Wiza humanitarna – do czego uprawnia?
Coraz więcej cudzoziemców podejmuje pracę w Polsce. Aby było to możliwe, konieczne jest posiadanie odpowiedniego statusu bądź zezwolenia na podjęcie zatrudnienia. Jednym z dokumentów umożliwiających legalny pobyt i rozpoczęcie pracy jest wiza humanitarna. Jak ją zdobyć? Przeczytaj i poznaj odpowiedź!
Komu może zostać wydana wiza humanitarna?
Wiza humanitarna pozwala obywatelom innych krajów przebywać legalnie na terenie Polski oraz podejmować pracę bez konieczności uzyskania dodatkowych zezwoleń. Zgody takie zaczęły być wydawane dwa lata temu głównie obywatelom Białorusi, którzy sprzeciwiali się panującemu w ich kraju reżimowi, w związku z czym ich życie na terenie kraju było zagrożone.
Tego typu zgodę wydaje komendant Straży Granicznej po przeprowadzeniu postępowania w sprawie zobowiązania cudzoziemca do powrotu. Artykuł 348 Ustawy z dnia 12 grudnia 2013 roku o cudzoziemcach (dalej: ustawa o cudzoziemcach) określa przypadki, w jakich można otrzymać pozwolenie na pobyt ze względów humanitarnych. Zezwolenie takie może otrzymać osoba, która byłaby zobligowana do powrotu do kraju, w którym:
- zagrożone byłoby jej życie, wolność, bezpieczeństwo osobiste lub
- mogłaby zostać poddana torturom albo nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu, lub
- mogłaby być zmuszona do pracy, lub
- mogłaby być pozbawiona prawa do rzetelnego procesu sądowego, albo być ukaraną bez podstawy prawnej.
Zezwolenie na pobyt ze względów humanitarnych wydaje się także, gdy powrót do kraju pochodzenia naruszałby prawo do życia rodzinnego lub prywatnego lub naruszałby prawa dziecka zagrażające jego rozwojowi psychofizycznemu.
Kiedy wiza humanitarna nie zostanie wydana?
Wniosek o zezwolenie na pobyt ze względów humanitarnych nie zawsze zostanie pozytywnie rozpatrzony. Sytuacje, w których odmawia się wydania wizy, zostały szczegółowo opisane w art. 349 ust. 1.
1. Cudzoziemcowi odmawia się udzielenia zgody na pobyt ze względów humanitarnych, jeżeli istnieją poważne podstawy, aby sądzić, że:
1) popełnił zbrodnię przeciwko pokojowi, zbrodnię wojenną lub zbrodnię przeciwko ludzkości, w rozumieniu prawa międzynarodowego, lub
2) jest winny działań sprzecznych z celami i zasadami Narodów Zjednoczonych określonymi w Preambule i art. 1 i 2 Karty Narodów Zjednoczonych, lub
3) popełnił na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zbrodnię lub popełnił poza tym terytorium czyn, który jest zbrodnią według prawa polskiego, lub
4) stanowi zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, lub
5) podżegał albo w inny sposób brał udział w popełnieniu zbrodni lub czynów, o których mowa w pkt 1–3.
2. Cudzoziemcowi, który przed przybyciem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej popełnił inny niż określony w pkt 1–3 czyn, który według prawa polskiego jest przestępstwem zagrożonym karą pozbawienia wolności, można odmówić udzielenia zgody na pobyt ze względów humanitarnych, jeżeli opuścił on kraj pochodzenia wyłącznie w celu uniknięcia kary.
Cofnięcie wizy humanitarnej
Kolejny przepis reguluje również kwestię cofnięcia wizy humanitarnej. Może to nastąpić w przypadku:
- ustania okoliczności udzielenia zgody;
- zaistnienia okoliczności uzasadniających odmowę wydania zezwolenia, które powstały po wydaniu decyzji pozytywnej;
- zatajenia kluczowych do wydania zgody informacji i dokumentów lub ich fałszowania;
- opuszczenia przez obcokrajowca terytorium RP;
- powrotu cudzoziemca do kraju zamieszkania;
- wyjścia na jaw okoliczności, o których mowa w art. 349 ust. 2.
Jak uzyskać zezwolenie na pobyt ze względów humanitarnych?
Aby uzyskać wizę, należy dopełnić odpowiednich formalności, czyli przede wszystkim złożyć wniosek o jej wydanie. Do wniosku trzeba również dołączyć:
- ważny paszport, który został wydany w ciągu ostatnich 10 lat i posiada dwie wolne strony, a jego okres ważności upływa nie wcześniej niż po 3 miesiącach od upływu okresu ważności wizy;
- aktualne zdjęcie;
- ubezpieczenie medyczne ważne na okres, na jaki cudzoziemiec chce pozostać na terytorium RP;
- pisemną deklarację dotyczącą chęci uzyskania wizy do Polski.
Wspomniane dokumenty należy złożyć bezpośrednio w konsulacie lub w jednym z punktów przyjmowania wniosków wizowych. Dopuszczalne jest także przekazanie go drogą pocztową.
Po złożeniu wniosku urzędnik informuje, kiedy możliwe będzie odebranie paszportu. Konsulat powinien rozpatrzyć prośbę o wydanie wizy jak najszybciej. Zgoda ważna jest na wskazany okres nieprzekraczający jednego roku.
Złożenie wniosku co do zasady nie wiąże się z dodatkowymi opłatami, chyba że następuje w punkcie przyjmowania wniosków wizowych – wtedy należy uiścić opłatę z tytułu usług świadczonych przez punkt odpowiadającą kwocie 11 euro.
Wiza humanitarna dla obywateli Ukrainy
O wizę humanitarną mogliby starać się również obywatele Ukrainy. Jednakże obecnie, w związku z konfliktem zbrojnym na terenie ich kraju, ich pobyt na terenie Polski oraz podejmowanie pracy są legalne przez 18 miesięcy liczonych od 24 lutego, pod warunkiem że:
- wjechali na terytorium naszego kraju (nie wcześniej niż 24 lutego) w związku z konfliktem zbrojnym na terenie Ukrainy;
- deklarują zamiar pozostania na terytorium Polski.
Dla osób tych przewidziano wiele dodatkowych uprawnień, jednak aby z nich skorzystać, należy obowiązkowo uzyskać numer PESEL.
Wiza humanitarna przysługuje osobom, które z obawy o własne życie nie mają możliwości powrotu do kraju pochodzenia. Aby ją zdobyć, wystarczy dopełnić kilku formalności, a także spełnić warunki wskazane w ustawie o cudzoziemcach.