub służby. Pracodawca nie może mu go odmówić. Urlop nie dotyczy ćwiczeń trwających do 24 godzin odbywanych w czasie wolnym od pracy.

Pracownik powołany do wojska a wynagrodzenie

Pracodawca nie ma obowiązku wypłaty wynagrodzenia powołanemu pracownikowi za urlop bezpłatny i za czas ćwiczeń. To od szefa zależy, czy pokryje te koszty. Nie oznacza to jednak, że w razie braku wypłaty od pracodawcy, za ten okres w ogóle pracownik nie dostanie zapłaty.

Za każdy dzień powołana osoba otrzymuje uposażenie w zależności od stopnia wojskowego. Jeżeli kwota ta będzie niższa niż niewypłacone wynagrodzenie, może ubiegać się o rekompensatę z wojska. Wystarczy dostarczyć do wojska zaświadczenie o zarobkach. Aby otrzymać to świadczenie, należy w ciągu 3 miesięcy od zakończenia ćwiczeń wysłać wniosek do urzędu samorządu terytorialnego właściwego dla miejsca zamieszkania. Świadczenie to nie dotyczy ćwiczeń trwających do 24 godzin, odbywanych w czasie wolnym od pracy.

Ile wyniesie rekompensata z wojska?

Świadczenie wypłacane przez wojsko oblicza się, dzieląc przez 30 wynagrodzenie otrzymane w grudniu roku poprzedniego. Wynik należy pomnożyć przez dni odbywania służby. Co ważne, otrzymana kwota może ulec ograniczeniu. Stanie się tak, jeżeli 1/30 wynagrodzenia będzie wyższa niż 2,5-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Jak wrócić do pracy po odbyciu służby?

Pracownik po zakończeniu służby wojskowej może domagać się od pracodawcy zatrudnienia go na poprzednio zajmowanym stanowisku lub na stanowisku równorzędnym, jeśli chodzi o rodzaj wykonywanej pracy i wynagrodzenie. Ważne jest, aby zgłosił się do pracodawcy w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia ze służby. Po tym czasie stosunek pracy wygasa, chyba że powracający ze służby nie stawił się w wyznaczonym czasie ze względu na zdarzenia i okoliczności niezależne od niego.

Powołany, który nie stawił się do pracy w ciągu 30 dni, otrzyma świadectwo pracy, w którym powinny zostać wskazane daty odbywania służby. Jako przyczynę wygaśnięcia stosunku pracy należy podać niestawienie się pracownika do pracy w ciągu 30 dni od zakończenia służby.