Wakacje kredytowe – nowe zasady

Wzrost stóp procentowych wiążący się z koniecznością walki z inflacją przez ostatnie lata miał ogromny wpływ na raty kredytów. W związku z potrzebą pomocy kredytobiorcom wprowadzone zostały wakacje kredytowe, które uregulowano w ustawie o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. Jak aktualnie wyglądają zasady korzystania z wakacji kredytowych i co zmieni się w najbliższym czasie, wyjaśniamy poniżej. 

Jakich umów dotyczą wakacje kredytowe?

Wakacje kredytowe znajdują zastosowanie w przypadku umów kredytowych zawartych przed 1 lipca 2022 roku, w tym również do umów zawartych przed dniem wejścia w życie Ustawy z dnia 23 marca 2017 roku o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami, jeżeli termin zakończenia okresu kredytowania określony w tych umowach przypada po upływie 6 miesięcy od tej daty. 

Wakacje kredytowe są udzielane na wniosek konsumenta i dotyczą kredytu hipotecznego udzielonego w walucie polskiej, z wyłączeniem kredytów indeksowanych lub denominowanych do waluty innej niż waluta polska.

1. prawa własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, a także ich budowy lub przebudowy w rozumieniu Ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane; 
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu;
3. prawa własności nieruchomości gruntowej lub jej części;
4. udziału we współwłasności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w nieruchomości gruntowej.

Umową o kredyt hipoteczny po spełnieniu powyższych warunków będzie w szczególności:

1. umowa pożyczki;
2. umowa kredytu w rozumieniu Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe;
3. umowa o odroczeniu konsumentowi terminu spełnienia świadczenia pieniężnego;
4. umowa o kredyt, w której kredytodawca zaciąga zobowiązanie wobec osoby trzeciej, a konsument zobowiązuje się do zwrotu kredytodawcy spełnionego świadczenia;
5. umowa o kredyt odnawialny.

Dotychczasowe okresy wakacji kredytowych

Dotychczas zawieszenie spłaty kredytu przysługiwało konsumentowi w okresie:

• od 1 sierpnia 2022 roku do 30 września 2022 roku – w wymiarze 2 miesięcy;
• od 1 października 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku – w wymiarze 2 miesięcy;
• od 1 stycznia 2023 roku do 31 grudnia 2023 roku – w wymiarze miesiąca w każdym kwartale.

Zmiany w wakacjach kredytowych

W związku z uchwaleniem Ustawy z dnia 12 kwietnia 2024 roku o zmianie ustawy o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej, oraz ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom zawieszenie spłaty kredytu będzie przysługiwało konsumentowi w okresie od 1 czerwca 2024 roku do 31 sierpnia 2024 roku w wymiarze 2 miesięcy i od 1 września 2024 roku do 31 grudnia 2024 roku w wymiarze 2 miesięcy.

Przykład 1. 

Czy pani Marianna, która jest matką samotnie wychowującą syna, może skorzystać z wakacji kredytowych na nowych zasadach obowiązujących za okres od czerwca do grudnia 2024 roku, jeżeli jej stałe miesięczne dochody wynoszą 40 000 zł, a rata kredytu 2000 zł? Z uwagi na to, że średnia arytmetyczna wartości wskaźnika RdD obejmująca stosunek wydatków kredytobiorcy związanych z obsługą miesięcznej raty kapitałowej i odsetkowej kredytu mieszkaniowego do miesięcznego dochodu gospodarstwa domowego kredytobiorcy za okres ostatnich 3 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o zawieszenie spłaty kredytu nie przekracza 30%, pani Marianna nie może skorzystać z wakacji kredytowych. 

Przykład 2. 

Czy pan Sebastian, ojciec czwórki dzieci, może skorzystać z wakacji kredytowych, jeżeli dwoje dzieci jest już pełnoletnich i się nie uczy, ponieważ podjęły pracę? W tej sytuacji pan Sebastian nie będzie mógł skorzystać z wakacji kredytowych na podstawie przesłanki posiadania określonej liczby dzieci na utrzymaniu, ponieważ nie spełnia on tego wymogu. W tym wypadku mężczyzna mógłby skorzystać z wakacji kredytowych, jeśli średnia arytmetyczna wartości wskaźnika RdD, czyli stosunku wydatków kredytobiorcy związanych z obsługą miesięcznej raty kapitałowej i odsetkowej kredytu mieszkaniowego, do miesięcznego dochodu gospodarstwa domowego kredytobiorcy za okres ostatnich 3 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o zawieszenie spłaty kredytu przekracza 30%.

Przykład 3. 

Czy pani Monika i pan Rafał, rodzice pięciorga małoletnich dzieci, mogą skorzystać z wakacji kredytowych w lipcu 2024 roku? W tej sytuacji, jeśli wartość udzielonego małżonkom kredytu nie przekracza 1 200 000 zł, będą oni mogli skorzystać z wakacji kredytowych w 2024 roku.

Wniosek o zastosowanie wakacji kredytowych w 2024 roku

Osoby, które będą uprawnionymi do skorzystania z wakacji kredytowych na nowych zasadach, nadal będą musiały złożyć stosowny wniosek, który musi zawierać:

• oznaczenie kredytobiorcy;
• oznaczenie kredytodawcy;
• oznaczenie umowy kredytu, którego wniosek dotyczy;
• wskazanie wnioskowanego okresu lub okresów zawieszenia umowy;
• oświadczenie, że wniosek dotyczy nieruchomości przeznaczonej na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych;
• oświadczenie o spełnieniu warunku, że wartość udzielonego kredytu nie przekracza 1 200 000 zł oraz średnia arytmetyczna wartości wskaźnika RdD, czyli stosunku wydatków kredytobiorcy związanych z obsługą miesięcznej raty kapitałowej i odsetkowej kredytu mieszkaniowego do miesięcznego dochodu gospodarstwa domowego kredytobiorcy za okres ostatnich 3 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o zawieszenie spłaty kredytu, przekracza 30% lub na dzień złożenia wniosku o zawieszenie spłaty kredytu ma na utrzymaniu co najmniej troje dzieci, w wieku do ukończenia 18. roku życia, w wieku do ukończenia 25. roku życia w przypadku gdy dziecko uczy się w szkole – do 30 września następującego po końcu roku szkolnego, lub szkole wyższej do 30 września roku, w którym jest planowane ukończenie nauki.

Oświadczenia kredytobiorcy zawarte we wniosku o zawieszenie spłaty kredytu w ramach tzw. wakacji kredytowych składane są pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Przy czym kredytobiorca ma obowiązek zawarcia we wniosku klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Zawarcie powyższej klauzuli we wniosku o zawieszenie wykonania umowy będzie zastępować pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Skutek złożenia wniosku o wakacje kredytowe w 2024 roku

Bez zmian pozostaje to, że z dniem doręczenia kredytodawcy wniosku o zawieszenie spłaty kredytu spłata kredytu zostaje zawieszona na okres w nim wskazany.

W okresie zawieszenia kredytobiorca nie jest zobowiązany do dokonywania płatności wynikających z umowy z wyjątkiem opłat z tytułu ubezpieczeń powiązanych z tą umową.

Po otrzymaniu wniosku konsumenta o zawieszenie wykonania umowy o kredyt kredytodawca w terminie 21 dni od dnia doręczenia wniosku potwierdza jego otrzymanie i przekazuje potwierdzenie kredytobiorcy na trwałym nośniku, przez co należy rozumieć materiał lub urządzenie służące do przechowywania i odczytywania informacji przekazywanych konsumentowi w związku z umową o kredyt hipoteczny, przez okres odpowiedni do celów, jakim informacje te służą, oraz pozwalające na odtworzenie tych informacji w niezmienionej postaci.

W potwierdzeniu przekazywanym kredytobiorcy kredytodawca wskazuje okres, na który zostało zawieszone wykonywanie umowy, oraz wysokość opłat z tytułu ubezpieczeń. Zgodnie z ustawą brak potwierdzenia nie wpływa na rozpoczęcie zawieszenia wykonania umowy.

Obowiązywanie nowych wakacji kredytowych

Należy pamiętać, że ustawa o zmianie ustawy o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej, wchodzi w życie w terminie 7 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw, czyli od 15 maja 2024 roku.

Podsumowanie

Podsumowując, w przeciwieństwie do poprzednich regulacji aktualnie w związku ze zmianami nie każdy będzie mógł skorzystać z wakacji kredytowych. Wakacje kredytowe w 2024 roku będą przysługiwały tylko tym kredytobiorcom, którzy spełniają dodatkowe przesłanki wskazane w treści niniejszego artykułu.