Aneks do umowy o pracę - w jakich przypadkach i co powinien zawierać?
Umowa o pracę jest najbardziej stabilną formą zatrudnienia i zmiana jakiegokolwiek jej zapisu wiąże się z koniecznością spełnienia określonych prawnie formalności. Z tego powodu jednym z najistotniejszych elementów stają się wszelkiego rodzaju aneksy do umowy. W jakich okolicznościach można sporządzić aneks do umowy, co powinny zawierać i jaką formę przybrać? Jeśli zadajesz sobie tego typu pytania, poniższy tekst jest właśnie dla Ciebie! Zachęcamy do lektury!
Aneks do umowy o pracę
Zarówno pracownik, jak i pracodawca podpisujący umowę o pracę muszą mieć świadomość tego, że w określonych przepisami przypadkach można zmienić jej zapisy. Co do zasady jest to możliwe wyłącznie za zgodą obu stron, ale nie zmienia to faktu, ale często aneks jest tworzony także na podstawie oświadczenia woli jednej ze stron. Warto przyjrzeć się temu tematowi nieco dokładniej.
Umowa o pracę - co musi zawierać?
Osoby zatrudnione w danej firmie na podstawie umowy o pracę są chronione przez przepisy Kodeksu pracy i wiele innych aktów prawnych, które tę ustawę uzupełniają. Umowa o pracę może być zawarta na okres próbny, który wynosi maksymalnie trzy miesiące, następnie podpisuje się umowę na czas określony, a najbardziej trwałą formą stosunku pracy jest umowa na czas nieokreślony. Najczęściej to właśnie w przypadku tej ostatniej wiele różnego rodzaju modyfikacji wprowadza się poprzez aneks do umowy. Polski ustawodawca wymaga bowiem od obu stron transparentności, a przede wszystkim formy pisemnej, która odgrywa ogromną rolę dowodową w sytuacji, gdy dojdzie do jakiegokolwiek sporu. W umowie o pracę muszą znaleźć się informacje dotyczące stron umowy, rodzaju, daty jej zawarcia, warunków pracy oraz wynagrodzenia, rodzaju pracy, miejsca jej wykonywania, wymiaru czasu pracy, terminu rozpoczęcia i wielu innych istotnych kwestii. Im więcej szczegółów znajdzie się w umowie, tym lepiej!
Aneks do umowy - czym jest?
Aneks do umowy o pracę jest dokumentem, który potwierdza zgodne oświadczenia woli stron stosunku pracy co do zmian w pierwotnej umowie. Często jest także określany porozumieniem zmieniającym, co ma odzwierciedlenie w przepisach prawa pracy. W istocie aneks należy traktować jako swoiste porozumienie między pracownikiem a pracodawcą, które w chwili zawarcia staje się integralną częścią umowy o pracę i może zmienić określone zapisy. To dlatego tak ważną kwestią jest dokładne wskazanie w aneksie, jakie konkretnie elementy umowy zostają zmienione. Aneks może być zawarty bezterminowo lub na określony czas, ale w tej drugiej sytuacji należy dokładnie wskazać termin końcowy, który musi być wypisany na dokumencie.
Aneks do umowy - treść i forma
W myśl art. 29 Kodeksu pracy, zmiany warunków umowy o pracę wymagają formy pisemnej. Co prawda, w przepisach nie znajdziemy dokładnego uregulowania kwestii aneksu do umowy, ale przyjmuje się, że najlepiej sporządzić go właśnie na piśmie, tak jak sporządzona została sama umowa o pracę. Jeśli chodzi o samą treść aneksu, strony mają tutaj pełną dowolność, choć oczywiście muszą trzymać się norm prawnych. Na dokumencie powinny znaleźć się następujące informacje: data oraz miejsce zawarcia; nazwę dokumentu, określenie stron aneksu (muszą być takie same jak w umowie o pracę); wskazanie umowy pierwotnej - numeru oraz daty zawarcia; określenie, które postanowienia ulegają zmianie; określenie nowych postanowień; zastrzeżenie, że pozostałe warunki nie ulegają modyfikacji; podanie okresu obowiązywania nowych zapisów. Każdy aneks musi być własnoręcznie podpisany przez obie strony, a następnie dołączony do umowy o pracę i przechowywany zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Kiedy można przygotować aneks?
Aneks do umowy można zawrzeć w dowolnym czasie, nawet wówczas, gdy pracownik znajduje się pod szczególną ochroną na mocy przepisów Kodeksu pracy. Mowa tutaj m.in. o przypadku, gdy zatrudniony przebywa na urlopie wypoczynkowym, zwolnieniu lekarskim czy jest nieobecny w pracy z innych powodów. Ponadto, dotyczy to grup chronionych, a więc kobiet w ciąży, osób starszych, pracowników z prawem do emerytury itp. Aneks do umowy o pracę może dotyczyć takich spraw jak zmiany wynagrodzenia, zmiany stanowiska pracy, zmiany wymiaru czasu pracy, miejsca jej wykonywania czy też zmiany w zakresie wprowadzenia nowych obowiązków pracownika. W każdym przypadku osoba zatrudniona musi wyrazić zgodę na tego typu modyfikacje. Pracownik ma prawo do odmowy, nawet wtedy, gdy nowe warunki są dla niego korzystne. Wówczas zmiany nie są wprowadzone i obowiązują warunki pierwotnej umowy o pracę.
Czego nie można zmienić aneksem?
Istnieje kilka kwestii, których nie można zmienić za pomocą aneksu do umowy. Zgodnie z polskim prawem nie można w tej formie przedłużyć umowy o pracę na czas określony. Poza tym, aneks nie może posiadać zapisów, które w jakikolwiek sposób pogorszyłoby warunki pracownika, a więc obniżać jego wynagrodzenia poniżej gwarantowanego prawnie minimum. W razie jakichkolwiek sporów co do wprowadzenia aneksu obie strony mogą skierować sprawę do sądu pracy, który dokładnie przyjrzy się całej sprawie i wyda wiążące rozstrzygnięcie.