Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę – formalności, obowiązki, koszty

Cudzoziemiec, który chce legalnie przebywać i pracować w Polsce musi dopełnić formalności – uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy i pracę. Zobacz, czym jest tzw. zezwolenie jednolite i jakie warunki trzeba spełnić, aby je otrzymać.

Czym jest zezwolenie na pobyt czasowy i pracę?

Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę to tzw. zezwolenie jednolite. Jak wskazuje jego nazwa, udziela się go, gdy celem cudzoziemca jest wykonywanie pracy na terenie Polski. Jeżeli chce on legalnie przebywać i pracować w Polsce, będzie musiał złożyć wniosek właśnie o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę – nie zrobi tego za niego pracodawca, dla którego chce pracować.

Od strony formalnej zezwolenie na pobyt czasowy i pracę to decyzja administracyjna. W otrzymanym dokumencie znajdować będą się:

•  Informacja o okresie ważności zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. 
•  Nazwa firmy, dla której będzie pracował cudzoziemiec oraz stanowisko, na którym będzie wykonywał pracę.
•  Wymiar pracy.
•  Informacja o najniższym wynagrodzeniu, które cudzoziemiec może otrzymać na danym stanowisku.
•  Rodzaj umowy, jaką cudzoziemiec podpisze z pracodawcą. 

Mimo że złożenie wniosku o wystawienie tego zezwolenia wiąże się z formalnościami, to ma ono też tę zaletę, że decyzja jest wydawana w ramach jednego postępowania administracyjnego. Inaczej mówiąc, wnioskujący nie musi starać się oddzielnie o zezwolenie na pobyt w Polsce i następnie – za pośrednictwem pracodawcy – o zezwolenie na pracę.

Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę – ważność

Cudzoziemca, który chce pracować na terenie Polski, interesować będzie nie tylko to, jak złożyć wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, ale również to, jak długo jest ono ważne. Aktualnie obowiązujące przepisy są w tym względzie precyzyjne – zezwolenie wydaje się na okres nie krótszy niż 3 miesiące i jednocześnie nie dłuższy niż 3 lata.

Obcokrajowiec, który planuje w Polsce dłuższy pobyt, może zastanawiać się, co zrobić, gdy skończy mu się zezwolenie na pobyt czasowy i pracę. Ma on wówczas dwie możliwości. Pierwsza polega na wyjechaniu z Polski. Należy to jednak zrobić przed końcem ważności zezwolenia, gdyż w przeciwnym razie pobyt na terenie Polski będzie nielegalny. Druga możliwość to zgromadzenie niezbędnych dokumentów i ponowne złożeniu wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę. Będzie to wiązało się z formalnościami i opłatą, ale pozwoli pracownikowi z zagranicy legalnie przebywać na terenie Polski.

Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać zezwolenie na pobyt czasowy i pracę?

Obcokrajowiec chcący uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy i pracę będzie musiał spełnić warunki określone w ustawie o cudzoziemcach. Znaleźć je można w art. 114 tej ustawy – według nich wnioskujący musi:

•  Posiadać ubezpieczenie zdrowotne. Jeżeli go nie ma, to może skorzystać z alternatywy i przedłożyć prywatną polisę ubezpieczeniową. W takiej sytuacji musi ona zapewniać pokrycie kosztów leczenia na terenie Polski.
•  Mieć stabilne i regularne źródło dochodu, aby pokryć koszty swojego utrzymania. Jednocześnie musi to być kwota wyższa niż wysokość dochodu, który uprawnia do świadczeń z pomocy społecznej. Jeżeli jest osobą samotną, w 2021 r. tą kwotą jest 701 zł netto.
•  Mieć zapewnione miejsce zamieszkania.
•  Otrzymywać wynagrodzenie za pracę w kwocie nie niższej niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę – w 2021 r. wynosi ono 2800 zł brutto.
•  Otrzymywać wynagrodzenie, które nie będzie niższe od wynagrodzenia pracowników, którzy wykonują pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku i w tym samym wymiarze czasu pracy.

Dodatkowym wymogiem jest to, aby pracodawca, który zamierza zatrudnić pracownika z zagranicy, nie miał możliwości zaspokojenia swoich potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy. W tym celu będzie on musiał uzyskać informację starosty o lokalnym rynku pracy. Nie będzie to jednak konieczne m.in. wówczas, gdy wykonywana praca znajduje się w wykazie zawodów deficytowych. 

Jak uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy i pracę?

Cudzoziemiec, który chce otrzymać zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, musi złożyć wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy (jego wzór znajduje się w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wniosku o udzielenie cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy) wraz z wymaganymi załącznikami. Są to:

•  Załącznik nr 1 – tego dokumentu nie wypełnia wnioskujący, ale pracodawca, dla którego będzie pracował.
•  Kolorowe fotografie o wymiarach 45x35 mm – należy dołączyć 4 sztuki.
•  Kserokopia ważnego dokumentu podróży – oryginał należy okazać w urzędzie.
•  Potwierdzenie dokonania opłaty – jeżeli obcokrajowca interesuje tylko zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, to zapłaci on 440 zł.
•  Dokumenty potwierdzające, że wnioskujący spełnia warunki, aby otrzymać zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, a więc np. wspomniane już ubezpieczenie.

Jeżeli cudzoziemiec pracował już wcześniej w Polsce, to do wniosku będzie musiał dołączyć dodatkowe dokumenty – świadectwo pracy od ostatniego pracodawcy i zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach (może to być oświadczenie, gdy pracował na podstawie umowy o dzieło).

Wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę nie można złożyć przez pełnomocnika – dopuszczalne są jedynie dwa sposoby: 

•  Osobiście w urzędzie. 
•  Za pośrednictwem poczty. Do urzędu można przesłać wszystkie wymagane dokumenty.

W drugim przypadku i tak nie obejdzie się bez osobistego zaangażowania – wnioskujący otrzyma wezwanie do stawienia się w urzędzie. Powodem jest to, że urzędnicy muszą pobrać odciski linii papilarnych.

Jakie obowiązki ma cudzoziemiec gdy otrzyma zezwolenie na pobyt czasowy i pracę?

Gdy obcokrajowiec otrzyma zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, w niektórych sytuacjach w dalszym ciągu będzie musiał kontaktować się z urzędnikami. Na podstawie aktualnie obowiązujących przepisów będzie miał obowiązek:

•  Poinformować o utracie pracy w firmie wskazanej w zezwoleniu. Ma na to 15 dni roboczych.
•  Uzyskać nowe zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, jeżeli będzie chciał zmienić pracodawcę, który został wskazany w posiadanym zezwoleniu.
•  Uzyskać nowe zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, gdy jest pracownikiem tymczasowym i chce wykonywać pracę na innym stanowisku lub na innych warunkach niż te, które zostały wskazane w posiadanym zezwoleniu.

Jeżeli cudzoziemiec będzie pamiętał o tych dodatkowych obowiązkach, nie będzie musiał się obawiać, że zezwolenie na pobyt czasowy i pracę zostanie cofnięte. Urzędnicy poinstruują go też w zakresie dokumentów, które należy złożyć, aby w dalszym ciągu przebywać i pracować w Polsce.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wniosku o udzielenie cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy