Przeniesienie niewykorzystanego urlopu na kolejną umowę - czy jest możliwe?
Za tydzień kończy mi się umowa na okres próbny. W trakcie 3 miesięcy jej trwania nie wykorzystałam ani jednego dnia urlopu. Czy jeśli współpraca będzie kontynuowana, to nastąpi przeniesienie niewykorzystanego urlopu, czy pracodawca powinien wypłacić mi ekwiwalent pieniężny?
Marta, Chełm
Pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego niezależnie od tego, na jaki okres był zawarty stosunek pracy. Zwykle po zakończeniu umowy pracodawca powinien wypłacić ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Jednak inaczej wygląda to w przypadku kontynuacji zatrudnienia po zakończeniu umowy zawartej na określony czas.
Wymiar urlopu wypoczynkowego w czasie umowy na okres próbny
Prawo do urlopu wypoczynkowego pracownik nabywa zwykle od pierwszego dnia zatrudnienia. Nie dotyczy to jedynie osób rozpoczynających pierwszą pracę. Wówczas urlop uzyskuje się w wymiarze 1/12 po przepracowaniu każdego kolejnego miesiąca.
Roczny limit urlopu wynosi odpowiednio 20 lub 26 dni i zależy od stażu pracy. Jeśli pracownik posiada co najmniej 10-letni staż, to przysługuje mu na rok wyższa pula urlopu, jeżeli natomiast przepracował mniej, wtedy będzie mógł wykorzystać 20 dni.
W przypadku umowy o pracę na okres próbny pracownik również ma prawo do urlopu. Wymiar wypoczynku powinien zostać naliczony proporcjonalnie do czasu trwania zatrudnienia. Nie ma przy tym znaczenia, czy zatrudnienie trwa pełne miesiące kalendarzowe. Każdy miesiąc, w którym pracownik jest zatrudniony, przyjmowany jest do okresu, za jaki wyliczany jest urlop – nawet w przypadku gdy pracownik faktycznie przepracował jedynie część miesiąca.
Przykład 1.
Pani Żaneta została zatrudniona na okres próbny od 13 września do 12 grudnia. Posiada 10-letni staż pracy. Urlop wypoczynkowy za 4 miesiące zatrudnienia będzie naliczony w następujący sposób: 26 dni / 12 miesięcy x 4 miesiące zatrudnienia = 9 dni.
Kiedy pracownik powinien otrzymać ekwiwalent?
Jak wskazuje art. 171 Kodeksu pracy, w razie niewykorzystania przez pracownika urlopu wypoczynkowego w naturze podczas zatrudnienia pracodawca zobowiązany jest do wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za pozostały wymiar.
Przykład 2.
Pani Zofia była zatrudniona na podstawie umowy na okres próbny na 3 miesiące. Przysługiwało jej przez ten czas 5 dni urlopu. Strony postanowiły, że nie będą kontynuować współpracy. Pracownica nie wykorzystała ani jednego dnia w trakcie zatrudnienia, dlatego pracodawca powinien wypłacić jej ekwiwalent pieniężny.
Co ważne, ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy powinien zostać wypłacony w ostatnim dniu zatrudnienia.
Przeniesienie niewykorzystanego urlopu na kolejną umowę
Jak wskazano wcześniej, ekwiwalent za urlop przysługuje po rozwiązaniu umowy o pracę. Jednakże od tej zasady istnieje wyjątek – nie ma konieczności naliczania takiego świadczenia pracownikowi, z którym bezpośrednio po zakończeniu jednej umowy zawarto kolejną. Wtedy strony mogą zawrzeć porozumienie o wykorzystaniu urlopu wypoczynkowego podczas kontynuacji zatrudnienia.
Przykład 3.
Pan Patryk jest zatrudniony na okres próbny od 1 września do 30 listopada 2024 roku. Strony postanowiły, że współpraca będzie kontynuowana. Po zakończeniu umowy na okres próbny pracownik miał do wykorzystania 5 dni urlopu. Zostały one przeniesione na kolejny okres. Oznacza to, że pan Patryk do końca roku może wykorzystać urlop w wymiarze 7 dni (20 dni / 12 miesięcy x 4 miesiące).
[…] Ekwiwalent pieniężny, zgodnie z pierwszym z wymienionych przepisów, przysługuje bowiem dopiero w przypadku niewykorzystania i niemożności wykorzystania przysługującego pracownikowi urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, które powoduje przekształcenie prawa do urlopu wypoczynkowego w roszczenie o wypłatę ekwiwalentu pieniężnego, a skutek ten następuje niezależnie od woli stron (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 29 marca 2001 roku, I PKN 336/00, OSNP 2003 nr 1, poz. 14; z 25 stycznia 2006 roku, I PK 124/05, OSNP 2006 nr 23–24, poz. 354). Jeśli więc, jak w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy, nie doszło do rozwiązania lub wygaśnięcia łączącego strony stosunku pracy oraz do ponownego jego zawarcia, lecz wyłącznie do przekształcenia stosunku pracy mającego postać zmiany warunków pracy i płacy, to pracownik zachowuje prawo do niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego w naturze na stanowisku zajmowanym w następstwie tej zmiany. Ekwiwalent pieniężny będzie mu natomiast przysługiwał dopiero po definitywnym rozwiązaniu lub wygaśnięciu stosunku pracy.
W razie kontynuacji zatrudnienia po zakończeniu umowy na okres próbny strony stosunku pracy mogą oczywiście postanowić, że pracownikowi zostanie jednak wypłacony również ekwiwalent.
Przykład 4.
Pan Patryk z przykładu 3. będzie miał jednak wypłacony ekwiwalent urlopowy za okres umowy próbnej. Czyli świadczenie pieniężne dostanie za 5 dni urlopu wypoczynkowego, co oznacza, że w grudniu 2024 roku będzie przysługiwało mu nie 7, a 2 dni urlopu.
Jeżeli zdarzy się tak, że pomiędzy umowami wystąpi co najmniej jeden dzień przerwy, to w takiej sytuacji przeniesienie niewykorzystanego urlopu na kolejną umowę co do zasady nie będzie możliwe i właściwym wyjściem będzie wypłata ekwiwalentu. Jednakże zdania w tym zakresie są podzielone. Niektórzy eksperci twierdzą, że w przypadku przerwy przypadającej na weekend zawarcie wspomnianego postanowienia także będzie możliwe.
Termin zawarcia porozumienia
Porozumienie dotyczące przeniesienia niewykorzystanego urlopu na kolejny okres zatrudnienia powinno zostać zawarte przed upływem czasu, na jaki została zawarta umowa. Należy przez to rozumieć, że konieczne jest zawarcie go maksymalnie w ostatnim dniu zatrudnienia. W innym przypadku w dniu ustania stosunku pracy prawo do urlopu w naturze przekształci się automatycznie w prawo do ekwiwalentu pieniężnego.
Podsumowując, przeniesienie niewykorzystanego urlopu na kolejną umowę jest możliwe, jeżeli zatrudnienie jest kontynuowane. Jeśli nie zostanie zawarte w tej sprawie odpowiednie porozumienie, pracodawca zobowiązany będzie do wypłacenia pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego.
