Poradnik Pracownika

Sposoby na obniżenie rat kredytów

Nieustannie pojawiają się informacje o trudnej sytuacji kredytobiorców, którzy wraz ze wzrostem stóp kredytowych i stawki WIBOR narażeni są na wyższe raty z tytułu spłaty zaciągniętych kredytów. Dlatego też kredytobiorcy poszukują rozwiązań pozwalających na obniżenie ich rat. Z artykułu dowiesz się, jakie są sposoby na obniżenie rat kredytów.

Sposoby na obniżenie rat kredytów

Sposobem na obniżenie rosnących rat kredytu jest m.in.:

  • wydłużenie okresu kredytowania,
  • refinansowanie kredytu,
  • konsolidacja kredytów.

Wydłużenie okresu kredytowania

Wśród wymienianych sposobów na zmniejszenie raty kredytu hipotecznego wskazuje się wydłużenie okresu kredytowania. To rozwiązanie oznacza, że kredytobiorca będzie spłacać kredyt przez dłuższy czas, niż pierwotnie ustalono.

Dług rozłoży się na więcej miesięcy, dlatego poszczególna wysokość rat będzie niższa.

Rozwiązanie to zwiększa ogólne koszty kredytowania, ponieważ im dłuższy okres spłaty kredytu hipotecznego, tym więcej odsetek trzeba zapłacić na rzecz banku.

Należy wskazać, że zgodnie z rekomendacją wydaną przez Komisję Nadzoru Finansowego okres kredytowania nie może przekroczyć 35 lat.

Wydłużenie okresu kredytowania następuje na wniosek kredytobiorcy. Wniosek składa się do banku, który udzielił kredytu.

Przed złożeniem wniosku warto skontaktować się z placówką banku, czy wymagane są dodatkowe dokumenty do takiego wniosku. Bank może ponownie sprawdzić zdolność kredytową i w tym celu żądać dodatkowych dokumentów od kredytobiorcy np. aktualnej informacji o osiąganym dochodzie.

W przypadku uwzględnienia wniosku zawierany jest stosowny aneks do umowy kredytowej. Zawarcie aneksu do umowy może wiązać się z koniecznością poniesienia dodatkowych kosztów.

Przykład 1.
Pani Anna i pan Krystian w 2010 roku zaciągnęli kredyt na zakup mieszkania w banku A. Kredyt został im udzielony na 20 lat. Obecnie małżonkowie mają problem ze spłatą kredytu, dlatego zdecydowali się wydłużyć okres kredytowania. Bank A oferuje maksymalnie przedłużenie okresu kredytowania na 35 lat. Małżonkowie zdecydowali się, aby zobowiązanie kredytowe było rozłożone na ten czas. W tym celu zawarli aneks do umowy kredytowej. Raty ich kredytu uległy obniżeniu. Zwiększeniu uległ jedynie całkowity koszt kredytu, ale małżonkowie liczyli się z tym faktem.

Refinansowanie kredytu

Refinansowanie kredytu sprowadza się do przeniesienia posiadanego zobowiązania z jednego banku do innego, który zaoferuje lepsze warunki spłaty.

Bank udzielający kredytu refinansowego spłaca całość kredytu zaciągniętego w innym banku, a następnie wymaga regularnej spłaty rat kolejnego kredytu.

Przykład 2.
Pan Jan w 2015 roku zaciągnął kredyt na zakup nieruchomości w banku A. Z perspektywy czasu kredyt ten udzielony został mu na niekorzystnych warunkach. W 2022 roku w związku z sytuacją i znaczącym wzrostem rat kredytu zdecydował się sprawdzić oferty refinansowania. Pan Jan wybrał ofertę banku C. Bank C spłacił całe zobowiązanie pana Jana w banku A z tytułu umowy kredytu, a mężczyzna ma obowiązek spłacać raty kredytu w banku C.

Refinansowanie kredytu pozwala oszczędzić kilka, a nawet kilkanaście tysięcy złotych.

Z oferty refinansowania można skorzystać w dowolnym banku. Warto porównać oferty kilku banków, co pozwoli na wybranie najkorzystniejszej oferty refinansowania.

Konsolidacja kredytu

Konsolidacja kredytów to rozwiązanie dla osób, które mają co najmniej 2 lub więcej kredytów.

W takim przypadku bank udzielający kredytu spłaca dotychczasowe długi w zamian za zaciągnięcie u niego kredytu konsolidacyjnego.

Przykład 3.
Pan Jan spłaca kredyt na zakup nieruchomości, kredyt na samochód, i kredyt gotówkowy. Aktualnie wysokość wszystkich rat kształtuje się na poziomie około 6000 zł. Po konsolidacji kredytów raty te będą wynosić łącznie 4500 zł.

Zmiana formy oprocentowania ze zmiennego na stałe

Kredytobiorcy mogą również rozważyć zmianę formy oprocentowania kredytu ze zmiennego na oprocentowanie stałe.

W wypadku stałego oprocentowania kredytu hipotecznego odsetki wyliczane są na podstawie stałej stopy procentowej, którą bank oblicza na podstawie ustalonego przez siebie wskaźnika.

Stała stopa oprocentowania ustalana jest przez bank na różne okresy – może to być 5, 7 czy nawet 10 lat. Najczęściej stała stopa ustalana jest na 5 lat.

Po upływie okresu obowiązywania oprocentowania stałego można kontynuować je przez kolejny okres lub wybrać oprocentowanie zmienne.

Wakacje kredytowe

Rozwiązaniem doraźnym pozwalającym na zaoszczędzenie pieniędzy w obecnym kryzysie są wakacje kredytowe. Wakacje kredytowe wprowadzone zostały na mocy Ustawy z dnia 7 lipca 2022 roku o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. W uzasadnieniu projektu ustawy wskazano na konieczność wprowadzenia form wsparcia dla kredytobiorców obejmującego możliwość czasowego zawieszenia wykonywania umowy o kredyt hipoteczny.

Kredytodawca zawiesza spłatę kredytu hipotecznego udzielonego w walucie polskiej, z wyłączeniem kredytów indeksowanych lub denominowanych do waluty innej niż waluta polska na wniosek kredytobiorcy. Zawieszenie dotyczy wyłącznie spłaty kredytu hipotecznego, udzielonego na podstawie umowy o kredyt hipoteczny, która może być uznana za umowę o kredyt hipoteczny w rozumieniu Ustawy z dnia 23 marca 2017 roku o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami. Zawieszenie spłaty kredytu dotyczy tylko jednej umowy kredytowej zawartej w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych.

Kredytobiorca, chcąc skorzystać z wakacji kredytowych, musi także spełnić warunek dotyczący tego, że umowa kredytu hipotecznego musiała zostać zawarta przed 1 lipca 2022 roku. Dotyczy to także umów zawartych przed dniem wejścia w życie Ustawy z dnia 23 marca 2017 roku o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami. Ponadto z wakacji kredytowych mogą skorzystać ci kredytobiorcy, których termin zakończenia okresu kredytowania określony w umowach o kredyt przypada co najmniej po upływie 6 miesięcy, licząc od 1 lipca 2022 roku.

Zawieszenie spłaty kredytu przysługuje w następujących przypadkach:

  • od 1 sierpnia 2022 roku do 30 września 2022 roku przez 2 miesiące,
  • od 1 października 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku przez 2 miesiące,
  • od 1 stycznia 2023 roku do 31 grudnia 2023 roku przez 1 miesiąc w każdym kwartale roku.

W okresie zawieszenia kredytobiorca nie ma obowiązku dokonywania płatności wynikających z umowy o kredyt, z wyjątkiem opłat z tytułu ubezpieczeń powiązanych z tą umową.

Odsetki w okresie zawieszenia spłaty kredytu nie są naliczane.

Ponadto okresu zawieszenia spłaty kredytu nie wlicza się do okresu kredytowania. Okres kredytowania oraz terminy przewidziane w umowie ulegają przedłużeniu o okres zawieszenia spłaty kredytu. Zmiana okresu kredytowania w wyniku zawieszenia spłaty kredytu nie wymaga zgody osób, które ustanowiły zabezpieczenie kredytu, ani jej ujawnienia w treści hipoteki stanowiącej zabezpieczenie spłaty kredytu.

Procedura wakacji kredytowych wymaga, aby kredytobiorca złożył do kredytodawcy wniosek, na podstawie którego kredytodawca zawiesza wykonanie umowy o kredyt hipoteczny udzielony w walucie polskiej.

Wniosek o zawieszenie wykonania umowy kredytowej można złożyć w postaci papierowej lub elektronicznej, w tym za pośrednictwem systemu bankowości elektronicznej.

Wniosek o zawieszenie wykonania umowy kredytowej musi zawierać:

  • oznaczenie kredytobiorcy;
  • oznaczenie kredytodawcy;
  • oznaczenie umowy kredytu, którego wniosek dotyczy;
  • wskazanie wnioskowanego okresu lub okresów zawieszenia umowy;
  • oświadczenie, że wniosek dotyczy nieruchomości przeznaczonej na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.

Oświadczenie, że wniosek dotyczy nieruchomości przeznaczonej na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, kredytobiorca składa pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Oświadczenie to musi być zawarte we wniosku o zawieszenie spłaty kredytu poprzez zawarcie klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Zawarcie powyższej klauzuli we wniosku o zawieszenie wykonania umowy zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Wykonanie umowy zostaje zawieszone na okres wskazany przez kredytobiorcę we wniosku z dniem doręczenia go kredytodawcy.

Po otrzymaniu wniosku konsumenta o zawieszenie wykonania umowy o kredyt kredytodawca w terminie 21 dni od dnia doręczenia wniosku potwierdza jego otrzymanie i przekazuje potwierdzenie kredytobiorcy.

W potwierdzeniu przekazywanym kredytobiorcy kredytodawca wskazuje okres, na który zostało zawieszone wykonywanie umowy, oraz wysokość opłat z tytułu ubezpieczeń. Brak przekazania potwierdzenia nie wpływa na rozpoczęcie zawieszenia wykonania umowy.

Pomoc z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców

Ponadto doraźnym wsparciem dla kredytobiorców może być pomoc udzielana przez Fundusz Wsparcia Kredytobiorców.

Wsparcie to polega na przekazywaniu kredytodawcy przez Bank Gospodarstwa Krajowego kwoty środków pieniężnych z przeznaczeniem na spłatę zobowiązań kredytobiorcy z tytułu kredytu mieszkaniowego przez okres nie dłuższy niż 36 miesięcy w kwocie nie wyższej niż 2000 zł za miesiąc. Zwrot wsparcia rozpoczyna się w miesiącu następującym po miesiącu, w którym upłynęły 2 lata od wypłaty ostatniej raty wsparcia.

Wniosek o wsparcie należy złożyć u kredytodawcy.

Wsparcie może być przyznane, jeżeli wnioskodawca spełnia 1 z poniższych warunków:

  • w dniu złożenia wniosku o wsparcie co najmniej 1 z kredytobiorców ma status bezrobotnego, lub
  • wartość wskaźnika stosunku wydatków kredytobiorcy związanych z obsługą miesięcznej raty kapitałowej i odsetkowej kredytu mieszkaniowego do miesięcznego dochodu gospodarstwa domowego kredytobiorcy przekracza 50%, lub
  • miesięczny dochód gospodarstwa domowego pomniejszony o miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego nie przekracza w przypadku gospodarstwa domowego jednoosobowego w 2022 roku kwoty 1552 zł albo w przypadku gospodarstwa domowego wieloosobowego w 2022 roku kwoty 1200 zł na osobę.

Wsparcie nie może być przyznane, jeżeli:

  • utrata zatrudnienia przez co najmniej jednego z kredytobiorców nastąpiła w wyniku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem przez kredytobiorcę lub rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika;
  • jeden z kredytobiorców uzyskał wsparcie na zasadach określonych w Ustawie z dnia 9 października 2015 roku o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej, chyba że wsparcie nie jest już udzielane, a okres udzielonego wsparcia nie przekroczył 35 miesięcy;
  • umowa kredytu mieszkaniowego została wypowiedziana przed złożeniem wniosku o udzielenie wsparcia;
  • kredytobiorca w chwili złożenia wniosku jest właścicielem innego lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego bądź był nim w okresie 6 miesięcy przed złożeniem wniosku;
  • kredytobiorca w chwili złożenia wniosku posiada inne spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej bądź miał takie prawo w okresie 6 miesięcy przed złożeniem wniosku;
  • kredytobiorca w chwili złożenia wniosku posiada inne roszczenie o przeniesienie na niego prawa własności lokalu mieszkalnego, domu jednorodzinnego, spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej bądź posiadał takie roszczenie w okresie 6 miesięcy przed złożeniem wniosku.

Podsumowując, każdy kredytobiorca, który boryka się z problemem wysokich rat kredytów, powinien zapoznać się z przedstawionymi możliwościami i wybrać tę, która będzie dla niego najodpowiedniejsza.