Przedawnienie kredytu z karty kredytowej
Instytucja przedawnienia jest pomocna dla każdego dłużnika, który nie chciałby uregulować zobowiązania względem wierzyciela. Tak naprawdę okresy przedawnienia są zróżnicowane – w zależności od typu umowy, z której wynika dany dług, przedawnienie kredytu może nastąpić w innych terminach. Trzeba przy tym pamiętać o okresowych zmianach okresów przedawnienia, co z pewnością ma wpływ na już istniejące zobowiązania.
Przedawnienie
Przedawnienie występuje tak naprawdę we wszystkich dziedzinach prawa, przy czym najbardziej jest kojarzone z prawem zobowiązań. Zgodnie z treścią art. 118 Kodeksu cywilnego, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi 6 lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – 3 lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż 2 lata.
Początek biegu przedawnienia rozpoczyna się od dnia wymagalności danego roszczenia, a więc w skrócie od dnia, w którym wierzyciel może zażądać od dłużnika spłaty zobowiązania (w całości lub odpowiedniej części). Wraz z upływem wspomnianych wcześniej terminów konkretny dług ulega przedawnieniu, co w praktyce oznacza, że wierzyciel nie ma już możliwości skutecznego dochodzenia swojego roszczenia przed sądem. Przedawniony dług nie przestaje istnieć, lecz przekształca się w tzw. zobowiązanie naturalne – wówczas dłużnik może, ale nie musi spłacić swojego zobowiązania (zależne jest to wówczas od jego dobrej woli). Pamiętajmy jednak, że jeśli w trakcie biegu terminu przedawnienia wierzyciel skieruje sprawę do sądu lub postępowania egzekucyjnego, bieg przedawnienia ulega przerwaniu – po zakończeniu sprawy sądowej lub egzekucyjnej termin przedawnienia biegnie na nowo, tj. od samego początku.
Przedawnienie kredytu a karta kredytowa
Przepisy szczególne przewidują, że roszczenia wynikające z umów kredytowych ulegają przedawnieniu z upływem 10 lat. Jak widać, jest to znacznie dłuższy okres, niż przewidują to przepisy kc. Umowy kredytowe nie mogą być jednak utożsamiane z kartami kredytowymi, dlatego też okres przedawnienia w stosunku do zobowiązań drugiego rodzaju będzie odmienny.
Kartą kredytową określamy instrument płatniczy zbliżony w swej funkcji do karty debetowej. Może ona zostać wydana nie tylko przez bank lub inną instytucję finansową, ale także różnego rodzaju sklepy. Karty kredytowe bardzo często pojawiają się przy zakupach na raty – sprzedawca oferuje korzystne rozłożenie płatności za towar przy zastrzeżeniu, że kupujący zgodzi się na kartę kredytową, z której będzie musiał aktywnie korzystać przez wskazany okres. Wszystkie transakcje dokonywane przy wykorzystaniu takiej karty powiązane są z rachunkiem kredytowym jej właściciela i skrupulatnie odnotowywane. Jeśli posiadacz karty nie wypełnia zobowiązań umownych, najczęściej wtedy, gdy nie dokonuje zakupów przy użyciu karty na dany limit miesięczny lub nie spłaca już zaciągniętych kredytów, wierzyciel ma prawo do naliczania odsetek karnych lub kar umownych. Jeśli właściciel karty nie ureguluje takiego zadłużenia, wierzyciel będzie uprawniony do dochodzenia swoich roszczeń na drodze postępowania sądowego.
Przedawnienie kredytu z karty kredytowej również ulega przedawnieniu. W 2018 roku wprowadzono znacząca nowelizację przepisów, zgodnie z którymi okres przedawnienia wynosi w tym wypadku 3 lata. Przed 2018 rokiem na przedawnienie trzeba było czekać znacznie krócej, ponieważ obowiązywał wówczas okres 2-letni. W zależności więc od tego, kiedy i na jaki dokładnie okres została nabyta karta kredytowa, przedawnienie będzie następowało w różnym czasie.
Przykład 1.
Po jakim czasie nastąpi przedawnienie roszczeń wierzyciela dotyczących karty kredytowej, która została wydana w 2013 roku na okres 15 lat i przy założeniu, że roszczenia wierzyciela stały się wymagalne dopiero w maju 2022 roku? W tym przypadku musimy zastosować 2-letni okres przedawnienia, ponieważ umowa kredytowa została zawarta przed 2018 rokiem (a więc wtedy, gdy obowiązywał krótszy okres przedawnienia). W tej sytuacji roszczenie wierzyciela ulegnie przedawnieniu w maju 2024 roku.
Przykład 2.
Po jakim czasie nastąpi przedawnienie roszczeń wierzyciela dotyczących karty kredytowej, która została wydana w 2019 roku na okres 10 lat i przy założeniu, że roszczenia wierzyciela stały się wymagalne dopiero w maju 2022 roku? W tym przypadku musimy zastosować 3-letni okres przedawnienia, ponieważ umowa kredytowa została zawarta po 2018 roku (a więc wtedy, gdy obowiązywał już dłuższy okres przedawnienia). W tej sytuacji roszczenie wierzyciela ulegnie przedawnieniu w maju 2025 roku.
Przykład 3.
Po jakim czasie nastąpi przedawnienie roszczeń wierzyciela dotyczących karty kredytowej, która została wydana w 2013 roku na okres 10 lat i przy założeniu, że roszczenia wierzyciela stały się wymagalne w marcu 2018 roku? W tym przypadku musimy zastosować 2-letni okres przedawnienia, ponieważ umowa kredytowa została zawarta przed 2018 rokiem (a więc wtedy, gdy obowiązywał krótszy okres przedawnienia). Roszczenie wierzyciela uległo przedawnieniu już w marcu 2020 roku.
Przedawnienie a poszczególne raty z karty kredytowej
Jeśli zobowiązanie dłużnika wynikające z karty kredytowej dotyczy poszczególnych rat, to tak naprawdę rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia roszczenia powinno odbywać się osobno względem każdej z rat. Innymi słowy, roszczenie o zapłatę każdej z rat przedawni się z upływem innego czasu. Uwagę na ten problem zwrócił Sąd Najwyższy w wyroku z 17 grudnia 2008 roku (sygn. akt I CSK 243/08), zgodnie z którym jeżeli posiadacz karty kredytowej wydanej przez wystawcę na podstawie umowy zawartej zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 12 września 2002 roku o elektronicznych środkach płatniczych zaprzestał wpłacania minimalnej kwoty zadłużenia podawanej każdorazowo w doręczanych mu wyciągach bankowych, bieg 2-letniego terminu przedawnienia roszczenia o zapłatę tych kwot rozpoczyna się z upływem dnia wskazanego w wyciągu jako termin zapłaty kwoty minimalnej, nie dopiero po wyczerpaniu limitu kredytu ustalonego w umowie.
Przykład 4.
Posiadacz karty kredytowej zobowiązany był do zapłaty 6-miesięcznych rat, począwszy od 1 marca 2017 roku – umowa o wydanie tej karty miała obowiązywać przez rok, licząc od tej daty. Dłużnik zapłacił tylko 2 raty (odpowiednio za marzec i kwiecień 2017 roku), po czym zaprzestał spłacania swojego zobowiązania. W jego przypadku zastosowanie będzie miał 2-letni okres przedawniania, ponieważ karta kredytowa została wydana przed 2018 rokiem. Roszczenie wierzyciela uległo przedawnieniu w następujących okresach – względem 3 raty – w maju 2019 roku, względem 4 raty – w czerwcu 2019 roku, względem 5 raty – w lipcu 2019 roku, względem 6 raty – w sierpniu 2019 roku.
Przykład 5.
Pan Jan nabył kartę kredytową, na podstawie umowy zawartej 1 lutego 2020 roku. Zobowiązał się do zapłaty 4-miesięcznych rat, począwszy od lipca 2020 roku. W rzeczywistości zapłacił tylko 1 ratę przypadającą na lipiec 2020 roku. W tej sytuacji roszczenia wierzyciela przedawniają się z upływem 3 lat od dnia wymagalności każdej z rat (umowa została bowiem zawarta po 2018 roku). W przypadku 2 raty za sierpień 2020 roku roszczenie wierzyciela uległo już przedawnieniu w sierpniu 2023 roku. Roszczenia o zapłatę 3 raty (za wrzesień 2020 roku) oraz 4 raty (za październik 2020 roku) ulegnie przedawnieniu odpowiednio we wrześniu 2023 roku oraz w październiku 2023 roku.
Czy zapłata przedawnionego długu oznacza konieczność uregulowania go w całości?
Jeśli dane zobowiązanie ulegnie przedawnieniu, to dłużnik tak naprawdę nie musi go już spłacać. W przypadku gdy wierzyciel wystąpi ze swoim roszczeniem na drogę postępowania sądowego, skuteczne podniesienie zarzutu przedawnienia przez dłużnika spowoduje zakończenie danej sprawy i przegraną wierzyciela. Jeżeli jednak wierzyciel przekona dłużnika do choćby częściowej zapłaty przedawnionego długu, będzie on musiał spłacić go w całości. Przyjmujemy bowiem wówczas, że dłużnik zgadza się z roszczeniami wierzyciela i chce zapłacić przedawnione zobowiązanie, czego wyrazem była częściowa spłata zaległego długu.
Przykład 6.
Roszczenia wierzyciela o zapłatę z karty kredytowej uległy przedawnieniu w marcu 2022 roku Dłużnikowi pozostało do spłaty 8 rat – każda w kwocie 500 zł. Wierzyciel w pisemnym wezwaniu zaproponował dłużnikowi, aby zapłacił tylko 1 ratę tytułem odszkodowania, w stosunku do pozostałych nie musiałby ich regulować. Dłużnik przystał na tę propozycję i przelał na konto wierzyciela kwotę 500 zł. W tym przypadku wierzyciel może pociągnąć dłużnika do odpowiedzialności względem pozostałych 7 rat – to, że uległy one już przedawnieniu, nie ma znaczenia, ponieważ dłużnik poprzez dokonaną zapłatę 1 przedawnionej raty przyznał się do swojego zobowiązania i wyraził chęć uregulowania go w całości. Wierzyciel może oddać całą sprawę do sądu i ma wówczas spore szanse na wygraną.
Podsumowanie - przedawnienie kredytu z karty kredytowej
Przedawnienie kredytu wynikających z karty kredytowej następuje w terminie 3 lat od dnia wymagalności takiego roszczenia – pod warunkiem, że zobowiązanie zostało zaciągnięte po 2018 roku. Jeśli umowa, na podstawie której została wydana karta kredytowa, została sporządzona przed 2018 rokiem, okres przedawnienia wynosi wówczas 2 lata – liczymy go oczywiście od dnia wymagalności roszczenia. W przypadku gdy zobowiązanie wynikające z karty przejawia się w płatnościach ratalnych, okres przedawnienia liczymy osobno dla każdej z istniejących rat.
